Aurkibidea
Zaldibia, XVIII. mende amaiera
Seulement avec les domestiques
Zapataria zaldun jantzi zutenekoa
1963-04-24: data historiko bat, adibidez
Telefono dei bat (besterik ez)
Gaztela zaharra, Gaztela berria
Mattinen heriotza, 1981 Donostia
Euskara gaztelaniaren geneetan
Ardituen geometria: atxik diglosiari!
Voyeur linguistikoak ez dakusana
El irresistible atrajo del idealismo identitario
Lenguas avanzadas, herri bizkorrak
Kolonialisten luzera biko neurkinak
C'est le fromage qui parle basque
Douce France de nos souffrances
Euskara politika da (okzitaniera bezala)
La maison des quatre fils Aymon
Gutxiespenaren historia baterako
Hizkuntzak damaigun zertasun agiria
Zertarako balio dizue zuen hizkuntza horrek?
Aurkibidea
Zaldibia, XVIII. mende amaiera
Seulement avec les domestiques
Zapataria zaldun jantzi zutenekoa
1963-04-24: data historiko bat, adibidez
Telefono dei bat (besterik ez)
Gaztela zaharra, Gaztela berria
Mattinen heriotza, 1981 Donostia
Euskara gaztelaniaren geneetan
Ardituen geometria: atxik diglosiari!
Voyeur linguistikoak ez dakusana
El irresistible atrajo del idealismo identitario
Lenguas avanzadas, herri bizkorrak
Kolonialisten luzera biko neurkinak
C'est le fromage qui parle basque
Douce France de nos souffrances
Euskara politika da (okzitaniera bezala)
La maison des quatre fils Aymon
Gutxiespenaren historia baterako
Hizkuntzak damaigun zertasun agiria
Zertarako balio dizue zuen hizkuntza horrek?
JEAN JAURES GURE HONDARTZAN
Bakezalea zen eta tiroz hil zuten traba zelako Lehen Mundu Gerran sartzearren Frantziak behar zuen alderdi guztien «batasun sakratua» lortzeko. Sozialista zen, sozialismoa zer edo zer izan zen garaikoa, integritatearen eredu Jean Jaures, eskuindarrek ere ahotan hartu beste erremediorik ez duten maisua.
Quand j'interrogeais les enfants basques jouant sur la plage de Saint-Jean de Luz, ils avaient le plus grand plaisir à me nommer dans leur langue le ciel, la mer, la sable, les parties du corps humain, les objets familiers. Mais ils n'avaient pas la moindre idée de sa structure et, quoique plusieurs d'entre eux fussent de bons élèves de nos écoles laïques, ils n'avaient jamais songé à appliquer au langage antique et original qu'ils parlaient dès l'enfance les procédés d'analyse qu'ils sont habitués à appliquer à la langue française. C'est évidemment que leurs maîtres ne les avaient point invités. Pourquoi cela, et d'où vient ce délaissement? Puisque ces enfants parlent deux langues, pourquoi ne pas leur apprendre à les comparer et à se rendre compte de l'une par l'autre? Il n'y a pas de meilleur exercice pour l'esprit que ces comparaison [...] L'esprit devient plus sensible à la beauté d'une langue par comparaison avec une autre langue, il saisit mieux le caractère propre de chacune, l'originalité de sa syntaxe, la logique intérieure qui en commande tuotes les parties et qui lui assure une sorte d'unité organique. Ce qui est du vrai du basque est vrai du breton. Ce serait une éducation de force et de souplesse pour les jeunes esprits.
Monumentuak dauzka bazterretan, Euskal Herrian ez. Beuka euskaran.
Donibane Lohizuneko hondartzan jolasean ari ziren haur euskaldunei galde egiten nienean, ezin handiagoko plazerez izendatzen zizkidaten beren hizkuntzan zerua, itsasoa, harea, giza gorputzaren atalak, etxeko gauzak. Baina ez zeukaten inolako ideiarik beren hizkuntzaren egituraz, eta, haietarik batzuk gure eskola laikoetako ikasle onak baldin baziren ere, ez zitzaien inoiz burura etorri txipitarik hitz egiten zuten hizkuntza zahar eta originalari aplikatzea frantses mintzairari aplikatzen usatuak ziren aztertzeko prozedurak. Bistan da irakasleek ez dietela hartarako gomita egin. Zergatik hori, eta nondik dator halako utzikeria? Haur horiek bi hizkuntzatan mintzo baldin badira, zergatik ez zaie irakasten bata bestearekin alderatzen, batari besteaz ohartuz? Ez dago hoberik espirituarendako, alderaketa hauek baino. [...] Espiritua hunkiberagoa bihurtzen da mintzairaren edertasunari beste batekin alderatuz, hobeki atzematen du bakoitzaren nortasuna, sintaxiaren berezitasuna, batasun organikoa ematen dioten zati guztien gainean agintzen duen barne logika. Euskarari buruz egia den hau, egia da bretoierari buruz. Hezkuntza indargarri eta malgugarria izanen litzateke halako bat espiritu gazteendako.
Jean Jaures, Revue de l'Enseignement Primaire, 1911-X-15
Morvan Lebesque. Comment peut-on être breton? Essai sur la Démocratie française. Le Seuil, 1970