Lehendabiziko gogora ekartzea

 

Ondo gogoan

daukat

ama.

Haizearen beldurrez zen,

txikia

tamainaz,

trumoiek ikaratu egiten zuten,

eta beti gerren

beldurrez egoten zen

urrunetik,

kanpo arazoetarako ministro guztiek

sinatutako Ituna

azken aldiz

urratu baino lehen.

 

Gogoan daukat

nik ez nuela ulertzen.

Haizeak

txistuka zeramatzan

zuhaitzen hostoak,

eta kale-garbitzaile alai baten modukoa zen,

eta neskatilak uzten zituen

ilea harrotuta eta osorik,

zangoak biluzik eta errugabe.

 

Bestalde, gehiegizkoa zen

trumoiaren burrunba, ezinezkoa

ostots hura izurik gabe jasatea,

nahiz eta gero deus gertatu ez:

euriak tximistaren

marrazki bortitza ezabatu,

eta ostadarrak amaiera bukolikoa

jartzen zion hainbesteko zalapartari.

 

Gerra ere iritsi zen halako uda gaizto batez.

Eta gero bakea, negu are gaiztoago

baten ostean. Orduko hartan, ordea,

haizeak ez zuen eramandakoa itzuli.

Eta euriak ere

ezin izan zituen odolaren aztarnak ezabatu.

Galdutakoa betiko galdurik,

hildakoa atzean gelditu zen behin betiko

hilik.

 

Horregatik (eta beste hainbat gauzarengatik),

askotan gogoratzen naiz amarekin:

 

haizeak

gaueko kaleak bereganatzen dituenean:

ateak jo, eta ihes egin, eta kristal

eta abar hautsien arrasto bat

uzten du, hiriak, egunsentian,

atsekabez eta zurbil erakusten duena;

 

tximistak

airea arrailtzen duenean: zirtakatu,

eta lurrera erortzen da,

ikatz eta su ildoak marraztuz,

katuen bizkarrak laztuz

eta iparrorratzen iparra nahasiz;

 

eta, batez ere, gerra

hasi denean,

urrun —esaten digute—, eta txikia

—ez dago zertan kezkatu—, urrutiko

lurraldeak hilotz ñimiñoz estaliz,

hilketa urrunez, umezurtz txikiz…