
Aurkibidea
Agian Memeti idatziko diodan azken gutuna
Hitzaurrea (Lau kartzeletatik)
Bursako kartzela - XX. mendean
Zergatik suntsitu zuten aberria
Halaxe esan zion Menderesi Korean hil zen gure erreserbako ofizieretako batek
[bazen Berlingo Astoria jatetxean]
Egunkariko argazki batzuen karietara
Hegoaldeko mendiak ditut akorduan
[gure adar heldugabe eta berriak hautsi zituzten]
[ogi gazia jango banu legez maite zaitut]
[lau ginen Leipzigeko Astoria hotelean]
[guri buruz idatzi dudan guztia gezurra da]
[zer edo zer idatzi behar dut]
Aurkibidea
Agian Memeti idatziko diodan azken gutuna
Hitzaurrea (Lau kartzeletatik)
Bursako kartzela - XX. mendean
Zergatik suntsitu zuten aberria
Halaxe esan zion Menderesi Korean hil zen gure erreserbako ofizieretako batek
[bazen Berlingo Astoria jatetxean]
Egunkariko argazki batzuen karietara
Hegoaldeko mendiak ditut akorduan
[gure adar heldugabe eta berriak hautsi zituzten]
[ogi gazia jango banu legez maite zaitut]
[lau ginen Leipzigeko Astoria hotelean]
[guri buruz idatzi dudan guztia gezurra da]
[zer edo zer idatzi behar dut]
Hungariako oharrak
Pragan hartu genuen hegazkina
Budapesten lehorreratu
Txoria izatea ona da
are laino izatea
baina ni pozik nago, pertsona naizelako
Lurra da gehien maite dudana
Agian horregatik dolutzen naiz
aurpegia hegazkineko leihoari itsatsita
itsasontziko eskudelean bermatuta
lurretik urruntzen naizen bakoitzean
zure eskua niretik erauzi zutenean legez
goiz hartan Istanbuleko gure etxe atarian
Neguko gau batez herrixkatik alde egiten duzu
elurra dakusazu
ordeka baino lehen
Udako gau batez leihoa zabaltzen duzu
izarrak ilargia baino lehen sartu dira
zure gelan
Udaberrian berdea basoa baino lehenago
antzematen da
Budapesten haurrak ikus ditzakezu
eraikinak baino lehen
eta kaleetan haurren txilioak dira nagusi.
Horrenbestekoa da beroa ezen
hanka eta bular hutsik dabiltzan
Euren gorputz urreztatuek dir-dir dagite eguzkitan
Horregatik du Budapestek
bere sagarren masail gorriez loriatzen den
sagarrondo bete baten antza.
Begi berdeko ene laztana,
hiru hileko ene Memet txikia
zure besoetan utzi dut
ez zekien barre egiten
ez zen ahalegintzen
Orain berbaz daki
Irakatsi diozu
aita esaten?
Iritsi nintzenean
hiriaren ondoan dagoen
haur aitzindarien barnetegi bat ezagutu nuen.
Langileen
nekazarien
eta intelektualen umeak dira
Herriarenak, beraz.
Zinezko gizonenak, beraz
gaurko Hungaria
egin zutenenak.
Barazkiak nonahi
Elurra lako etxe zuri andana
eta lastairak eguzkiaren usain berekoak.
Zerbait erakutsi gura dizut
Harrotzen naizela diozu baina
halaxe da
nire alboan izakiak
atoan egiten dira lagun
Espetxeko leihora hurreratzen zitzaizkidan
txoriak nola
Ez gaizki hartu
haurrak eta txoriak
ez dira ber gauza
Ondo dakizu haurrak,
batez ere herriarenak,
ausartak, azkarrak direna
begietan bihotza dutena.
Postetxera eroan naute
Kutxazaina, zuzendaria, telegrafista
eta gainontzeko guztiak
haurrak dira
Ondorioz, sano abegikorrak dira
atoan zerbitzatzen zaituzte
Erran nahi baita
burokraziaren etsai amorratuak direla
Barnetegian badira maizter bizi diren haurrak
Umezurtz greziar eta korearrak.
Adiskidetsu eta uste onez begiratzen didan
haur horren aita
nire burkideren batek hil ote zuen?
Agian Suleimanek
herrixka hartakoak
Xankisi Suleimanek
hogei urte besterik ez dituela
sabel paludikoa
hanka erien gainean
herrestan darabilen Hassanen aitak
Suleimani
uniformea eman diote
Iskilu amerikar moderno bat
paratu eskuetan
Ondoren
itsasoaz haraindi bidali dute
Hiltzaile bihurtu dute nire Suleiman.
