—212—

JON MIRANDEri

Parisera

Caracas, 1962-VI-19

        Amicus meus dilectus:

        Zure gutun luzez itxaron mugonez iritxi zen ene eskuetara berri jakingarriz kuiz-kuiz, zu bezalako adiskide zintzoen berriak beti ere jakingarri izaten bait dira. Min dut ala ere, ainbeste naigabe eta jasanbear ukan dituzula gure gutunen arteko epe laburrean, ain baita izan ere minbera eta nekagarria, gure aragi makal au. Ene karta onek onik arki zaitzala bederen. Orra Ortzi jaunari zuzentzen diodan eskaria.

        Apaizak samurtu direla zuen Igelarekin. Ez naiz bat ere arritzen. Engoitik nekien Herriak itz ederrik eskeiniko zizkitzutela. Nik ez ditut irakurri, bainan irakurrigabe apaiztxoen erranak ber-esanen nizkitzuke, utsik egin gabe gainera. Aundia da gure artean jazotzen dena, ez bakarrik apaizekin, baita gizonekin ere. Apaizak barkagarri litezke, Jainkoa beste ametsik ezpaitute (ala esan oi da, bestela jokatu arren) baina erri gizonak? Askotxo, nik uste, eliz-gizonak baino erabe eta beldurtiago dira, eta gure izkuntzari mugak ezarteko zer esanik ere ez. Zer uste dute bada? Euskera xantukeritan erabiltzeko soilik dela. Ala ematen du beintzat. Eta gero, erdal aldizkari gordinenak eta lizunenak irakurtzeko bat ere trabarik ez dute izaten, ezta izor-dantza eta muxuka likinenak kine-oialetan ikusteko ere. Atseginok nik ez dizkiet eragozten, ez orixe, baina ez ditzatela eragotzi euskeraz ere. Nere uste kaxkarrean autatu duzuten bidea ezin-utzizkoa da euskera inoiz zerbaitera iritxiko baldin bada. Zertarako bear dugu misteriozko kofoin baten ertsitako izkuntza? Ezertarako ere ez. Ekin beraz bide ortatik, jo ta urra. Lotsorrak lotsa bitez, nai baldin badute, zuek ez utzi ala ere bertanbera asi duzuten lan eder eta goragarri ori. Igelak emanen du zitu onik, ziur izan. Nik ere zerbait idatzi nai nuke zuen aldizkarirako, bainan emen nabil gaia ezin aukeratuta. Emengo kronika beltzari egitekotan egon naiz, baina azkenean utzi egin diot. Emen gertatu ere, aundiak gertatzen dira, eta egunero etortzen dira izparkariak berri beltzez beterik. Atzo esate baterako, twisten protomartiariaren berria ekarri zuten, twist zela ta beste motibo gabe lau tiroz lurrean zerraldo utzi zuten gazte bat. Emen eztu bat ere baliorik biziak. Eta ori baino beltzagoak ere irakurri ditezke. Dena den, esango didazu zertaz idatzi nezaken. Eta milesker aunitz, urrezko igelaren alderako. Ez nuen orrenbeste merezi.

        Polita benetan, Lafitte beltzak jokatu dizun azpi jokoa. Zure izen santua ontzat artuta gero, baztartu euskaltzaingotik. Gure artean baizik ez dira orlako makurkeriak egiten. Beste askok baino obeto beteko zenuen euskaltzaindiko aulki-uts ori. Egia esan ondo egin duzu alki orri ostikada bat ematearekin, bestela apaiz orren antzeko beste zenbaitek ere bizia garraztuko zizuten.

        Musde Krutwigen berririk eztut bat ere. Badakit bekainetaraino sartuta dabilala Lapurdin euskal-lanean. Ala obe. Sortu berria dute Gero deritzaion eralguntza berria. Ikusia duzu bear bada, argitara eman duten ingurraztitxo ala ere emen igortzen dizut ikas eta ikus dezazun. Hazparneko euskal ikastetxearen inguruan ere ba ote dabilen nago. Egia esan, eztakit gauza aundi jaun orretzaz.

        Zuen aldizkariaren aiduru eta arpai naukazu, laister etorriko al da ase bat egin dezadan. Ene goraintzi minenak Peilleni eta zuk ar izkitzu nere naikari beroenak. Akerbeltz bekizu argi.

        Adiskide.