Antzerkiaren labirintoan II
Antzerkiaren labirintoan II
Ander Lipus
Azaleko irudia: Gonzalo Etxebarria
Diseinua: Metrokoadroka
2023, saiakera
240 orrialde
978-84-19570-12-3
Ander Lipus
1971, Markina-Xemein
 
2023, saiakera
Antzerkiaren labirintoan II
Ander Lipus
Azaleko irudia: Gonzalo Etxebarria
Diseinua: Metrokoadroka
2023, saiakera
240 orrialde
978-84-19570-12-3
aurkibidea

Aurkibidea

Sar hitza (EHAZE)

ANTZERKIAREN LABIRINTOAN II

ARTEDRAMA: AKTOREAREN MEKANIKA ETA POETIKA

Teloia gora!

Arte

Drama

Formakuntzaz

Inperfekzioaz

Lehen egunak

Irudirik ez

Teknika agerian

Fusioa

Trabesa

Inprobisazioa / bat-batekotasuna

Estreinaldia

Helburua

Giltza

Jarduera / aktibitatea

Organikoa

Aurreratzea / antizipazioa

Emozioa edo odola

Segmentazioa

Justifikazioa

Estrategia

Nandikeshvararen bertsoa

Beheko sua

Begiak

Eskuak

Oinak

Pilotariaren biomekanika

Sexua

Objektuak

Txakurraren buztana

Konkretua / zehaztasuna

Memoria sentsoriala

Irudimena

Moldaketa

Ekonomia

Kontzentratu ala zentratu?

Blokeoa

Tentsioak eta in-tentsioak

Ohikoa eta ezohikoa

Txerria zakuan sartuta

Ekintza eta mugimendua

Aktore dantzaria

Erritmoa

Arkua

Edertasuna

Dilatazioa

Nahikeria

Izerdia

Txirlak

Txaloak hartzea

Krisiak

Traininga

Gainditzea / hobekuntza

Kodifikazioa

Partitura fisikoa

Intentzioak

Urgentzia edo premia

Animalizazioa

Lan egun bat

Irten aurretiko urduritasuna

Hirugarren emanaldi hura!

Espazioa

Laugarren horma

Zuzendaria istripuz

Teknikaren ezagutza

Bi aktore mota

Pedagogia eta transmisioa

Aurre-adierazkortasuna

Kontzientzia hirukoitza

Aktorearen bost zutabeak

Aktorearen bi lurrak / zoruak

Teloia jaitsi da

Azken emanaldia

ARTIKULUAK: MINOTAUROA LABIRINTOAN

UTOPIA ETA MINA ESPAZIO GARAIKOAK

Utopia

Mandragora. Teatro oso baterantz

Gaitzerdi. Teatroaren alkimistak

Kaosaren estetika. Ezetzaren estetika

Errealitate patetikoa. Errealitate poetikoa

ANTZERKIOLA GARAIKOAK

TopASKEtak

Euskal antzertiaren aldare hutsa

Euskal antzerki antropologia

Antzerkiaz… Norabidearekin noranzkoa

Ez naiz Jollibudeko aktore!

Anabasaren trilogia: Klik! Txat! Taup!

Memoriaren macjarak

Telebista, gure buruen alpistea

Argentinan antzerkia euskaraz

Hank Klee

Ez daukat ezer esateko

Inurrien bidea

Munduak biraka jarraitzen du

Al-Jayal edo irudimena

Hordago!

Urrezko armiarma

Espazioak

Kult-ura

Antzerkigintza eta hezkuntza

Laborategiak

Antzerkia! Antzerkia… zertarako?

Bertsoartean irauten duen arnasa

Saguzarrak lotan daude eta… Inshallah

Aktore europar baten eskizofreniak

Armairua beteta

Manta gorrian, ilargi zuria eta dantza beltza

Nekea

ARTEDRAMA GARAIKOAK

Bakean bizi baino, hobe bakean hil

Trabesa

Udako gauzak

Senpere, Senpere

Klara eta Kandido

Egoitzak, egonaldiak eta bitartekotzak

Habana

Unibertsala!

Hamar urtez

Zer da antzerkia?

Programa politikoa

1971 Kalleokerrako mutila

Etxeko zapatiletan

Ez dut ulertzen!

Erosi: 18,05
Ebook: 3,12

Aurkibidea

Sar hitza (EHAZE)

ANTZERKIAREN LABIRINTOAN II

ARTEDRAMA: AKTOREAREN MEKANIKA ETA POETIKA

Teloia gora!

