Il metodo

Buf. Aitortuko dut hasi aurretik ez dudala Silueta osorik irakurri. Titietaraino nago ja euskal gatazkari buruzko telesail, pelikula etabarrez eta burua lehertuko zait tematika maiztu (toma palabra de vieja) horri buruz beste liburu bakar bat irakurtzen badut. “Metodoa” erabilita orrialde batzuk besterik ez ditut diagonalean begiratu. Uste dut superkoherentea izan naizela: Silueta izena duen liburuxka bat irakurtzeko modurik aproposena perfilez jarri eta idem de idem egitea dela iruditzen zait, pixka bat de soslai eta al vuelo irakurtzea, ke no? Scroll, scroll, scroll! Badakizue zertan datzan metodoa, ezta? Ba hori: lehen hamar orrialdeak, azken hamarrak eta erdialdeko beste hamar orrialde random irakurrita, ça suffit. Aise egin liteke horrekin kritika bat. Detxo (spoiler alert txabales!) horrela egiten dira kritika gehienak, si no de qué. Ez zenekiten? Ba orain badakizue. Ez horregatik, karis. Zerbitzu publikue emoteko gauz amen txoko hontan ta gratis total gainera.

      Baina focus, irakurle maiteok, focus… Ibarbiari egindako elkarrizketa pare bat ikusi dut instan eta nire amak esango eban bezala, este más que silueta, jeta. Ez dut jarri nahi en plan bertsolari baina nahikoa pureta iruditu zait tipoa. Goitik behera idazten du, en plan predikadore, bizitza barkatuz bezala, “marmar eta lezioa eman”, que viene a ser en spanish de libro esaten dena “a dios rogando y con el mazo dando”. Zer, harrituta neure turboespañolagaz? Ez dekozue abuelarik zeuok ala? Bai, euskalkia aldatzen dut porkesí, gogoak ematen didalakotz. Kontua da tipo hau dela un matxirulo de libroooo! Heterotrol a la vistaaa! Bla-bla-bla, bla-bla-bla….. Garbi dago literatura unibertsal guztia irakurri duela, poro guztietatik ateratzen zaizkio aipuak alkarrizketetan, “Oxkar Guayek esaten zuen bezala, Anne Sextoyk esaten zuen bezala…….”. Fiu-fiu, bullets, bullets, bullets…. Makurtu, balak datozela kariños! Notatzen zaio erori zela Shakespeareren marmitara txikitan eta geratu zela holaxe rato luze baterako hi-Barbie-ah delako hau… Literatura de la pura y dura. Ez dela estomago guztientzat bere liburua diño. Baina kalian gora kalian bera, arrametan galtzen den horietakoa ematen du eta emoten dau eta parezitzen jaku. Zuei ez? Agian oker nago, ez baitiot beste ezertxo ere irakurri (barka, bizitzak ez dit ematen eta hautatu beharra dago selektah kolektiboki!). Tipoak mugitzen daki, hori ez dut ukatuko, kristoren hype-a sortu du. Elkarrizketa hemen eta interviua han eta podcasta geroxeago, hobea da hizketan idazten baino, ke saltzaile fina de los de 2x1. Qué buen ke saltzaile. Liburuaren promoa egiten baita zopan ere topatu dugu (sopas Knorr-nori-nork…. sorry… batzuetan eskapatu egiten jat buruan daramarramadán bertsoneitorraaaaa! Arren, exorcismo bat egidazue ya, plis! Ke si no no paro tías).

      A lo que voy. Lagun batek esan sostan (sokorrooo!) nobela hiperrona iruditu jakola eta super moti neuan, baina niri irakurri dudanak ez dit deus esan, beibs. Ene-a-de-a. nada. Nazing. Hori bai, gustatu jata azala, I must confess, ira do kikorra (beste hitz pedantón bat erabiltzeagatik) begitandu jata, baina zer nahi duzue esatea, txitxa gexau espero neban.

      Gure literatura triste de kri-kri dau edo neure irudipena da? Igual Florentzian Erasmus bat egiten nabilelako izengo da (inbidia?), baina nik umore apur baten falta sumatzen dut, veramente. Ridi pagliaccio, ridi…! Satira, fartsa, umorea, burleskea, aire-aire ta arin-arin… Total, bi egun dira ta, zertan ez gauz kabaret-eroagoak idatzi? (badakit zergatik, lagun idazle batek esan sostan behin: zailagoa dalako!).

      Nobela jolasti eta jokoso baterako ideia bat ematea nahi? Interneten topatu dut joyita hau (ez galdetu zeren bila nenbilen, una tiene sus secretos): bartolin. Sonatzen inori? Ez, noski, gertatu zenean ez zinelako jaio, ume. Ni ere ez, e? Ez nago hain akabauta. Interneten topatu dut haren fitxa: Bartolome Rubia, aka Bartolin, ppko zinegotzia zen 1998an Jaengo La Carolina herrian. In the beautiful Al Andalus, yes indeed! Maiatzaren 28an (la primavera la sangre altera esaten zuen abuelok eta leku horietan bero egiten du baita spring sasoian be, aldaketa klimatikoia blablabla) Canal Sur eta El Diario de Jaén egunkarian dei bana jaso zuten zinegotzia bahitu zutela esateko. Alarma sozial latza ez, hurrengoa piztu zuen gertaerak, urtebete ere ez zelako Miguel Angel Blanco hil zutela… Horrek sonatzen dizue no? eta gogor zegoela eta operazio bera egin nahi zuela zabaldu zen… Baina, baina, baina…, hara non 12 ordu geroago Irungo komisaria batera bere kabuz sartu zen Bartolome Rubia jauna, ni corto ni Perez Oso, bahitzaileak diskutitzen ari zirela baliatuz ihes egin ziela esanez, argiya ta zoliya tipua. Surprise surprise, bere errelatoa ez zen koherentea eta esaten zuena ez zetorren etaren bahitzeko moduekin bat: hasteko, bikote batek harrapatu eta haiek trenean Madrileko Chamartin geltokiraino eraman zutela deklaratu eban. Edari batekin lokarrarazi eta bertan trenez aldatu zutela gero beste bikote baten esku utziz, eta horrela hiru bikote ezberdinekin, furgoneta batetik ihes egin aurretik… So fishy! Berehala jakin zen komunikabideetara bere puto mobiletik deitu zuela, bere gorputzean ez zela somnifero arrastorik eta guztia gezurra zela. Ooo-lé! Kidnápin fake!!! pptik bota zuten Bartolin eta bere bahiketa itxuratzeagatik 250.000 pezetako isuna ordaindu behar izan zuen (1.623 euro kanbixuan, ta bueltak amari). Geroztik, lanak duintzen gaituenez, kamioilari bezala lan egiten du (respect!). Ei eta omen. Internetek dixit. Erositako prezioan saltzen dizuet, esaten den moruen.

      Ze momentutan bururatzen zaio gizaseme bati bere bahiketa itxuratzea? Ez al du merezi gertaera memorable horrek gogoratua izatea? Ezba. Gustu txarrekoa da. Iraina benetan bahituak izan diren haientzat. Miserablea eta ttipia. Lotsagarriegia, kutreegia, agian. Gure idazleek nahiago dute drama dramoia eta serma sermoia, serioegiak dira halakoak gogoratzeko be. Por favooor! Okurritzea ere.

      Moraleja? Un barrio de Madrid.