—80—

AINGERU IRIGARAIri

Paris, 1952-IX-9

        Adiskide jori:

        Oraintxe eten dizut, lanarte artzeko, zenbait lizunkeri euskeratu ondoren, ene Ovidius-en itzulpena. Benetan malkarra itzul-lan patarra (pattarra ez gero). Uko egingo ote dit kemenak azkenera baino len? Ez orixe, lenago bil-barrabak bil-epai (eorrek zuzendu euskera gaizto ori). Irakurri duzula lenengo liburua eta zenbait itzal une ere arkitu dituzula? Bai enetxoa, eta itzal-une oriek nik jakin nai nituke zein diran argitzeko, al izan ezkero beintzat. Jainkoarren, bialiko al dizkidazu. Nai ta nai ez akats ugari itzuri zaizkit itzul lan ortan, eta ene adiskideak, zigur nago, alik eta itzulpen zigurrena, euskerari buruz, egiten lagun etorriko zaizkidala. Ni ez naiz maixu, ikasle arrunt baizik, euskal-txuntxurrera baino len ipur-parean praka aunitz igo bearra. Mitxelenak ere irakurri du. Ark ere zenbait zuzendu bear arkitu ditu, eta emen Parisen azalduko dizkit. Bion artean aurren liburu ori ikusiko dugu. Nai ta nai ez, utsuneak zuzendu bearko dizkit, ez diot parkatuko. Mirande ere ari da irakurtzen, eta laister ark ere, bere oartxoak bialiko dizkit. Liburu apain bat egin gogo nizuke euskerapen onekin, irudi ta guzi, aundi xamarra: esate baterako Pasifas ta zezenaren arteko Jokaldia, Ulises ardaketan eta gere printzesarekin oe-epelean ekinalean, eta abar. Ai margolari banintza, zeinen irudi bikainak antolatuko nituken nere liburu ortarako. Eta gero... «inter vestibulum et altare» apaizak oiuka, salmoak dionez. Xuspertuko ote ditugu alper-gorotzok izortailuz baino ezpada ere? Oraintxe ari naiz lan gogortxo bat idazten: Euskeraren etsairik gorrienak deritza: amaikatxo gandu-matasa suntsitu bear ditut, egia larru-gorri ezarteko. «entzun beza, entzun beza deabruak» kanta ta guzi... Ze arraio! Euskeraren il edo biziko garai abek ez dira txantxetarako eta limurkeriz ibiltzekoak.

        Igorri zenidan Andre Mari Euskalerrietako Mendietan irakurri eta iritxi bat ere idatzi dut. Aizez emana izan da, eta E.-G. agertuko da. Poliki adarra jotzen diet. Ez arren ez bialdu «El origen del vasco y...» Faustinorena ikusi dut Astarloa-xamarra; diozu zuk. Astarloa jakintsu zentzuduna zenuen ori idatzi duen ergelaren ondoan. Eta ergelkeri ok ateratzeko dirurik ez da palta, eta gu bien bitartean, emen izorratuta, euskal liburuak argitara ezinik. Berriotxoarena, euskeraz dagoen ezkero, biali ezadazu. Ez al da Boletin eta Egan berririk agertu? Bear bearreko ditu nere «Aldizkariak Barna»rako.

        Au jaso orduko, ori izango dira nunbait Txomin eta Robert. Ene goraintziak mutiko oiei, «zeruko bide zuzenetik» erabiliko al dituzute.

        Pozten naiz nere adiskide L-ren ezaguera egin duzulako. Idazleak batzarretik agur bero bat bidali zidaten. Gaizki egin duzu zuk batzar ortara ez urbiltzeaz. An bear zenun. Zinkunegi ez al da samurtu nere itzulpen gordinarekin? Emen ari da K. jauna ingurumari guziak inarrosten. Maiz elkar ikusten dugu. Zertan «Uarrain aundia»? Nere atseginak. Zure idazlana benetan mamitsu, gogotsu, elikutsu, eta onkutsu. Biali dut Euzko-Gogoara. Aurrera beti eragin ta yauzi (ekin eta yarrai, barkatu otoi). Gutun au ez nihori erakutsi. Gaizki esanak surtara, ondo esanak kakatara, eta kitu.

        Adi! Sarri artio.