XCV

Txori kantazale eijerra ¹

(Zuberoakoa)

Txori kantazale eijerra, nun othe hiz khantatzen.

Hire botzik aspaldian nik eztiat entzüten.

Ez orenik ez mementik nik eztiat igaraiten

        Nun ehitzaitan orhitzen.

Itxasuan ümen düzü khantazale eder bat,

Trunpatzen ezpalinbaniz Serena² deitzen den bat,

Harek etxekiten ditüzü ilusitürik pertsunak,

        Hala nula ni maitenak.

Itxasua, habil emeki, phausa hadi istan bat,

Ene phena ororen berri, nik eman nahi dereiat,

Maitetto bat ükhen eta kitatu behar diat,

        Fortünarik eztiat.

Txori kantari eijerra, khanta ezak eztiki,

Mündü huntan malerusik eztük sorthü ni baizi.

Maiteño hura ükhen eta phartitü niz herriti;

        Nigarrez ari niz bethi.

Lilietan den ederrena arrosaren lilia,

Haren urrinak ezarten dü xarmatürik jentia,

Berthutetan ederrenik da fidelitatia,

        Hura da ene partajia³.

        [1] ODS / AB, f. 75 «Le hachero saisit cette occasion de déployer une voix naturellement belle, et fit entendre le couplet suivant, où je reconnus un de ces mythes don't la poésie originelle fut contemporaine des civilisations ibériennes...

                        Hurandian, umen bada

                        Kantazale eder bat,

                        Zerena deitzen den bat

                        Itxasoan inganatzen

                        Ditu hak pasaierak

                        Hala nola ni maitenak.

                                (A. Chaho, Voyage ... 2. ed. 41-42.)

                Aldaera, ff. 224-225-226. Michel, soilik 1. eta 4. bertsoak, 312-313.

                Bertsomoldea: A 16 A 16 A 16 a 8.

        [2] Serena-z den bigarren bertso hau Michel, 339, ageri da, non baxenabartartzat jotzen duen.

        [3] Partaia, Lat. sv. aequabilis, «iritzia» (Patri Urkizu ed, Pierre D'Urteren Hiztegia, Londres 1715, Mundaiz, Donostia, 1989, 313).