JE SUIS, NI NAIZ

Marie ai num, si suis de France. Maria da nire izena, Frantziakoa naiz. Barteko gau guztia igaro dut trenputxarturik, neure langintzan olgetarako parada bezainbateko ikasbide zoliak topatu arren. Bekorotz-sunda botatzen du harlauzetan zabaldutako lastoak. Patiora atera naiz —goizean goizetiko ohitura—, odolak egin ditzan bere higidurak gorputzean. Ile-sustraiak mindurik dauzkat, buruko beloa ere astun. Betetzear naiz hirurogei urte. Badator goiza, txiplitxin-hots handirik gabe. Halatsu eramango gaitu gauak. Ez da zaila gauean galtzea: bihar-etzi zuztarbako lerrotzat hartuko dituzte trobairitz honen kantuak. Eguzki berria dakusat ubidean, zubitik hurbil. Garbitzaileen parlantzuak eta atorrek latsarria jotzean egiten duten plisti-plastak zangotrabatu egiten didate pentsamena. Badoaz nekazariak gurdietan soroetara; zaldietan alde egin zuten nobleek Jerusalemera. Badatoz arineketan umetxoak kortara. Adurretan dauzkate txakurra eta ardia, lehoia, belea, ahuntza, otsoa eta kurriloa, etxeko eta kanpoko saguak, arranoa eta azeria, zezena eta astoa, hontza eta bere ama, enara eta beste txoriak, erbiak eta igelak, eulia eta mandoa, txindurria, tximua, erbinudea, basahuntza, oilarra, lurreko abere eta goietako hegazti guztiak. Sinistu egiten dituzte elkarren kontu kaltegabeak, neuk txikitan sinisten nituen legetxe, eta halantxe ikasiko dute ipuin txarrak menosten. Verum fabulis. Nork txori-gerezi txatxarrei begiratzen die dauzkanean esku batera gerezi anpolaiak? Ipuin on hauetan aurkituko dituzte euskaldun nekazari eta gazte gehienek irakaste ederrak beren bizitzak zuzentzeko. Berrogeitaka fabula ekarri ditut latinez eskolatu nintzenetik, osabaren eskutik: jakiteak ez du eragozten bertute handi batera igotzea. Nahiago orduak horretan eman gaztainadian kuku-kontuka ibili baino. Esango dute arranoaren lumaz jantzi nahi izan duela mika txikiak. Hor konpon. Hogeita bi urte ditut. Betazalak pisutsu igartzen ditut, gau osoan beharrean jardun eta gero, baina hain nago pozik. Bihotz errimeetan bizi den poza nondik etorriko da ba, guraizanetik eta beharretik ez bada? Plazako iturritik etxerantz noa, galtzada-harrietan txokoloek txipli-txapla egiten didatela. Esne-saltzaileak agur egin eta ia ikusi ere ez nik, aienebadatxua! Laster batean burutuko dut liburu bat bertan neska-mutiko abarkadunek —zapata bitxituz jantzitakoek ez eze— aterakizun onak topatzeko adinakoa. Bizenta Mogel Elgezabal dut izena, Markinakoa. Osasuna, bakea eta urte luzeak.