ARKEOLOGIA

Arkeologoaren pala

aspaldi hustutako

egoitzetan barna,

azaleratutako aztarna,

gaur egun eraman ezinezko

bizitza baten ametsa,

dagokionez froga dezakeena

baino ezin dezake esan:

hori bai zorioneko gizona!

Jakintzak baditu bere xedeak

baina barrundatzea ezagutzea baino

jostagarriagoa da beti.

Badakigu ordea gizonak,

beldurrez edo maitasunez,

serio hartu dituela Bere hildakoak.

Hondatutako hiriak,

bolkanaren jarioak,

uholdeak,

edo giza ordak,

esklabuak edo loria irrika dituztela,

nabari-nabaria da,

ia seguru gaude,

palazioak eraikitzearekin bat,

beren gobernariek,

sexu salokeriaz

eta gizenkerak baldarturik,

maiz aritu zirela ahozabalka.

Orduan hazi-zuloak

gosetea esan nahi ote du?

Txanpon multzoak urritu lekuan

hondamendi handiagoa

erabaki beharko ote dugu?

Akaso, akaso.

Mural eta estatuen bidez

susma dezakegu zeren aurrean

makurtzen ziren Zaharrak,

baina ezin da jakin

zein egoeratan gorritzen ziren

edo jasotzen zuten sorbalda.

Poetek erakutsi dizkigute beren mitoak,

baina nola hartzen zituzten?

Hor dago koxka.

Eskandinabiar zaharrek ostotsa aditzean,

benetan sinesten ote zuten

Thor mailuka ari zela?

Ezetz esanen nuke: apustu eginen nuke

gizonak mitoetan Ipuin Handietan bezala

pausatu direla,

beren egiazko ahalegina

errito ospakizunetarako

aitzakia galanta baino ez zela.

Erritualetan bakarrik

uka ditzakegu geure baitako arrotzak

eta zinez oso izan.

Erritual guzti horiek

ez ziren gozoak:

batzuk gogaikarriak dira.

Gurutzifikatuarentzat

ez dago gauza desatseginagorik

bera baretzeko egin triskantza baino.

CODA

Arkeologiatik

moralistak zera baino ez dezake atera:

hots, eskola-liburu orok

gezurra dioela.

Historia delakoa

ez da harropuzteko kontua,

geure baitako kriminalak

egina baita:

ongiak ez du garairik.