—157—

NEMESIO ETXANIZi

Donostiara

Caracas, 1956-XII-4

        Adiskide mutu:

        Gaur etzait aztu beintzat eguna jartzea. Lengoan ez dakit nola alde batera utzi nun. Egia esan, egunok ez dute asko kontatzen neretzako, beraz obeto ere bada ahanztea. Orduan ere nonbait, biotzak ziona eskuak bete zun; batere jarri ez eta kito.

        Erdi aserre ere izango zera noski nerekin. Ala bear ere, ainbeste denboran idatzi gabe naukazulako. Baina zer idatzi emetik? Ondo nagola? Gaizki nagola? Ederki jaten dedala? Lan asko egiten dudala? Ergelkeri auek esateko obeto ixildu bat ere idatzi ez. Eta ortan ari naiz inortxori ere ez idazten. Baina oraingo ontan Gabonak ere badatozkigu-ta, lerro auek bialtzea otu zait nere zorion agurrik egun zoragarri (?) orietarako bializ. Ar ezazu bada, biotzik onenaz baita urte berrirako ere bidenabar. Orrela egun guztiok konpliturik geldituko dira.

        Ez didazu sinistuko, baina aurreko ori idatzita gero, planto eginda gelditu naiz, zer idatzi ez dakidala. Biar zer edo zer asmatu bearko dut lerrotxo batzu geitutzeko. Zera... euskal-misioak izan ditugula emen Aita Amurketak eman-da. Zabalkunde gutxi egin zan eta jakina oso jente gutxi urbildu zan aipatu mixioetara. Gainera emengo euskaldunek mixioak baino gauza beinagorik badute, dirua egin. Eta ori ez da elizetan egiten, apaizen jarioa entzuten. Ni egunero joan nintzan, eta poliki eman zitun Amurketak bere Azkoitiko izkera apainean. Gainera mixioa baino len eztabaida aundi bat izan zan Amurketa eta Zabala bilbotar apaiz eusko erdaldunaren artean. Zabalak euskeraz mixiorik ez emateko, inor etzala ta. Amurketak euskeraz, edo bestela etzitula mixioak emango, eta gogor egin zion Zabalari. Ortan zeudela, neri ots egin zidaten telefonotik; jakina, nik Amurketari arrazoi guztia. Eta azkenean euskaldunok atera ginan garai. Eusko erdaldunek alako giro negargarri ta ustel bat sortu dute emengo eusko-etxean, euskotar geienak erdaldunak dirala alegia eta erderaz egin biar dirala itzaldi, konperentzi ta abar. Eta uste zital ori ezurretaraino sartu die emengo euskaldunei ere, eta konporme guztiak erdal zale arro orien itzaldi xistrin ta ganora gabekoak entzuten. Eta euskaldunak ere, sinistuta daude, erderaz egin biar dirala itzaldi guziak, geienak ulertu dezaten, gu euskaldunok gutxientzat baigauzkate. Zenbait euskaldunek alako begi larri batzu jarri zizkidaten mixioak euskeraz soilik izango zirala esan nienean. Ez dek inor etorriko? Obe, preskoago egongo gera elizan... Baina azken egunerako, poliki bete gendun eliza... eta danak pozik, orrelako zerbait urtero bi aldiz gutxienez egin bear litzakela esaten. Pentsazazu: ez da euskal itzaldi bat ere euskal-kristauentzat emen egin inoiz!

        Erdeldunek sortu duten giro ustel orri gudu gogor bat egiten ari naiz: eta aundiagoa, euskaldunak geiago gerala baieztu bear dut, eusko erdaldunak baino. Eta or ikusiko ditugu erdalzale askotxoren arpegi mukerrak. Euskeraren egunez neuk daukat itzaldia... Geroago gazteentzat beste itzaldi bat «Gudu ondoko gazteak eta Euskera» gaitzat. Orain arte arpa jotzen iraungo badute ere, entzun bearko dizkidate.

        Eta bukatzera noa, beste bat arte. Goiko agurrak emen berritzen dizkitzut. Gabon ta urte-berri zoriontsuak.

        Besarka sendo bat.