—172—

JOKIN ZAITEGIri

Miarritzera

Caracas, 1958-II-6

        Adiskide maite:

        Mementu txarrean eskuetaratu zait zure gutuna. Zurearekin batera beste bat artu dut, Txiletik, eta nere iloba Andima eri andi arkitzen dalakoaren berria zekarkidan. Ez dakizu zer-nolako biotzondokoa artu dudan. Ogeitamabi urteko guraso gaztea, eri andi, ta bere emazte Edurne iru alabatxorekin, zearo lur jota. Ni ere alaxe gelditu naiz, biotz naigabetu au ezin jasorik. Atzo ain zuzen, idatzi nion Urrestarazuri, eta egunotan zuri ere idatziko nizula esaten nion; orra eguna uste baino len iritxi. Azkeneko Irrintzi mutur batetik bestera irakurri duzula diozu. Neri dinostazuna esan diozula Beiztegiri? Ez dut ezagun gizon ori, baina ondo txatxar geratu da nere aurrean. Gauzak esan ditezke alde edo aurka, baina inoiz ere ez ark esan zituen bezela. Aren idazkia ondo irakurri baldin baduzu, zuk ere oartuko zenion. Nik ere erantzun nion, ez dut uste ordea mintzekorik ezer ere esan nionik: inola ere ez nuen nai izan nere burua arenaren mailan ezarri gure irakurleen aurrean. Arana bizi balitz zein bide artuko ote lukean? Gaurko alderdiak daramana ez beintzat eta are gutxiago Jaurlaritzak daroana. Ark idatziak gaur egunean inoiz ez bezelako indarra dute, eta aren bideetatik oldartzen ez geran bitartean ondamendira (goaz) euskotarrok Euzkadirekin batean. Mexikoko Alderdiak batzar bat egin du Urtarrilean, eta Zugadi ta Ogoñope zoro gorpiztuak baino gogorrago jeiki dira batzar artan Matxari eta nire aurka, izenak aipatuaz. Txosten osoa artu dugu emen batzar artan esan zituten guziekin. Beztu egin gaitute, eta Irrintziren aurka sekulako gudua asiko dutela zin egin dute. Bien artean gu itoko gaituen orri bat argitaratuko omen dute. Betoz, onartuak izango dira-ta. Ez daukagu bat ere beldurrik. Baina zegokien erantzuna batzarrean bertan jaso zuten. Geienak, danak ez esateko gure alde jarri ziran. Ortik ikusi dezakezu gure izparringitxoa baztarrak inarrosten ari dala, eta ez da gutxi. Bear bearrezkoak ditugu eztabaidak gauden lozorrotik esnatzeko. Ilen batasuna, ez da inorentzat ere ona, guretzat are gutxiago. Eta orain arte bezela geure bidetik jarraituko dugu, Euzkadiren egia alderdi guztietan aldarrikatzen. Batasuna bai, baina askatasun bidetik guztiok, besterik ez. Badakit askotxok muxin egiten diguzutena, baina beste askok ez; dana dala muxin eta laztan artean zerbait badala erakusten du Irrintzik. Beste eusko aldizkari guztiek, badakizu zeintzuk, ez dute merezi ez muxinik ez laztanik eta ori erio ezaugarri bat besterik ez da. Il nai ezpaldin badugu, gogor ekin bearko diogu, geure bidetik ar-bete ere aldentzeke.

        Eta aski mintzaldirik. Idazteuna bidean datorkit, ekoizpen apainena atan be. Gabonak baino len igorri zidaten, eta ez da oraindik agertu. Txillardegik besterik uste izan arren, on andia ekarriko dio gure euskerari. Onik aundiena Olabideri jarraituz danok aren euskal-bidetik ibiltzea izango litzake, eta liburu orrekin orrelako zerbait iritxiko dugula nik uste. Artega nago zuk eskeini diozun gorazarrea E.-G.n irakurtzeko, eta minez era bai banako ortan nere izenik agertzen ez dalako. Ez dakizu ondo nola bizi naizen, zearo lanpeturik ezertarako ere asti gabe. Eta idazteko, ondo dakizunez, egonarria eta astia bear, eta nik, errukarri onek olakorik izan ez.

        Idazki au ez dakit nola ari naizen idazten. Barkatuko al dizkidatzu egin ditudan uts guztiak, ez dira bada gutxi. Guatemalarakoaz diostazuna, bearrezko baldin baduzu egin ezazu. Baina beldur naiz bertan ez ote zeran kokatuko bein ara joan ezkero. Ez dezazula, otoi, olakorik egin, Jaunarren. Or bear zaitugu, zu bezalako gizonik ezpaitaukagu gaur egunean euskera eta euskal idazleak zirikatzeko.

        Lendakaria datorkigula esan didate Aberri-Egunerako. Kostako zaio espainiar sozialistak egin dioten bezkeria zuritzea. Laster agertuko da seigarren Irrintzi. Emengo alderdiak, zentsura jarri nai digu. Ergelak... eurak ezer egin ez, eta zerbait egin nai dugunok ondatzera dabiz. Baina ez dute iritxiko.

        Amaitzera noia, nere naigabe aundia ezin dut bada inola ere menperatu. Ar ezazu adiskide on orrek ene agurrik kartsuena. Laster arte.

        Aztu egin zaizu zeure zuzenbide berria bialtzea, baina nik nundik edo andik jakin dut.