Poesia kaiera
Poesia kaiera
William Butler Yeats
itzulpena: Juan Kruz Igerabide
2022, poesia
64 orrialde
978-84-17051-86-0
William Butler Yeats
1865-1939
 
Poesia kaiera
William Butler Yeats
itzulpena: Juan Kruz Igerabide
2022, poesia
64 orrialde
978-84-17051-86-0
aurkibidea
 

 

Eskola-umeen artean

 

Ikasgela zeharkatzen dut pausoan, galdezka;

buruzapi zuriko lekaime xahar atsegin batek erantzuten dit:

ume hauek zenbatzen eta kantatzen ikasten dute,

irakurketa- eta istorio-liburuetan ikasten dute,

orobat ebakitzen eta josten, edozertan txukun jarduten,

metodo modernorik onenean; umeen begiak

harriturik begira dauzkat une batez

hirurogei urteko gizon publiko irribarretsu honi.

 

Ledaren gorputza amesten dut itzaltzen ari den

suari begira, eta hark kontatu zuen istorioa

errieta gogor bati buruzkoa, edo gertaera hutsal bat

tragedia bihurtu zenekoa haurtzaroko egun batean;

esango nuke gu bion izaerak uztartu zirela

gaztaroko sinpatiaren esferaren barruan,

edo bestela, Platonen parabola eraldatuz,

arrautza-oskol bereko gorringo eta zuringo gisa.

 

Eta saminezko edo amorruzko oldar horri buruz gogoeta

egiten dudan bitartean, horko eta hango haur horiei begira,

pentsatzen dut Leda ere horrelakoa ote zen adin horretan

—beltxargen alabek ere jaso baitezakete

palmipedo ororen ondoretasunen bat—,

halako koloreak ote zituen hazpegian edo adatsean,

eta, bat-batean, bihotza iraultzen zait:

aurrez aurre daukat haur bizidun baten itxuran.

 

Aurrez aurre igeri dabilkit haren irudia buruan

—Quattrocentoko hatz batzuek eman zioten itxura:

masail hondoratuak, haiekin haizea edanez,

eta itzalen nahaspila haren haragia irudikatzeko—,

eta pentsatzen dut Ledaren modukoek inoiz

ez zutela izan lumaje ederrik; aski dut, bada;

hobe irribarre egitea irribarre betean, eta erakustea

txorimalo zahar moduko hau atsegina dela.

 

Zein ama gaztek —altzoan irudi bat duelarik,

sortzearen eztitasuna alde batera utzi,

eta gero lo egin behar, garrasi, ihes egiten saiatu

oroitzapenak edo sendagaiak bultzatuta—

pentsatuko luke bere semea —ikusirik irudi hori

hirurogei negu edo gehiago kaskoan dituela—

haurgintza-minen edo haurra aurrerabidean

jartzearen ordainsaria dela?

 

Platonek bits gisa irudikatu zuen izadia

gauzen eredu espektralen gainean itxuratzen;

Aristoteles, sendoago, puxtarriekin jolastu zen

erregeen erregearen ipurgainean.

Munduan ospetsu eta urrezko izterren jabe zen

Pitagorasek biolin-arkuaz eta -sokez jo zuen

izarrek eta musek axolagabe kantatu zutena,

arropa zaharrak makila zaharretan

zintzilik jarrita txoria uxatzeko.

 

Lekaimeek nahiz amek irudiak gurtzen dituzte,

baina argizariek argitzen duten horrek ez ditu

ama baten ametsak pizten,

ezen haitzurdinezko edo brontzezko egonean daude,

eta hala ere bihotzak erdiratzen dituzte

—oi presentziok, zuengandik ikasten dira grina,

gupida eta estimua, zeruko aintzaren sinbolo—,

oi, berez jaiotakook, giza ekimenez trufatzen zarete.

 

Loratzea da langintza, edo dantza egitea,

arima gozatzeko gorputza zigortzen ez den lekuan;

edertasuna ere ez da etsiaren emaitza,

ez halaber jakinduria gauerdiko beila lausoa.

Oi, gaztainondo, sustrai handikoa eta lorez josia,

zer zara zu: hosto, lore ala enbor?

Oi, gorputz musikaz kulunkatua, oi begirada distiratsua,

nola bereiz ditzakegu dantzaria eta dantza?

 

Among School Children

I walk through the long schoolroom questioning; / A kind old nun in a white hood replies; / The children learn to cipher and to sing, / To study reading-books and history, / To cut and sew, be neat in everything / In the best modem way — the children’s eyes / In momentary wonder stare upon / A sixty-year-old smiling public man. // I dream of a Ledaean body, bent / Above a sinking fire, a tale that she / Told of a harsh reproof, or trivial event / That changed some childish day to tragedy — / Told, and it seemed that our two natures blent / Into a sphere from youthful sympathy, / Or else, to alter Plato’s parable, / Into the yolk and white of the one shell. // And thinking of that fit of grief or rage / I look upon one child or t’other there / And wonder if she stood so at that age — / For even daughters of the swan can share / Something of every paddler’s heritage — / And had that colour upon cheek or hair, / And thereupon my heart is driven wild: / She stands before me as a living child. // Her present image floats into the mind — / Did Quattrocento finger fashion it / Hollow of cheek as though it drank the wind / And took a mess of shadows for its meat? / And I though never of Ledaean kind / Had pretty plumage once — enough of that, / Better to smile on all that smile, and show / There is a comfortable kind of old scarecrow. // What youthful mother, a shape upon her lap / Honey of generation had betrayed, / And that must sleep, shriek, struggle to escape / As recollection or the drug decide, / Would think her son, did she but see that shape / With sixty or more winters on its head, / A compensation for the pang of his birth, / Or the uncertainty of his setting forth? // Plato thought nature but a spume that plays / Upon a ghostly paradigm of things; / Solider Aristotle played the taws / Upon the bottom of a king of kings; / World-famous golden-thighed Pythagoras / Fingered upon a fiddle-stick or strings / What a star sang and careless Muses heard: / Old clothes upon old sticks to scare a bird. // Both nuns and mothers worship images, / But those the candles light are not as those / That animate a mother’s reveries, / But keep a marble or a bronze repose. / And yet they too break hearts — O Presences / That passion, piety or affection knows, / And that all heavenly glory symbolise — / O self-bom mockers of man’s enterprise; // Labour is blossoming or dancing where / The body is not bruised to pleasure soul, / Nor beauty bom out of its own despair, / Nor blear-eyed wisdom out of midnight oil. / O chestnut tree, great rooted blossomer, / Are you the leaf, the blossom or the bole? / O body swayed to music, O brightening glance, / How can we know the dancer from the dance?