Autopsiarako frogak
Aurkibidea
Zaldibia, XVIII. mende amaiera
Seulement avec les domestiques
Zapataria zaldun jantzi zutenekoa
1963-04-24: data historiko bat, adibidez
Telefono dei bat (besterik ez)
Gaztela zaharra, Gaztela berria
Mattinen heriotza, 1981 Donostia
Euskara gaztelaniaren geneetan
Ardituen geometria: atxik diglosiari!
Voyeur linguistikoak ez dakusana
El irresistible atrajo del idealismo identitario
Lenguas avanzadas, herri bizkorrak
Kolonialisten luzera biko neurkinak
C'est le fromage qui parle basque
Douce France de nos souffrances
Euskara politika da (okzitaniera bezala)
La maison des quatre fils Aymon
Hizkuntzak damaigun zertasun agiria
Zertarako balio dizue zuen hizkuntza horrek?
Aurkibidea
Zaldibia, XVIII. mende amaiera
Seulement avec les domestiques
Zapataria zaldun jantzi zutenekoa
1963-04-24: data historiko bat, adibidez
Telefono dei bat (besterik ez)
Gaztela zaharra, Gaztela berria
Mattinen heriotza, 1981 Donostia
Euskara gaztelaniaren geneetan
Ardituen geometria: atxik diglosiari!
Voyeur linguistikoak ez dakusana
El irresistible atrajo del idealismo identitario
Lenguas avanzadas, herri bizkorrak
Kolonialisten luzera biko neurkinak
C'est le fromage qui parle basque
Douce France de nos souffrances
Euskara politika da (okzitaniera bezala)
La maison des quatre fils Aymon
Hizkuntzak damaigun zertasun agiria
Zertarako balio dizue zuen hizkuntza horrek?
GUTXIESPENAREN HISTORIA BATERAKO
Gipuzkoako zein bazterretan ez ote da barrerik egin, etxean bertan, lagunartean, eibartarren euskara antzeztuz, harako «tia» edo «bentania» edo «kazaria» ahotan hartuta? Antxon Narbaizak, oker ez bagaude gure arteko gutxiespenaren gai mingarri honen aurreneko ikerlariak, Garoa nobelatik dakar adibide bikaina, Domingo Agirrek, bere zabarkeria pedagogikoan, mitin sozialista barregarri hartzen duenekoa:
Gobierno centralari protestia dirigitzeko manifestaziñua inponentia egin biajuau, pueblua masan uniduta ta bandia encabezan dala.
Donostia eta Bilbo artean bazen Eibar izeneko bat, herri proletarioa, bere bizimodua euskaraz egiten zuena, euskara kutsatu ederrean. Euskara berea zutela uste zuten karlistek eta abertzaleek ez zezaketen horrelakorik onar.
Eibarren euskeraz erabiltzen dittugu autu guztiak, bai zerukuak bai lurrekuak [...]. Eibarko euskeria, euskeraz erabiltzen dittuelako han bizi-modu autu guztiak, erderakada gehixagokua [da] beste alde batzuetakua baino, nun erdera zaldunera jokatzen dabe, ataittik aurrerako gauzetan.
Ataritik aurrerako gauzak erdaraz, Toribio Etxebarriaren salaketa. Bai, euskara etxekoa elizakoa baserrikoa izan da ideologia dominatzailean, ez hainbeste kalekoa edo lan industrialekoa: horrek eduki du garbi, kutsatu gaiztorik gabe, ez «zaldun» baina bai «abarkadun jator». Eibarren, ordea, gaiztotu egin zen, eta eibartarrak kutsadura horretan adierazi izan du dena, zerukoa kirolekoa atelierrekoa tabernakoa bulegokoa alderdikoa mitinekoa, hizkuntzaz aldatu behar izan barik.
Esana dugu eibarkera gaiztoaren mitoa ideologizatua agertzen dela gure mende honetan. Zergatik eze, kanpotik eibartarron hizkera —oro har— mordoilo dela esan ohi bada, barrukoen artean, arestian aipatu ideologizazioa medio, aje hori herriko sozialistei egozten baitzaie, beraiek balira bezala errudun.
Sozialista haiei zor gure greba-kantu bakarra, mekanikako hiztegi aberatsa.
Eta erreferentzia aurrerazale bat, kanpoko askorendako. Errudun.
Toribio Etxebarria. Lexicón del euskera dialectal de Eibar. Euskaltzaindia, 1965-1966
Antxon Narbaiza Azkue. Eibarko euskara: gutxiespenaren historia. Eibarko Udala, 1998