Amorrarazita alde egin nuen museotik.

      Sargori zegoen, eta lehoia barruan nuela, eraikin neoklasiko hartako lorategi botanikoan landareen edertasunaren barbariea zarratuta, angelu zuzeneko heskaien arteko xenda zibilizatuan barrena, bueltako autobusak hartuko ninduen zumardirantz egin nuen.

      Errepidearen bestaldetik, markesinapean babestuta ageri zen jendea. Ezin jakin ez zer egunetan eta ez nork erabakita hasi ginen, pelikuletan bezala, agertu ahalako ordenan autobusetara igotzen eta hurrenkera hori espaloian zibikoki errespetatzen.

      Bakoitza bere denboran, bere historian udarako eguerdi eguzkitsu hartan.

      Denekin batera osatzen dugun historia bakarka abandonatzen dugu, ordea.

      Bestiario bat, eta bakoitza bere fabulan.

      Garai, une eta gune batean ordu laurdenero autobus bat bihurtzen eta desegiten den kapsula soziologiko eta geopolitikoa.

      Demagun, erlojua hiru minutu atzeratua duzunez, berandu iritsi eta hartu ez duzun autobusa den fikziozko aldiberekotasun posible horrek bizitzan gehiagotan ikusiko ez duzun jendea daramala.

      Ordu erdiko ibilbidean, historiaren mende luze bat biltzen duen busa:

      Emakume eslaviar bat, adibidez, tinte horiz esajerazioraino azpimarratua bere kaukasikotasun post-komunista. Krokodilo larruzko gerriko faltsu bat darama. Larrua da faltsua, ez krokodiloa. Beno, krokodiloa benetakoa da, eta larrua ere bai. Gerrikoa da faltsua.

      Andrearen ondoan zutik doan neska gazte hegoamerikarrari bi kontinenteetan bildutako nekea metatzen zaio begi akituetan. Lanetik lehentxeago atera da bere herrialdeko hauteskundeetan korreoz bozkatzeko. Hanka bakoitza geopolitikaren garai eta plaka tektoniko banatan duela iruditzen zaio.

      Bi eserleku aurrerago eserita doan emakume txinatarrak kostata ihes egitea lortu dion komunismoaren aldeko botoa emango du neska hegoamerikarrak. Leihotik begira ikusle bakartia urrundik zauritzen duen galderarekin hausnarrean.

      Eta bien artean, duela bost hilabete abioi bateko eskaileraren azken mailatik lurrera hamarkadatako saltoa egin duen mutil gazte pakistandarra, autobuseko tiketa eskuen artean birrinduta, kristalaren bestaldean agertzen eta desagertzen zaizkion etxe, zuhaitz, auto eta oinezkoei darien kapitalismoaren bihozgabekeria diskretuari nini beltz eta liluratuez begira.

      Edo autobusaren atzeko partean, elkarri begira eserita, Afrikako hiri bereko aldirietan sortutako adin bereko bi mutiko. Adoptatua bata, artean haurtxo zela ekarria; hiru urte lehenago amarekin aitarengana etorria bestea. Halako epaiketa espres batean, ama zuriak ezin izan dio ama beltzaren begiradari eutsi. Jasotakoak orduantxe sentituko du aurrenekoz handik urteetara psikologoaren kontsultan eta medikazioaren laguntzaz kostata ebatzi nahiko duena.

      Historiaren matazan norbanakoa aurrekoaren atzetik eta atzekoaren aurretik, historia idatzi, borratu eta berridazten.