Poesia kaiera
Poesia kaiera
Ezra Pound
itzulpena: Luigi Anselmi
2018, poesia
64 orrialde
978-84-17051-10-5
Ezra Pound
1885-1972
 
Poesia kaiera
Ezra Pound
itzulpena: Luigi Anselmi
2018, poesia
64 orrialde
978-84-17051-10-5
aurkibidea
Erosi: 9,50
Ebook: 3,12
 
Hitzaurrea
Beńat Sarasola

 

      Poeta gutxi dira XX. mendean Ezra Pounden garrantzia eta prestigioa eskuratu dutenak. Erreferentzia ezinbestekoa izaki, eragin handia izan du ondorengo poetengan. Gurean, esaterako, presentzia azpimarratzekoa du Bernardo Atxagaren Etiopia poema liburuan; hango “etcetera” famatuak, adibidez, Poundengandik hartuak dira.

      “Make it new!” (Egizu berri!) izan zen Pounden aldarri ezagunetako bat, modernismo anglosaxoiaren goiburu bihurtu zena denborarekin. Berritasunaren eta hausturaren poetika bultzatu zuen, Harold Rosenberg arte kritikariak, “berritasunaren tradizioa” deitu zuen horren ildoan. Izan ere, Pounden obra irakurrita, bistakoa da berritasuna eta tradizioa ez direla zertan kontzeptu kontrajarriak izan; alderantziz, biak hertsiki loturik egon daitezke, halako moldez non, berritasuna tradizioa ulertzeko modu berri bat baino ez den. Ikustea besterik ez dugu zenbat erreferentzia tradiziozko aurki daitezke Pounden poesian. Ondare poetiko greko-latindarra aldean du beti, hainbesteraino ezen ugariak baitira erabiltzen dituen latinezko esamolde eta hitzak (poemen titulu direnak sarri). Halaber, trobadoreen poesiaren (Provincia Deserta poema ederra) eta Errenazimentuko poesiaren (Dante) arrastoa ez da nolanahikoa.

      Imaginismoa deitu izan zitzaion mugimendu abangoardistako buru garrantzitsuena izan zen Pound, eta Mendebaldeko poesia iraultzea lortu zuen, tartean, Japoniako eta Txinako literatur tradiziotik edanez. Iruditeria bizi eta aratza bilatzen zuen bere poesian, hain justu literatur tradizio horietan ohikoak diren argazki poetiko sotilen uberan. Irudi horiek osatzeko, Poundek “xehetasun argitsuak” bilatzen zituela esan izan zuen inoiz.

      Estatubatuarra jaiotzez (1885ean jaio zen Idahoko herrixka batean), gazte zelarik mudatu zen Europara. Italiatik pasa ondoren, Londresera joan zen bizitzera 1908ko abuztuan, eta han geratu zen 1920 arte. Orduan hasi zen bere lehenengo lanak publikatzen eta zenbait literatur aldizkari estatubatuarren editore gisa lanean. Han ezagutu zituen, halaber, garaiko idazle anglosaxoi handienetako batzuk: W.B. Yeats, T.E. Hulme. Hildo Doolittle ezagutu eta luze gabe hasi ziren beren ideia imaginistak hedatzen. 1910eko hamarkadan Japoniako eta Txinako literatura klasikoa ikertzen jardun, eta bere lanean izugarrizko eragina izan zuten. Horren adibide behinena Cathay liburu berezia da. Berez Txinako zenbait poema klasikoren itzulpena dena, benetan Pounden errekreazioak dira, Ernest Fenollosa irakasle orientalistaren ohar batzuk oinarri (Poundek ez zekien txineraz). Urte horien bueltan hasi zuen halaber, bere bizitzako egitasmo poetiko handiena, The Cantos, 116 kantuko poema luzea, amaitu gabe utzi zuena. Horietako I. Kantua duzue kaier honetan irakurgai. 

      Parisen lau urtez bizi ondoren, Italiara, Rapallora mugitu zen 1924an. Bigarren Mundu Gerraren atarian faxismoaren alde jarri eta haren aldeko idazkiak idazten hasi zen egunkarietan. Gerraren amaierarekin atxilotu eta kartzelara sartu zuten partisanoek, harik eta, aste gutxiren buruan Estatu Batuetara bidali eta traizioagatik epaitu zuten arte. Buru-gaixotzat diagnostikaturik, St. Elizabeth ospitalean gorde zuten 1958. urtea arte. Handik atera zenean, Italiara itzuli eta han bizi izan zen. Venezian hil zen 1972an.

      Pounden unibertso poetiko erraldoi eta atxiki ezinaren sarrera duzue honakoa. Euskaraz gauza solteak argitaratuak baziren ere (Jabier Kaltzakortak, Eduardo Gil Berak), liburu hau duzue Pounden euskarazko lehena. Gozamena larderiari gailen dakiola.