—191—

JOKIN ZAITEGIri

Miarritzera

Caracas, 1959-X-12

        Adiskide ona:

        Emen ditut zure iru gutunak oraindik erantzuteke. Asmoak baino indartsuagoak izan dira oztopoak eta orregatik ez dizut erantzun. Barkatuko al didazu belupen au. Eta zorionak, nere zuzenbide zuzena, ikasi duzulako.

        Biali zenizkidan Baionako batzarretako berriak benetan ernagarriak. Oraingo ontan zerbait egingo al dute orko euskaldunek ikastoletan euskerari eusteko. Ni ere atera ninduela Laffitek? Arrigarria benetan, ez nuen uste bada apaiz argi orren santutegian ene irudi kaxkarra sar zitekeanik. Bide pizkat egin dut beraz. Labegeriren elebitzazkoa oso ederra izan zela diozu. Ezin dut asma nola onartu liteken, betiko, elebitzarik Euzkadin. Asieran, bearrik, ala bearko du izan, baina eginal guziak bearko ditugu egin erdera baztartu eta euskera nagusi uzteko. Bestela gure aldamenetako edozein erderak, orain arte bezala, euskera jango digu goiz edo berandu. Ni izatez elebitzaren etsai naiz, eta etsai porrokatua.

        Ez dizula eskeini zizun laguntasunik eman Lendakari jaunak? Ez naiz bat ere arritzen. Nola emango dizu gainera? Euren jaurlaritzari eusteko ere, ozta ibiliko or nunbait. Eta ondo dakizunez, obe da jaurlaritzari eutsi, euskerari baino. Obe da eusko-larruz erdi estalitako aolkari espainizaleei jaten eman, abertzaleen bizkarretik, euskerari lagundu baino. Onenbesteko bat urtero izentatuta bear lukela euskerarentzat jaurlaritzak? Bai noski, baina ogei urtean egin ez dutenik, ez dute berrogei urtean ere egingo, jaurlaritza orren ipuina zearo aldatzen ezpaldin bada. Eta aldatu bearko du, politika federalista espainiarra zakurraren salara bidaliz, euskal erriketa zintzo ta gogor bati eutsiaz. Bestela, or ikusiko duzu nola urte batzuen buruan berez urtuko den. Askatasun osoaren atzetik dabiltzanak ugarituz dioaz, eta oiek ezin dezakete begi onez ikusi jaurlaritzaren jokabidea. Egunen baten eidolak oro euren zutarrietatik eroriko dira, baldin Euskal-Erkal eta Euskal-Jaurlaritza askatasun zale bat sortzen ezpadute, euskera oinarritzat duela. Urruti bizi naiz, baina gure gaztediak euskeraren gainean aberri berria sortu nai duela argi ikusten dut. Eta oietxek dabiltza bide zuzenetik, beste erdel-zale guztiak berriz onda-bidetik.

        Euskal Kulturaren Alde, emen ere jaio da egunotan. Amar gera batzordekoak, eta egoitza Eusko-Etxean dauka. Ni izentatu naute idazkari, eta orain arte iru batzar izan ditugu; agiriak neonek jaso ditut, oro euskeraz: batzarrak ere ala egiten ditugu. Oinarriak, neuk idatziak, onartuak izan dira eta Euzko-Gaztedin agertuko dira laster, erderaz eta euskeraz erdeldunen adibiderako. Ala erabaki zan. Aurtengo Euskeraren Egunean egingo dugu gure epifania. Gure batzarretan euskeraren apariarena ere erabili dugu, eta datorren ilean egingo da. Baina ortarako Acción Kulturalekoekin (au jaurlaritzari laguntasuna eman dion eralguntza da) bat egin bear dugu, eiak izan dira orain arte apari ori antola dutenak-eta. Jakina, dirua, obeto esan bilduko dan dirua, jaurlaritzaren eskuetara joango da, orain arte bezala, eta andik edo jasoko duzu zuk ere. Oraingoz beintzat, gauzak daudenean utzi bear ditugu, eztabaidarik eta erritarik ez sortzeko. Orrez gainera, asmo ederrak ditugu euskera emen indartzeko, batez ere aurren artean. Kinder baterako oinarriak ere jarriko ditugu. Nik gainera euskaldun larrientzako ikastolak ere jarri nai nituke, euskera osotuz gainera irakurtzen eta idazten ikasi dezaten. Zaila da ordea emen lan egitea. Ez dut uste ezer iritxiko dugunik. Dakizunez, ni ez naiz Euzko-Etxetara joaten, baina orain euskerari laguntzearren, gertu nago edozertarako, baina euskerari laguntzeko soilik.

        Ementxe dauzkat zuretzako txanpon batzu, ez asko, eta esan zenidan tokira bialiko dizkitzut. Or bialiko dizut agiria. Ikusi ditut Olertiren bi banakoak, politak txit, baina Euzko-Gogoak ez du zertan il, aldizkari ori dala-ta. Zorioneko batasun orrek ondatu gaitu, bai politikan baita euskeraren auzian: jaurlaritza bat, aldizkari bat, eta apaiz bat kito, orra batasuna eginda. Eta kontuz gero besterik sortu, bestela... Batasuna asmo baten inguruan (askatasuna), bai, baina bakidetasunik (unanimitas) ez inola ere, eta bakidetasuna nai dute gure arteko askok, demokrazi batean onar ez ditekena. Or dioakizu azkeneko Irrintzi (zortzigarrena). Oraintxe nago Georgiketan murgil egiteko, baina ez daukat ez astirik ez adorerik ezertarako ere.

        Agur adiskide, beste bat arte.