—135—

JON MIRANDEri

Parisera

Guatemala, 1954-VIII-10

        Adiskide maitea:

        Agindu zenerauzkidan lantxoak eta zure gutun atsegina, garaiz eskuetaratu zitzaizkidan. Lenago erantzun bear nizun, bainan ene zereginak oztopo izan zaizkit ene naikari ori betetzeko. Gainera, jurnaletatik ikusi duzunez, or nunbait, emen istilu ta guduak ere izan ditugu. Orain pake ederrean gaude, txuritzakoek gorritzakoak garaitu zituten ezkeroztik. Bainan niretzat oraindik ene bizkar-buruak eskier, ez dakit bada zer jasoko zaidan ere agintariak bere galbaiketan nere izen donera elduko diranean. Bearba etorri naizen bidetik biurtzeko aginduko didate, bada emen, espainiartzat gauzkaten guztiok gorritzat ere esten gaitue. Espainiar izan ez, gorri ere ez, eta orren ondorenak egari bear. Sic mundus... Izorrat... Ez nuke alare, negarrik egingo zuen artera itzuli bearrik arkituko banintza, milaz dolar ederrak eraman izango banitu batik bat... Ene sakela lenago ikol bazen, orain ikolago nago... Or ikusiko dugu; ene lurraldean ez nago ta baleike igarle ateratzea.

        Zaitegiri irakurtzera eman nion zure eskutitza. Etzen den mendrenik ere ikaratu; bizkar zabala du. Alata guziz ere, zure euskaldun zintzoen balada ez argitalgarri etsi. Oro biurtuko omen lirake gure aldizkariaren aurka, apaiz, lekaide, lekaime, gonadun ta prakadunak. Egia esan, zure bulko ta usteak, egizkoak dira izan ere, maiz, baina gure jendeen belarri dontsuak eskandaloz beteko lirake aiek irakurtzean. Ni neuk atseginez irakurri dut, egia esan. Ipuitxoa oso ederki antolatua; ba du berebizikotasun berezi bat zureak oro bezela. Itzulpentxoa ere ederki: au ere, ipuiarekin, laster argitaratuko dugu.

        Bainan gure Euzko-Gogoa erdi lo daukagu; gorago aipatu matxinadak gure lan guzia itxulaztu digute. Argitaratzen genun irartegia agintariek araka zuten, eta arkitu zituten paper guziak eraman, aien artean gure originalak. Ez al dute usteko euskeraz idatzia dagonik, bestela ederki izorratuko gaitute. Beraz zai gaude gauz auek noiz zuzenduko berriz ere irar-lanean asteko. Zuk jaso duzun zenbakiko olerkiak, ni ona nintzaneko irarrita zeuden beraz, etzegon ezer aldatzerik. Gaurgero ardurarik aundiena ukanen dut zure idazlanak idatzi bezala argitara diten. Zaude lasai adiskide.

        Bai, kopeta pixkat geitxoa euskaldunoi zabaltzen ez zaigun arte euskal kulturak ez du aurrerapen aundirik egingo, batik bat, zuk aipatzen duzunen menpe irauten badugu. Garaia dugu esiak eta kateak oro urratzeko gu gogo zainil auek pixkat lasatzeko... Zuk diozuna; zergatik ez idazle aundiori euskerara ere itzuli; beti ibili bear ote du gure izkuntzak erromes?

        Miangolarraren gutuntxoa zurea jaso ondoren artu nun; zure zuzenbidea eskatzen zidan eta olerki-bilduma irarria amabost egun barru bialduko digula gainera. Lanez zanpaturik egon omen da orainartio. Berri ona egi biur baledi, bainan geitxoegi luzatzen ari zaigu adiskide ori.

        Maronen bukolikak orrazten eta anotatzen ari naiz; liburuxka ta gertu bear dut. Bainan, ni ere erdi makal eta etsiturik arkitzen naiz beti bezela gure arloari ekiteko. Ekin bearko, bestela guk etsi ezkero kito... esatea negargarri badare.

        Aldi ta aldeak aztu erazten omen dute; nere antxinako orko lagun zarrak ere mututu zaizkit: emengo guduan garbitu nautela edo, uste dute. Eskerrak zuri Jon, noiztanka ain gutun atseginak igortzen dizkizudalako; aize kirria baino osasungarriago zaizkit. Bestela itoko nintzake atsarte gabe.

        Ene goraintzi minenak Krutwig eta Peillendarrei: pozik zuen gana urbilduko nintzake batzartxo bat egiteko. Orobat zure guraso maitagarriei ere. Biotzeko adiskide orrek, ar ezazu besarkadarik ertsiena.

        Zaitegik agur beroenak igortzen dizkitzu