«POESIARIK BENETAKOENA

ITXURAKERIARIK HANDIENA»

Nola edo hala kantatu amodioa, baina, egingo baduk,

Mesedez kantazak usadiozko sehaska kanta zaharra:

Andereak itauntzean Zenbat maite nauzu?

Erantzun kristaua cosi-cosi duk;

Baina poetak ez dituk zelibe jainkotiarrak:

Dantek erran zian hori, nork leituko lizkikek bere lanak?

Izan sotila, joria, apaina, argia,

Eta ez eman entzuterik sekula kritikari horiei,

Beren eztarri probintziano kamutsak liburu gose dituk,

Eltzeko arrunta are arruntago sukaldari arruntak egina,

Musak erdi-gatzatutako semeak nahiago balitu bezala;

Poeta onak hizjoko kaskarren zale dira.

Demagun hire Beatrice, [1] ohi duenez, berandutu egin dela,

Eta konta diezaigukek nolakoa den itxoitea,

Aske haiz pentsatzeko, egia datekeena,

Hain amoratua hagoela ezen ordu bakarra bi iruditzen zaizkian,

Baina idaztak —Zain nintzaiola bere deiari

Atzerapen une bakoitzak ilun eta luzeago irudi

(Horrelako zerbait baina are landuago)

Endimion-en [2] Maitasuna hautsi zeneko arrobia

Mende euritsuak betetzen ari dira;

Horrelako gezurtxoetatik sortzen dituk poemak.

Gero, beste morroi batengatik utz hazake

Edo zorrez josi, edo jo ta akabatu,

Metaforak, oroitzak, ezin zezakek espresa

Benetazko zoritxar historikoa,

Hire malkoek pozten gaituzten heinean balio diate;

Oi zorioneko tristezia! duk bertso goibelak esan dezakeen guztia.

Neska bizia duk hire afera (zenbait arraro antzekok

Gizakien gogoetak izan dizkiate inspirazio):

Hirea adinez hire ama izan zitekek,

Edo hanka bat bestea baino motzagoa izan

Edo Lacrosse [3] jolastu edo dantza modernoa egin,

Hiretzat hori patua duk, guretzat mentura;

Ezin diagu hire maitalea maitatu harik eta,

Hi bitarteko, marabilaren eredu bilakatu arte.

Kantazak gure lurretiko bere igarotze triunfala

Ekia oinetan, ilargia eskubiko eskuan,

Eta zazpi planeta distirant adatsean,

Gauaren Erregina eta Haizearen Enperatriza;

Hara bere untziteria bederatzi zisnez gidaturik,

Gainean antzara basak gutun magikoak idazten,

Eta atzetik hipokanpoa ugaran

Anfisbena-rekin, [4] alegera oso;

Kantazak bere jaitsiera kostalde arraira

Mahastiak bedeinkatzeko eta guda geldiarazteko.

Hire kuttunari buruzko gorespentan ari haizela

Algarek eta tiroek kalea izuz bete badute

Eta supituki ameskaiztoren batean bezala

Poetak susmagarri badira Erregimen Berriarendako,

Lot hatzaio mahaiari eta eutsi laborriari,

Idazten ari haizenak oraindik salba diezaake larrua:

Bersexutu izenordeak, gehitu zenbait ñabardura

Eta, hara, oda panegirikoa

(Zensoreak, gizajoa, nola jakinen du?)

Generalisimo potoloa goretsiko duena.

Zenbait epiteto, noski, lili bularra bezalakoa

Aldatu egin beharra, esateko lehoi-paparda,

Izenburua Lepomakur eta txepetxen jainkosa ordez

Osinetako Sarekatzaile handia,

Eta ordu betean hire poema gai izanen duk

Estatu pensioa edo urteroko Saria erdiesteko,

Eta hilen haiz ohantzean (Bera ez bezala:

Gaitz publiko hori urkatu edo tirokatu eginen dute).

Nahiz Iagos [5] zintzoak, itxurei fidel, ertzetan

Lotsagarria idatzi, Gaur! Hipokrita!

Egiazko bihotzek, buru hotzek adituko diate loria-kantua

Eta komilak paratuko zizkiotek istorioari,

Pentsatuz —Azeria! Ez diagu sekula jakinen

Bere izena edo izana. Ongi, hobe horrela.

Gizona, jaiotzez, heziketaz,

Bere estazioa ahantzi dueneko Imago Dei,

Bere burua egin eta bere burua desegiten duen kreatura,

Inoiz egindako kreatura iruzurti bakarra,

Irrifar amoltsuan nola natural itxurako teorietan

Natura-senaz eskas,

Zerk ipuin gorak, berba-jokoaren zoriak baizik

Esanaraz diezaioke bere natura gezurtiari

Maitasuna, edo egia seriotan joz,

Ortodoxiatzat hartuta, erretizentzia bat dela?

[1] Beatrice: Dante-ren Komedia Jainkotiarra laneko pertsonaia.

[2] Endimion: mitologia grekoan Selene-z (ilargiaz) maitemindu zen artzaina.

[3] Lacrosse: mazoak erabiliz pilota talde aurkariaren atean sartzea helburutzat daukan jokoa.

[4] Anfisbena: mitologia grekoan narraztien jainkoa.

[5] Iagos: Shakespeare-ren Othello antzezlaneko pertsonaia; Othellok, jelosiak jota, Iagosen amarruan erori eta bere emaztea Desdemona hilko du.