—131—

JON MIRANDEri

Parisera

Guatemala, 1954-IV-27

        Adiskide mami:

        Eztitan irakurri nizun zuk ilabete onen 8an igorri zenidan eskutitz bikaina. Ez dakizu lurralde urruti auetan nola pozten geran Europa zarreko adiskide kutunen berriak ukaiteak. Ala gertatu zitzaidan eni ere zure gutuna «sinist nazazu» lengo Donostiarrek errango zuketenez. Zorigaitzeko maleta ere, zurearekin bateratsu ukan nuen; beraz nere maleta kontuak antolaturik arkitzen dira I.-ri eskerrak.

        Jalki nizunez, emen ari naiz gure aldizkariaren zabalkundeari loturik, isatsa astoari bezala. Bizpairu erantzun jaso ditut eta biotz altxagarriak arkitu ditut. Oraindik goizegi ere bada, zer nolako ondorenak ukanen dituen erraiteko. Dena den, aldizkaria inoiz baino txintxoago argitaratuko dugu engoitik. Dakizunez, oso atzeraturik arkitzen zan, oraindik 1952.eko urtean ari zan, eta 1953.koa bertanbera utzirik, 1954koan erabat sartzea erabaki dugu. Eta orrela egin dugu 1952.ekoa bukatu ondoren. Or igorri dizut urte ontako azkeneko zenbakia. Aurtengo lenengoa ta bigarrena irarkolan ditugu eta laister argitaratuko dira. Egun, ain zuzen, probak zuzendu ditut. Bainan utsik utzi dugun urtea nolarebait beteko dugu; donostiar idazle batek idatzi duen antzerki eder batekin, Lur-ikara du izena. Aski mardula. Engoitik zuzenean igorriko ditizut zure etxera gure aldizkariaren banakoak.

        Zure «Zazpi Erhaile» ta Kafkaren itzulpena aurtengo lenbiziko banakoan sartu ditut «Zinopha» urrengorako utziz. Dakutsunez idaz-lankide ugari bearko ditugu bear bezala abiada ontan jarraitzeko. Min dut zure barnean euskal-ziturik erdierazten ez dizulako. Euskotarren aierkundea aldebat utzi bear zenuke; nik ere etsialdi ugari ukhan ditut, bainan euskera ta aberria beste ororen gainetik jarri ditut euskotar ergelok zapaldu nairik ain zuzen ere. Euskerarekin asperkunde artu bear dugu gixaxo oriengandik. Gure aldizkarian Jakintza saila arkitzen dut ikolen: ortarako gai zaitugun ezkero, ez al zenuke zure kasa artuko sail ori betetzea? Al-egizu Jontxu, zugan euskaltzale guzien begiak tinkaturik daude-ta.

        Eskutitz gogor bat idatzi nion Miangolarrari zurea jaso ondoren. Berekiko zure itzak itzez-itz aldatu nizkion itzulpena gaineratuz. Lotsarik balu bereala erantzun bearko lidake. Or ikusiko dugu zer dion. On izatea jasangarri da, bainan zozo gertatzea inola ere ez.

        Zaitegiren Bidalien Eginak aurrera dijoa. Benetan jakintza liburua eta ernegarria. Bosteun orrialde izango ditu ikaskizunez kuin-kuin. Dana irakurri dut eta gainera «Lur ta giza-izenen» arkibidea antolatu diot; zazpireun izan baino geiago aipatzen ditu liburu ortan. Ain zuzen itzaurrea Orixek egin dio: inolako goratzarreak joten dizkizu zuri, Jon Mirande orri, beste guztien gainetik ezarririk. Mementu ontan ez dauka nerekin liburua, bestela Orixeren esakera batzu aldatuko nizkizuke. Ez uste bada orren zapuztua zaudenik, ez gutxiago ere. Donibanetan or izango duzu liburua.

        Aurtengo ere beste Sariketa bat antolatuko dugu, sail bakarrean ordea: Ara(na)goiriz Azkuen eriorainoko euskal elertiaren edestia. Saria 150 dolarekoa izango da, eta lana 300 orrialde bearko ditu. Saiatuko al zera bada emen sariak ordaindu egiten dira, ez bakarrik iragarri. Galdetu bestela Salbatore Mitxelenari. Poztuko nintzake zuk eramango bazenu.

        Esaiozu Krutwig adiskideari baietz, bial ditzala Bouda ta Lafonen ustekizunen aurka idatz gogo lituken artikuluak. Pozik argitaratuko dizkiogu. Ain zuzen ere, aipatu bi jaunek gure aldizkaria jasotzen dute, beaz irakurriko dituzte Krutwig-en usteak eta erantzungo ere bai, nai badute. Beinipein bideak zabalik ukanen ditute.

        Luis Mitxelenari atzo idatzi nion, zure bitartez igorri zidan Oienarti buruzko lana galdu zitzaidala esanaz, alare esker bizkorrenak emanaz. Gizon jakitun eta euskalzale kartsu eta ona da Luis Mitxelena. Bide batez zerbait Euzko-Gogoarako idazteko ere eskatzen nion. Justo Garatek azkeneko gure zenbakian «Euskal-Abizenak» deritzan lantxo bat argitaratu du, aipatu Mitxelenaren Los Apellidos Vascosi buruz. Igortzen nion aipatu zenbakia, gogo balu, Garateri erantzun dezaion. Ukan ditut Etxanizen berriak. Guri ere zuri bezalako eskabidea egiten zigun. Emen are geiago aspertuko litzake, alare Zaitegik emango dio erantzuna. Oso gutun iluna zan gizajoarena. Pozik arkituko al du laister batean.

        Peillendar mutikoek zer diote? Egunen batean gutunen bat igorriko diet. Anartean ene goraintzi minenak jaso bitzate berak eta beren guraso txarmantak. Ez ditut nihola aantziren elkarrekin eman genituen ordu gozoek eta genituen ordu gozoek eta egin genituen apari ederrak. Emengoek ez dakite jaten ere, beinipein ez dakite jatekoak ontzen.

        Bukatu bear dut Jon, bainan oraindik zerbait kolkoan gelditzen zaidala dirudit, ez naiz gogoratzen ordea.

        Mila goraintzi zure guraso maiteei eta zuk ar ezazu adiskide onen besarkadarik ertsiena.

        Mila goraintzi Krutwigi ere. Jarrai dezala gogoz euskal arloan.

        Zure gomendioa ezin nezake oraingoz bete. Ikusi ditut inditar nexka beltxaran begi-urratu txarmagarriak. Egalontziz ordea ezin bidal, garestia baita, lurrez aldiz, andeatuko litzake zuregana baino len; ain bizi gera elkarren gandik urruti. Dana dala egingo dituzun zure euskal idazlan ederren ordain igorriren dizut bat edo bat.

        Idazlanak idazkinez ezin jo badituzu, ez nekatu, neonek joko ditut ementxe.

        Agur berriz adiskide, zure berri pozgarriak ukan artio.