Arte

Drama

Formakuntzaz

Inperfekzioaz

Lehen egunak

Irudirik ez

Teknika agerian

Fusioa

Trabesa

Inprobisazioa / bat-batekotasuna

Estreinaldia

Helburua

Giltza

Jarduera / aktibitatea

Organikoa

Aurreratzea / antizipazioa

Emozioa edo odola

Segmentazioa

Justifikazioa

Estrategia

Nandikeshvararen bertsoa

Beheko sua

Begiak

Eskuak

Oinak

Pilotariaren biomekanika

Sexua

Objektuak

Txakurraren buztana

Konkretua / zehaztasuna

Memoria sentsoriala

Irudimena

Moldaketa

Ekonomia

Kontzentratu ala zentratu?

Blokeoa

Tentsioak eta in-tentsioak

Ohikoa eta ezohikoa

Txerria zakuan sartuta

Ekintza eta mugimendua

Aktore dantzaria

Erritmoa

Arkua

Edertasuna

Dilatazioa

Nahikeria

Izerdia

Txirlak

Txaloak hartzea

Krisiak

Traininga

Gainditzea / hobekuntza

Kodifikazioa

Partitura fisikoa

Intentzioak

Urgentzia edo premia

Animalizazioa

Lan egun bat

Irten aurretiko urduritasuna

Hirugarren emanaldi hura!

Espazioa

Laugarren horma

Zuzendaria istripuz

Teknikaren ezagutza

Bi aktore mota

Pedagogia eta transmisioa

Aurre-adierazkortasuna

Kontzientzia hirukoitza

Aktorearen bost zutabeak

Aktorearen bi lurrak / zoruak

Teloia jaitsi da

Azken emanaldia

ARTIKULUAK: MINOTAUROA LABIRINTOAN

UTOPIA ETA MINA ESPAZIO GARAIKOAK

Utopia

Mandragora. Teatro oso baterantz

Gaitzerdi. Teatroaren alkimistak

Kaosaren estetika. Ezetzaren estetika

Errealitate patetikoa. Errealitate poetikoa

ANTZERKIOLA GARAIKOAK

TopASKEtak

Euskal antzertiaren aldare hutsa

Euskal antzerki antropologia

Antzerkiaz… Norabidearekin noranzkoa

Ez naiz Jollibudeko aktore!

Anabasaren trilogia: Klik! Txat! Taup!

Memoriaren macjarak

Telebista, gure buruen alpistea

Argentinan antzerkia euskaraz

Hank Klee

Ez daukat ezer esateko

Inurrien bidea

Munduak biraka jarraitzen du

Al-Jayal edo irudimena

Hordago!

Urrezko armiarma

Espazioak

Kult-ura

Antzerkigintza eta hezkuntza

Laborategiak

Antzerkia! Antzerkia… zertarako?

Bertsoartean irauten duen arnasa

Saguzarrak lotan daude eta… Inshallah

Aktore europar baten eskizofreniak

Armairua beteta

Manta gorrian, ilargi zuria eta dantza beltza

Nekea

ARTEDRAMA GARAIKOAK

Bakean bizi baino, hobe bakean hil

Trabesa

Udako gauzak

Senpere, Senpere

Klara eta Kandido

Egoitzak, egonaldiak eta bitartekotzak

Habana

Unibertsala!

Hamar urtez

Zer da antzerkia?

Programa politikoa

1971 Kalleokerrako mutila

Etxeko zapatiletan

Ez dut ulertzen!

 

 

Etxekoak

 

Urtebete pasatu dut agertokietara igo gabe. Baina urtea ez da alferrik pasa. Hiru antzerki lan, hiru proiektu ezberdin zuzentzeko aukera izan dut. Iduzkilore antzerki taldearekin Hazparneko Anderea, Lauka Teatroarekin Amodioaren ziega eta Abarka antzerki taldearekin Abarka shortak. Egun teatroarekiko dudan ikuspuntuaren parametroetan sartzen dira hiru proiektuak. Eta niretzat badute zerbait berezia: euskara dute bihotz, antzerkia taupada.

      Aulestiko Artedrama Topaketen hamargarren urtea ere primeran joan zen. Bai laborategia eta baita jaialdia ere. Zahartzen ari gara, baina izpirituak berdin jarraitzen du. Antzerkia gertakari bilakatzen denean, ederra da herri txiki batean auto ilarak ikustea.

