III
Birigarroa-ren hondoratzea
“Eguerdiak zainak kiskaltzen zizkidanean
bekokia freskatzen zidan zurtoin honek
esku arrotzetan behar du loratu. Hartu, opari egiten dizut;
ikusi, limoiondo zurtoin bat da…”
Ahotsa entzun nuen
itsasoari begira nengoela ikustatu nahian
duela urte batzuk hor hondoratu zuten ontzi bat;
Birigarroa deitzen zen; hondoratze txiki bat; mastak,
apurtuta, alboka mugitzen ziren hondoan, tentakuluen
edo ametsen oroitzapenaren gisan, kroskoa seinalatzen
hildako zetazeo ikaragarri baten mutur lausoa,
uretan desagertua. Baretasun handia hedatzen zen.
Eta beste ahots batzuek txandaka poliki-poliki
jarraitu zuten; xuxurla ahulak eta egarberak
eguzkiaren beste aldetik ateratzen zirenak, ilunetik;
esango zenuke edateko odol tanta baten bila zebiltzala;
ahots ezagunak baina ezin izan nuen bata bestetik bereizi.
Eta orduan agurearen ahotsa heldu zitzaidan, sentitu egin nuen
egunaren bihotzean erortzen
lasai, mugiezin bezala:
“Eta pozoia edatera kondenatzen banauzue, eskerrik asko;
zuen arrazoia nire arrazoia izango da; nola ibil nintekeen noraezean
herrialde batetik bestera, errekarri bat.
Nahiago heriotza;
zatirik onena nork daraman jainkoak daki”.
Eguzkiaren herriak, eta ezin diozue eguzkiari zuzen begiratu.
Gizakiaren herriak, eta ezin diozue gizakiari zuzen begiratu.
Γ’. Το ναυαγιο της «Κιχλης»
«Τό ξύλο αύτό πού δρόσιζε τό μέτωπό μου / τις ώρες πού τό μεσημέρι πύρωνε τις φλέβες / σέ ξένα χέρια θέλει ανθίσει. Πάρ’ το, σου τό χαρίζω- / δές, είναι ξύλο λεμονιάς...» // ”Ακόυσα τη φωνή / καθώς έκοίταζα στή θάλασσα νά ξεχωρίσω / ενα καράβι πού τό βούλιαξαν έδώ καί χρόνια- / τό ’λεγαν «Κίχλη»- ένα μικρό ναυάγιο- τά κατάρτια, / σπασμένα, κυματίζανε λοξά στο βάθος, σάν πλοκάμια / ή μνήμη ονείρων, δείχνοντας τό σκαρί του / ,στόμα θαμπό κάποιου μεγάλου κήτους νεκρού / σβησμένο στο νερό. Μεγάλη άπλώνουνταν γαλήνη. // Κι άλλες φωνές σιγά-σιγά μέ τή σειρά τους / ακολούθησαν- ψίθυροι φτενοί καί διψασμένοι / πού βγαϊναν άπό του ήλιου τ’ άλλο μέρος, τό σκοτεινό- / θά ’λεγες γύρευαν νά πιουν αίμα μιά στάλα- / ήτανε γνώριμες μά δέν μπορούσα νά τις ξεχωρίσω. / Κι ήρθε ή φωνή τοϋ γέρου, αύτή τήν ένιωσα / πέφτοντας στην καρδιά της μέρας / ήσυχη, σάν ακίνητη: / «Κι ά μέ δικάσετε νά πιώ φαρμάκι, εύχαριστώ- / τό δίκιο σας θά ’ναι τό δίκιο μου- που νά πηγαίνω / γυρίζοντας σέ ξένους τόπους, ενα στρογγυλό λιθάρι. / Τό θάνατο τον προτιμώ- / ποιος πάει γιά τό καλύτερο ό θεός τό ξέρει». // Χώρες τοΰ ήλιου καί δέν μπορείτε ν’ άντικρίσετε τον ήλιο. / Χώρες τοΰ ανθρώπου καί δέν μπορείτε ν’ αντικρίσετε τον άνθρωπο.