Laugarren eta azken atala

 

 

“Amodioa joan zen eta klaru bilakatu,

hala hurbil dira orain heriozko aztarnak”.

V.K.

 

 

Marteren Zelaiko kantoia. Adamini anaiek XIX. mendearen hasieran eraikitako etxe bat. 1942an hegazkinek jaurtikitako bonba baten inpaktu zuzena izango da haren gainean. Su-meta handi bat garretan. Odol Isuriaren gaineko Salbatzailearen Elizako kanpaien hotsa entzuten da. Marteren Zelaian, elur-bisutsaren atzetik, jauregiko dantzaldiko espektroa antzematen ahal da. Soinu horien arteko bitarte batean Isiltasuna da mintzo:

 

Nor izoztu zen leiho arreetan barrena,

       bihotzean “urrezko kizkurra” duena

              eta begi aurrea beti ilunpetan?

“Lagundu, hel, oraindik denbora badago!

       Gaua, hain izotzezko eta hain arraro

              ez zara inoiz izan aspaldi honetan!”.

Haizea brokatu du Baltikoko gatzak,

       Marteren Zelaian da elur jasen dantza

              eta ikusi ezin diren zaldi-apatx ozenak...

Eta neurrigabeko bihozmin goria

       harentzat, zeina bizi baita agonian,

              Jainkoari erreguz hiltzeko zoria,

                     betiko ahantzia geldituko dena.

Leihopean gauerdiz paseatu ahala

       kantoiko farolaren argi-izpi apalak

              berarengana doaz gupidarik barik,

akabo itxoitea. Lirain den maskara

       Damasko alderako bidetik kontrara

              etxera itzuli zen... baina ez bakarrik!

Norbait da harekin “i z e n - a u r p e g i r i k  g a b e”...

       zalantza barik laster banantzear daude,

              su-lama lapranetan zehar iraganda

ikusten du hark. Behera datoz eraikinak...

       Eta erantzun legez, zizpuru-zotinaz:

              “Nire arreba, usoa, eki distiranta!

Bizirik atxikiko zaitut, baina hara:

       alarguntsa nirea bihurtuko zara.

              Eta orain...

                                 iritsi da agurraren txanda!”.

Lurrina usaintzen da eskailburuetan,

       poemak ohi dakartzan dragoien kornetak,

              heriotza absurdoz beterik bularra,

deia joko du, baldin atrebitzen bada...

       hura bere azkeneko momentuan jada,

              zu ohoratu ahal izateko.

                                                    Hara:

Ez Masuriako istinga madarikatuan,

       ez eta Karpatoen urdin-min altuan...

              Zure atalasean dago!

                                               Trebes-zeharka.

Jainkoak zaitzala barka!

 

              (Poetak zitzakeen heriotzetarik

              mutil ergelak hauxe zuen hautaturik.

              Ezin jasan lehenik laidoen menpean,

              ez zekien zein zuen bere atepea,

              ezta ezagutu ere zein bide-ikuspegi

              azaleratuko ote zaion begiz begi...)

 

Ni nauzu, zure kontzientzia ohia,

       aurkitu nuen ipuin sukoia;

              leiho ertzean

              hilarenean

              ipini eta

              alde egin nuen hanka-puntetan.