—185—

NEMESIO ETXANIZi

Donostiara

Caracas, 1959-IV-21

        Nemesi iztun:

        Oraintxe egin dut zurearen jasotzea. Biok ibili gera elkarren antzera, diplomazi geiegiz... eta baita ere nagitxo. Nik ere ez nekien nor ginan biokiko zordun. Dana dala, zure gutun luzeak benetan poztu nau.

        Zaitegik sarri egiten dizkitzula orruzkaldera agertuak? Oraingo ontan marka urratu du benetan. Etzait bada neri agertu ementxe berton? Etxean daukat lau egun ezkeroz Guatemalara bidenabar. Asperraldi luzeak egiten ari gera, eta luzeagoak egingo genituke lanera bearrik ezpanuke. Ondo ezagutzen duzu arrasatearraren jarioa, gu biona baino ugariagoa. Jakina «honestitadea galdu barik», Baionako txadonean bezela. Oraindik ordea ez ditugu inguru-mari guztiak astindu. Zure berriak, orregatio, zeatz-meatz eman dizkit eta pozik nago umore onez ta osasunez bizi zeralako disko-gintzan gogoz: Ala ere neretzako dakarren pilipika EBB-koen partez (erregalu ederra benetan) ariltzen asi besterik ez da egin eta susmo dudanez, matas ederra izan bear du. Emen dagonik inori ere ez esateko esan dit apaiz jaunak, baina zuri nola ixkutatu alako notizi andia? (Notizi jartzen dut, zure gutunarekin batera Akademiakoen letani berria artu dudalako «con el ruego de su publicación» gainera izkuntza berezien gainetik dauden kultura eta zibilizaziozko itzak, ala eskatzen dutelako (Akademia dixit). Ez diozu gero inori ere esango berri andi au. Bidalien eginaken iruzkinlariak bere aberrian paperak berritu-ala, berriz joko omen du Euzkadira. Zuk esango didazu iristen denean, ogei-ogeitamar bat egun barru. Emengo egunak ere ez lituzke alperrik galdu nai, eta or dabilkigu emengo aberatsei dirua nola atera asmatzen. Garai okerrenean etorri da, lendakariak ederki ixuskitu ditu emengo poltsak... eta badakizu zer gertatzen dan bi eskale ate batera iristen diranean... bigarrenari Dios lanpare! Dana dala or ikusiko dugu zer ateratzen duen. Gainera alako konperentzi andi bat ere eman bear omen digu E-etxean... Urrengoan esango dizut. Centro Soriano artan euskeraz jardutzen baldin badu, amaikatxo ikusi bearko ditu arrauzika... Lan asko egi ditekala dio berak, emen... Baita Turkian ere Mustapaten semeak gu bezalako inozo ta ameslariak balirake. Obe luke apaizak kitarra bat artu eta zenbait tango abestuko balituzke etxe artan: «exitu asonbrosua» izango luke eta diru pixkat ere aterako luke. Bera emendik jun baino len «komite» bat sortuko dugu E.-G.ren alderako (Komite Didakus). Orra ia danak esan.

        Akademiaren ateraldia Perrando Amezketarrarenak baino «jokosu»agoa izan da. Nor dira gizon oriek idazleei mugak ezarteko? Eta gainera izparringietan barreiatu mundu guziaren irrigarri gu jartzeko. Orixe besterik ez genuen bear... «Ni naiz kapitan pilotu... neri bear zait obeditu...» Ez dut uste euskal-idazleak zentzu-zentzuna galduta zuntzunduko diranik. Denganino denganinua (au eztago zerrendan): noiz suntsituko ote dira gure arteko diktadoreak? (au ere ez, zergatik?).

        Irrintzik ezti baino beazun geiago sortzen dizkit, ala ere aurrera goaz gere bidean. Kirtenkeri andiak esaten ditugu, baina bearrezkoak dirala nik uste, gure jende koldarren barne-muinak nolarebait inarrosteko. Etzan goxoa izan Irrintzikuok lendakariarekin izan genuen elkar-izketa, etekintsua ala ere. Gure idazle guztiak ez dira josulagunen kortan eziak, ni bezela, eta arrantza andiegiak egiten dituzte... Eta nork ixil-arazi... ezta ezta buztanetik eun kiloko arri andi bat zintzilik ipinita ere. Zure bertsoak zoragarriak. Gure aldizkarian argitaratuko ditut, al badut musika eta guzi.

        Ez naiz konturatu oraintxe arte: mai gainean L'Oeuvre de Platon dakust zabalik, euskerazko nota batzuekin... Zeinena ote da? Asmazak... Esango diot Martini idatzi didazuna, eta biali len bait len, zuk ere, argitara duzun liburu berria: ene felizitazio konplituenak!

        Mila goraintzi orko euskaltzaleentzat, eta zuretzat sudur-tenkada bat... Urren arte.