—134—

NEMESIO ETXANIZi

Donostiara

Guatemala, 1954-VII-17

        Adiskide ona:

        Or nunbait lotuta egon diran gutun-piloa eskuratu zait egun auetan, aien artean zurea, jori eta eder. Ez da arritzekoa bear baino geiago idazkiok luzatu badira, emen izan ditugun istilu ta matxinadekin. Zure belarrietara ere elduko zan nunbait, aien abarrotsa, alare ez duzu ezer aipatzen. Egazkinak buru gainetik ibili zaizkigu alako suzko konpitak bialtzen gure bizi aspergarri au gozatu naiez. Gudua zala esan ziguten, bainan emengo guduak eta auntzaren gauerdiko estula berdinak, utsak alegia. Gutxien uste gendunean bukatua zala esan ziguten, eta orra gu, agintari berrien mende goizetik gabera. Bildur aski izan dute emen askok eta askok eta igesika ta gordeka ibili dira zer gerta ere. Ni ez naiz igitu ere, eta emen naukazu etorkizunaren zai agintari berri ok zer esango. Emen gauden arrotzak galbaitzen ari omen dira gorri ala txuri geran jakiteko. Ari bitez, ni neu ez naiz bat ere minduko biar goizean emendik alde esango balidate ere.

        Bainan gudu onek, gure aldizkariari buruz, kalteak ere ekarri dizkigu. Irarkolan geneuzkan bi zenbaki, eta an daude oraindik irartzeke: orra nundik berriz ere atzerapena, ta ez jakin noiz ukanen dugun aurrerapenik. Ari gera lenbailen ateratzeko aleginak egiten, bainan emengo mandoak oso nagiak baitira, ez dakit noiz atera al izango ditugun. Orrez gainera zuen orko buruxkilaren ordezkaria datorrenean ez ote gurekin ere sartuko? Oraindik ez ditugu ikusteko guztiak ikusi. Geroak esango du. Ez gero onuntzko ametsik egin: egia diotsut; biderako txanponik ez daukat, bestela biar bertan egalontzia artuko nuke orra joateko. Auxe duzu egi berdaderua! Ondo derizkiogu emengo euskaltzale biok or idazkaritza bat sortzeari munduan barreiatuta gabiltzan euskalzale guztion lokarri izan dedin. Ez ori bakarrik, euskerazko (utsezko) aldizkari bat ere sortu bear zenukete, bainan, ontan ere egia esango dizut, ez dut uste ortara iritxiko zeratenik. Uzkurregi eta bildurtiegi bizi zerate or oraindik. Garaia duzute noski euskal eralguntza aundi bat sortzeko, Euskadiko erri bakoitzean batzorde bat leukaken eralguntza aundi bat: erriketagabekoa noski, bainan euskerari indar ematekoa, gizon argi ta kementsuz antolatua. Bestela ez duzute ezertxo ere iritxiko, eta bien bitartean gure ondasun bakarra galduko dugu. Zerbait bada liburu batzu argitaratzea, ez da ordea aski aipatu liburuok irakurri dituten gizosteak gertutzen ez ditugun artean. Eta orixe iritxi bear dugu lenbailen.

        Nere liburuxka poliki saltzen ari dala diozu: euskeraren onerako izango al da, neri onturrerik ezpaidakarkit. Beste norbaitek ortik idatzi du euskal-ikasbide berri bat egiteko disku ta guzti pozik ordainduko dutela-ta, oraingo izkera berrietakoa bezelakoa. Mundu guztian ospetsuenetarik duzu emen Amerikan sortu «Cortina» deritzaion methodua. Oso bikaina da izan ere eta euskeraz ere ederki jarri ditekena. Bainan oso gogo-akiturik arkitzen naiz ia ezertarako ere adore gabe. Zure orko buruausteak utsak dira nik emen ditudanen onduan: amaikatxo kirtenkeri egin-arazten dizkigu txerrenak. Bainan ontaz aski ene barne-gonak geiegi jaso baino len ixil nadin.

        Ez dugu emen oraindik Eganik jaso. Ikusminez naukazu zuen orko idazlan ederrak irakurtzeko. Polizi eleberrigintzan ari zaitut noski. Beti esan dizut eleberritarako egin egina zerala eta oraintxe berresaten dizut. Bainan eleberri mota asko daude eta polizi mota ez da zure gogogiroari dagokiona; lirikuegi zaitugu ortarako. Ez naiz arritzen, dagoneko neskatx bat il duzulako. Ar zazu beste gai bat, oitura eleberri bat maitasunaren ariz arildua. Nik uste gauz eder eta egokirik onduko zenukela. Papera bukatu zait eta ni ere amaitzera noa. Ar itzatzu gure eskuminak.

        «Aurraitz»: D. Valentin Aurre-Apraiz. Por Guernika, Ajanguiz (Vizcaya).

        «Xalokin»: R.P. Batiz - Carrera 48 num.67-39 Medellin (Colombia).

Astigarragatar J. Andoni (Egizkoa) - Santuario Aranzazu - Oñate (Gipuzkoa).

        «Aitzorrotz» (Ez dakit).

        Orra Taurrentzat.

        Aurtengo lenengo zenbakia igorri nizun. Esango didazu zer derizkiozun. Bigarrena irartzen ari dira. Irugarrena gerturik daukagu. Dakutsunez, txintxo ari gera txiro ibili arren. Agur.