Poesia kaiera
Poesia kaiera
Pier Paolo Pasolini
itzulpena: Irene Hurtado de Saratxo Mendieta
2023, poesia
64 orrialde
978-84-19570-17-8
Pier Paolo Pasolini
1922-1975
 
 

 

Atzeraldia

 

Berriz ikusiko ditugu galtzak adabakiturik;

gorriz ilunabartutako herriak autoz hustuta

eta gazte zarpailtsuz beterik,

Turin edo Alemaniatik itzuliak.

 

Zaharrak beren pareten jabe eginik,

senatarien poltronak bailiran;

haurrak ederki ikasirik urria dela zopa,

eta ogi-koxkor bat zer den.

 

Arratsa munduaren akabera baino beltzago,

gauez kilker-hotsak edo ostotsak baizik ez dira adituko;

eta agian, menturaz, gazteren batek

(habiaratutako gazte zintzo bakanetako batek)

 

aterako du mandolina. Aireak

piltzar bustien lurrina izango du. Dena

izango da urrun. Trenak eta autobusak

bakanka igaroko dira amets batean nola.

 

Munduen tamainako hiri handiak

jendetzak beteko ditu, oinez,

grisez jantzirik eta otoi bat begietan,

agian diru pixka baten,

 

laguntza txiki baten eskea iduriz, baina

amodio-otoia baizik ez dena. Etxandi zaharrak

harrizko mendien modukoak izango dira,

bakar eta itxi, behinola bezala.

 

Fabrika txikiak, belaze berderik

ederrenean, ibai-mangunean,

harizti zaharraren sakonean,

pixkanaka suntsituko dira

 

arratsero, hormaz horma,

xaflaz xafla. Gaizkileek

(mundutik etxeratutako gazteak

hain desberdinak, abioan ez bezalakoak)

 

antzinako bisaia izango dute,

ilea motz eta amen begiak,

ilargi-gauen beltzez beteak,

eta labana ez besterik arma gisa.

 

Zaldiaren apatxak joko du lurra,

tximeletak bezain xuabe,

eta oroitaraziko du zer izan zen mundua,

isilean, eta zer izango den.

 

Baina aski da film neorrealista horrekin.

Horrek adierazten duen orori egin diogu uko.

Berriz esperimentatzeak soilik du merezi

mundu benetan komunista baten alde borrokatzeko.

 

La recessione

I jodarėn barghčssis cui tacōns; / tramōns ros su borcs vučis di motōurs / e plens di zōvins strassōns / tornās da Turin o li Germāniis. // I vecius a sarān parōns dai so murčs / coma di poltronis di senatōurs; / i frus a savarān che la minestra a č pucia, / e se ch’a val un toc di pan. // La sera a sarā nera coma la fin dal mond, / di not si sentirān doma che i gris / o i tons; e forsi, forsi, qualchi zōvin / — un dai pus zōvins bons tornās al nit — // a tirarā fōur un mandulėn. L’aria / a savarā di stras bagnās. Dut / a sarā lontān. Trenos e corieris / a passarān di tant in tant coma ta un siųn. // Li sitās grandis coma monds, / a sarān plenis di zent ch’a va a pič / cui vistės gris, e drenti tai vuj / ’na domanda, ’na domanda ch’a č, // magari, di un puc di bčs, di un pėssul plazčir, / ma invessi a č doma di amōur. I antics palās / a sarān coma montagnis di piera / soj e sierās, coma ch’a erin ičir. // Li pėssulis fabrichis tal pė biel / di un prat verd ta la curva / di un flun, tal cōur di un veciu / bosc di roris, a si sdrumarān // un puc par sera, murčt par murčt / lamiera par lamiera. I bandės / (i zōvins tornās a ciasa dal mond / cussė divičrs da coma ch’a črin partės) // a varān li musis di ’na volta, / cui ciavičj curs e i vuj di so mari / plens dal neri da li nos di luna — / e a sarān armās doma che di un curtės. // Il sōcul dal ciavāl al tociarā / la ciera, lizčir coma ’na pavča, / e al recuardarā se ch’al č stat, / in silensiu, il mond e chel ch’al sarā. // Ma basta con questo film neorealistico. / Abbiamo abiurato da ciō che esso rappresenta. / Rifarne esperienza val la pena solo / se si lotterā per un mondo davvero comunista.