—225—

JON MIRANDEri

Parisera

Caracas, 1963-XII-22

        Ene adiskide maitea:

        Garaiz jaso nuen zure gutun ederra eta aukera ederra datorkit Gabon-giro onetan erantzunaz batera gizarteak ain indarki eskatzen digun gizabidearekin kito gelditzeko. Ondo dakit jai ok zure baitan eztutena beste munduko alaitasunik sortzen, ala ere jai atseginenak opa dizkitzut biotzetik zure aitaren ondoan, baita ere Urte berri zoriontsuena. Ondasunez eta osasunez zarra baino ortzargiagoa izango al da guztiontzat.

        Osasuna, nolarebait, bizkortu zait. Ez geiegi. Urteak ez digute barkatzen zoritxarrez. Osagileak agindu zidan dieta, erdizka baizik eztut betetzen eta orregatik, bear bada, ez naiz oraindik osotara sendatu. Oraindik ere, aldaparik txikiena egiterakoak, zainartuak (kalanbreak) izaten ditut aztaletan, eta min ematen didate. Egonean ederki arkitzen naiz. Nere naigaberik aundiena lasterkarien eta orko Opere ospatsuko dantzarien artean agertu-ezina noski. Baina, eztut oraindik zearo etsi. Eta milesker, nere osasunarekiko alako ardura aundia erakusten didazulako.

        Arrezkero eztut Krutwigen berririk izan. Liburua jaso nuen, irakurri ere bai. Zurekin bat nator liburu ortazko eritzian. Ark esan gabe ere, zenbait alderdi onartuak genituen, euskerarena alegia eta antxinako euskal-zati irredentena. Krutwigi berari esan nion, gorriegi arkitzen nituela idazlearen atzozkolak. Egia esan nik ere, komunismoa erabat arbuiatzen dut, eta argi ikusten dut eztela gure erriarentzako soluzinoa, beraz etzukean alakorik aipatu ere egin bear bere liburuan. Abertzaletasunari buruzkoak, gogorxko arkitu ditut gai ortan gainera alako «contradictio in terminis» aundiegi bat. Aranaren abertzaletasunak aintzat artzen ditu, eta arenak baino argumentu oberik eztut inon arkitzen... Zertako gizonaren dotrina lardaxkatu geroago aren esanetaz baliatzeko? Eztu gainera Aranaren lana sakonki ezagutzen De su alma y de su pluma-n norbaitek bildu zituen esakunetaz baliatzen da soilik. Eta esakera aiek, bere-berean artu bear dira eta ortarako Aranaren lan osoa irakurtzea bearrezko zukean gure idazleak. Elizarekikoetan liburu ortan erasak, geienak beintzat, onartzen ditut: kaltegarri izan dala euskaltasunarentzat eta oraindik ere alaxe dela, darabilzkin bideak zuzentzen ezpaldin baditu. Buru-eritxi (auto-souffisance) geitxogi arkitu dut liburu orretan: dena esan diteke, bainan latindarrak ziotenez «est modus in rebus». Agirre zanaren jokabidea etzen onena izan askorentzat. Ori aitortu eta baieztu ere diteke, etzeukan ordea Koxantonio ta lako beste zenbait ergelkerik zertan idatzi. Irainak eztira izan oi argumentu sendoenak. Beste asko ere esango nizkitzuke, baina bego ontan. Bat ere ez naiz arritzen zenbait euzkotar arrika ari bazaizkio, eta ortaz eztauka zertan kexatu Krutwigek. Berak ere arrikada aundiegiak bota ditu.

        Benetan mindu nau zuek artu duzuten erabakik, zuk eta Peillenek alegia. Zuen bion bazterreratzea euskal letrentzat izan diteken zoritxarrik aundiena diteke. Munduak bira asko ematen ditu, eta nik uste betea daukat, zuen aldia ere laister etorriko dela. Gazte asko, zuek ala [...]