      Antzerki hezkuntzak eta transmisioak duen garrantziaz ohartuta, eta antzerkiaren ezagutza partekatu eta zabaltzeko asmoz, Aulestiko Urregarai Herri Eskolan, Kanboko Xalbador Ikastolan eta Senpereko Arretxe Kolegioan aritu naiz haur eta nerabeekin lanean. Bestalde, gure sorkuntzak eraiki ahala mediazioak gauzatzen joan gara: Leioan, Zumaian, Uztaritzen, Itsasun eta Luhuson.

      Gainera, kameraren aurrean lanean aritu naiz. Oso ezberdina da, beste mundu bat. Hala ere, esperientzia ederra izan zen Asier Altunaren Amama pelikulan aktore moduan lan egitea. Laster, Xabierren pertsonaia jokatzen ikusiko nauzue pantaila handian. Polita izan da, era berean, Bertol Arrietak idatzitako gidoian oinarrituta eta Juanfe Garcesen aginduetara egin genuen Literaturiarako Odolean daramagu bideo promozionala prestatzea. Zer esanik ez, Goserentzat Zoroetxeko harresia bideoklipa grabatzea. Proiektu ezberdinetan murgiltzen zarenean, argi geratzen da harro sentitzeko moduko lantalde trebe eta bikainak ditugula euskal sorkuntzan, esparru ezberdinetan. Kultur ametsak egia bihurtzeko, gizartea eta politikak behar dira aldatu.

      Orain, taula gainera berriz igotzeko momentua iritsi zait. Proiektu eta estetika pertsonalago batetik abiatu naiz, ia hogei pertsonak osatzen dugun lantaldean: Huts Teatroa. Hiru urteko sorkuntza prozesuaren ondoren dator lan berria, Artedrama Arte Eszenikoen Plataformaren magalean sortua. Jon Gerediagak idatzia. Kristiane Etxaluz, Maika Etxekopar, Javier Barandiaran eta laurok jokatua. Sorkuntza batek dakarren buruhauste, gaixotasun, poz, zirrara, beldur, kili-kili, akidura eta abarren zakua sama gainera botata, ohi dugun bezala azaroaren 1ean (nire urtebetetze egunean) estreinatuko dugu Etxekoak.

      Eta bitartean borrokan jarraituko dugu. Batzuetan arrakasta, besteetan arrastaka. Antzerkiak, eta, oro har, euskal kulturak, behar duen lekua aldarrikatzen eta gauzatzen. Bakoitzak bere lekua bilatzen. Edo imajinatzen.

      Bluk nire lagun minak esaten didan bezala: “Ekintza performatiboak egin behar dira. Terrorismo poetikoa, saltsa eta egur pixka bat ekarri gurera. Bilbon dagoen Puppy txakurra beltzez tindatu eta Gasteizko udaletxe atarian Marotorentzat utzi opari gisa, Donostia 2016ko kultur hiriari puzker kulinari galant bat bota, Baionako antzokia okupatu, Donibane Garazitik pasatzen den Santiago bidean barrikadak jarri, Mauleko karriketan Matalasen burua eskegita erakutsi eta Iruńeko txupinazoan ikurrin anarkista erraldoia zintzilikatu, Amaiurretik Lodosara iristen dena. Kandela!”. Eta nik “ezetz!” erantzuten diot Bluk nire lagun minari. Agian, Habanako haizearen eraginez bihotza xamurtu zaidalako-edo. Baina nahiago dut bidea beste era batean eraiki. Isilean. Albora eta zeharka begiratu baino, barrura eta aurrera begira. Pentsa! Sanjoanak ere gainean ditugu eta hobe da ariman gordetzen ditugun belar txarrak sutara botatzea. Belar txar gutxi batzuk hurrengo urterako lagaz, noski!

      Urtebete pasatu dut etxe honetan iritzi artikuluak idazten.

      Hamaika artikulu idatzi ditut, ez bat gehiago ez eta bat gutxiago, hamaika. Eta agur esateko garaia dela sentitzen dut. Gustura hartuko nuke beste norbaitek segida emango balio gogoetaren lauhazkari. Euskal antzerkiaren inguruan iritzi kritikoa piztu edota sortzea beharrezkoa baita. Nik hala sentitzen dut behintzat, eta horregatik hartu nuen horrelako eginkizun batean parte hartzeko konpromisoa eta trabesa. Eskerrik asko etxekoei eta etxeko sentiarazi nauzuen guztiei. Orain, urtebeteren ondoren, agertokietara igotzeko unea da. Antzokietan elkartuko gara etxekoak. Ondo-ondo izan!

 

2015eko ekaina, Berria