Greziar ume batek lepotik oratu zidan
Neskatila batek, olibondo hostoa bezain
freskoa, galdetu:
Osaba, guretzat, zuentzat,
noiz izango dugu honen
antzeko leku bat sorterrian?
noiz gonbidatu ahal izango ditugu guk
gazte burkide hungariarrak?
Burkideok,
haurrak artega daude,
goazen arin.
MACARİSTAN NOTLARI
Havalandık Pırag’dan / indik Budapeşte’ye. / Kuş olmak güzel şey / hatta bulut olmak, / ama ben memnunum insan olmaktan. / En de sevdiğim unsur: toprak. / İşte belki de bu yüzdendir : / uçağın camına dayayıp alnunı, / yahut da abanıp bir küpeşteye / ne zaman ayrılsam topraktan / bir kederdir içime düşer, / elinin, sevgilim, / elimden sıyrılışı gibi bir keder, / tıpkı o sabahki gibi, / eşiğinde kapımızın, / İstanbul’da. // Çıkarsın kış gecesi köyden / kardır görünen / ovadan önce, / açarsın pencereyi yaz gecesi / yıldızlar girer odana / gökyüzünden önce. / Bastarda ormandan önce yeşildir görünen. / Budapeşte’de çocukları görüyorsun ilkönce, / evlerden önce hatta. / Sokaklar cıvıl cıvıl çocuk dolu ağzına kadar. / Hava da sıcak mı sıcak. / Bacaklarıyla belden yukanlan çıplak, / yaldızlı tenleri pmldıyor güneşte. / Velhâsıl, al yanaklı, pıtrak elmalarıyla övünen / bir elma ağacı gibi Budapeşte. // Yeşil gözlüm, / kucağında 3 aylık bıraktım Memed’imi, / gülmeyi az buz beceriyordu, / şimdi konuşuyordur. / “Baba" demesini öğrettin mi? // Piyoner kamplarından birine gittim, / hemen o gün, şehrin dolayında. / Burda işçilerin, / köylülerin, / aydınların çocukları, / halkın yanı, / yani sahici insanların, / yani Macaristan’ı Macaristan yapanların. / Etraf yemyeşil, / yapılar bembeyaz, / döşekler güneş kokuyor. // Sana bir şey söyleyeceğim, / böbürleniyorsun, diyeceksin, / ama hakikat: / Çocuklar çabucak ahbap oluyor benimle. / Hapisanede pencereme gelen kuşlar da öyleydi. / Ters anlama, / çocukları kuşlara filân benzettiğim yok. / Bilirsin ya, çocuklar, / hele halkın çocukları, / akıllı cesur mahluklar, / yürekleri de gözlerinde. / Aralarına alıverdiler beni. // El ele tutuştuk, / postanelerine gittik. / Telgırafçı, mûvezzi, müdür, kasadar, / hepsi çocuk. / Muameleleri gayetle nazik / hem de çabuk, / yani dehşetli düşmanlar bürokrasiye. / Bir kartpostal yolladım Moskova’ya, / Erol’a, oğluna Erdem’in. // Kancığım, / geceleri kapatıp pencereleri / radyoda Moskova’yı bulup / Erdem’i dinliyorsundur yine, / mürettip Şahap’ın anasıyla beraber. / Ve harap mahallede, yıldızların altında Ağustos böcekleri; / düdükleri bekçilerin, / bir de Rahmi Beylerin artsız arasız uluyan köpekleri. // Misafir çocuklar da vardı kampta / Koreli ve Yunanlı öksüzler. / Kara kâkülü altından / yüzüme muhabbetle / emniyetle bakan / Phenyanlı oğlancığın babasını / belki de bizimkilerden biri öldürdü. / Meselâ, Süleyman, / Çankın köylüklerinden. / Dördüne bastığı halde / sıska eğri bacakları üstünde / sıtmalı, şiş kamını taşıyamayan / Haşan oğlanın babası Süleyman. // Süleyman’a postalları giydirdiler, / eline de Amerikan tüfeğini verdiler, / beş denizin ötesine sürdüler, / kaatil ettiler Süleyman’ımı. // Yunanlı bir kız çocuğu sarıldı boynuma, / taze zeytin dalı gibi bir kız çocuk. / “Amca, dedi, / bizim orda, / sizin orda ne zaman böyle yerler olacak? / Ne zaman bize de misafir çağıracağız / Macar arkadaşları?” / Zaharyadis, / çocuklarımız sabırsız, / elimizi tez tutmalıyız.