BEHAN ITZULTZEN

Orga Handiaren karranka negarrak

Bide luzea zuen  ibiltzeko artean

Atzean geratu zen Artizarraren bekaitz gorria

Astunegia zitzaidan gau izarniatsuaren babesa

Gurditik eroritako milaka izar ortzi beltzean

Eta dena itzal. Dena argi eta ilun

Hotzaren isila. Gipuzkoako muga-mendiak

Izara etzanak balira bezala urrunean

Pinu gandorrek hodei gabeko ortzi garaia zauritzen

Botak belar bustian sartu ziren: izotz beltza

Eskuargiak arbola artean galtzen zen bidea seinalatzen

Bada itzal zaharren oroimenik hartan guztian

Iraganean bizi gara, iraganago orain

Autoan nituen gauzen astiroko zerrendatzea

Gerrarako berriro altxatu diren hilen bila

Esku arrotzak orriak arakatzen, linternen bortxa

Urrats astunak, metraileta urdurien oilar hotsa

Eta lauso urduria goraka

— Itzuliko didazu hau? Hemen, IRA dioen hau

Linterna lau esku argitzen, folioen artegatasuna

Gau zaharrak gorrituriko eskuak zituen, azkazal motzak

Ni bezala, jatera behartzen zuen eguneroko martxak

— Brenan Behan-ena da, esan nion

Irlandarra, mozkorra, iraultzailea

Hala definitzen du Encyclopaedia Britannicak lerro bitan

Baina interesgarria atera zitzaidan

Astiro itzuli nion, traiziorik egin gabe Behani

«Erredentzio zerbaitekin 1942ko urtarrilean kaleratuko nintzela jo nuen. Lotarako gertatu nintzen. Mersyde-n nonbait elizen bateko ezkilak jo zuen»

Noizkoa zen, eta zaharra nik. Denok gara zaharrak hemen

Pertsekuzioak bezain zaharrak

Gorroto astiro egosiak baino are zaharragoak

Isilik geratu nintzen ordea

Orga Handiak hitz egiten zuen nire ordez

— Michael Collins-en garaikoa?

Filma ikusi du. Gezurra frogatzea zetorkidan

— Bai, Collins bezain zaharra

Orgapean, hegazkin baten argi gorrien keinua

Etxe berora itzultzen zen jendea

Ezezagun baten ondoan lo plantak egiten

«Gaua hotza zen eta hankak inurritzen hasiak nituen.

Espero nuen Ellis negarrez-edo ez hastea» jarraitu nuen

— Ondo da, esan zidan. Joan zaitezke

Erlojuari eman nion begia, urduriago izarrei baino

— Bizitzeko herri ederra hau

Nola uste duzu konpon daitekeela hemengoa?

Nire gorputzak hitz egin zuen nire ordez

Giltza jiratu nuen. Motorraren hotsa, besoa nondik esaten

Hegazkina galdurik zen

Orga Handiaren karranka ortzibidean behera