Aurkibidea
Sar hitza (EHAZE)
ARTEDRAMA: AKTOREAREN MEKANIKA ETA POETIKA
Inprobisazioa / bat-batekotasuna
ARTIKULUAK: MINOTAUROA LABIRINTOAN
UTOPIA ETA MINA ESPAZIO GARAIKOAK
Mandragora. Teatro oso baterantz
Gaitzerdi. Teatroaren alkimistak
Kaosaren estetika. Ezetzaren estetika
Errealitate patetikoa. Errealitate poetikoa
Euskal antzertiaren aldare hutsa
Antzerkiaz… Norabidearekin noranzkoa
Anabasaren trilogia: Klik! Txat! Taup!
Telebista, gure buruen alpistea
Antzerkia! Antzerkia… zertarako?
Bertsoartean irauten duen arnasa
Saguzarrak lotan daude eta… Inshallah
Aktore europar baten eskizofreniak
Manta gorrian, ilargi zuria eta dantza beltza
Bakean bizi baino, hobe bakean hil
Aurkibidea
Sar hitza (EHAZE)
ARTEDRAMA: AKTOREAREN MEKANIKA ETA POETIKA
Inprobisazioa / bat-batekotasuna
ARTIKULUAK: MINOTAUROA LABIRINTOAN
UTOPIA ETA MINA ESPAZIO GARAIKOAK
Mandragora. Teatro oso baterantz
Gaitzerdi. Teatroaren alkimistak
Kaosaren estetika. Ezetzaren estetika
Errealitate patetikoa. Errealitate poetikoa
Euskal antzertiaren aldare hutsa
Antzerkiaz… Norabidearekin noranzkoa
Anabasaren trilogia: Klik! Txat! Taup!
Telebista, gure buruen alpistea
Antzerkia! Antzerkia… zertarako?
Bertsoartean irauten duen arnasa
Saguzarrak lotan daude eta… Inshallah
Aktore europar baten eskizofreniak
Manta gorrian, ilargi zuria eta dantza beltza
Bakean bizi baino, hobe bakean hil
Traininga
Gaztetatik gorputza zaintzeko ohitura ona izan dut, eta kirola egitea beti gustatu zait. Madrilera joan nintzenetik beti izan dut training-aren kontzientzia. Aktoreontzako, gure gorputza da, ahotsarekin batera, gure lanabesa. Beraz, ezinbestekoa da zainketa. Esaerak dioen bezala: buru argia gorputz osasuntsuan.
Madrilen futbolean jokatzen jarraitzen nuen, baina lesio baten ondorioz, Arnold Taraborrelik, laborategian gorputz adierazpeneko irakasle zenak esan zidan hobe nuela futbolean ez jarraitu. Kontaktu handiko kirola da, talka kirola, eta lesioak ekidin nahi banituen behintzat, hobe nuela utzi, eta beste kirol edo aktibitate batzuk egin.
Gimnasioan egunero egiten nuen nire taula, sasoiko egoteko. Eskrimarekin ere hasi nintzen baina fite aspertu nintzen. Izan ere, borroka kirolak ez zaizkit inoiz gustatu. Kalaripayyatu arte martzialekin ere berdina gertatu zitzaidan. Ez diot bizipozik aurkitzen beste pertsona baten kontra kolpeka aritzeari. Pilotan aritzeak ordea, beti piztu izan nau. Oteizak esango lukeen bezala, frontoiko frontisa zerua balitz bezala, pilotari gogor eman, zeru horrek berriz ere pilota zuregana itzultzeko. Ederra da!
Akrobazia izan zen beste hautu bat. Ez zirkuan aritu nahi nuelako, baina bai, gorputza beste esparru batera eraman nahi nuelako, beste ataka batean jarri. Elastikotasuna, indarra eta orekaren lanketan pauso bat haratago joan nahi nuen.
Bilboko garaian, ostera, entrenamendua nire ofiziora bideratu nuen. Antzerki teoriko batzuen irakurketek eraman ninduten horretara. Grotowski, Barba, Meyerhold… Sasoi betean mantentzeaz aparte, badaude antzerkirako berariazkoak diren ariketak. Antzerkiola garaian, taldean eramaten genituen aurrera ariketa hauek. Baina batzuetan ezin daiteke taldean lan egin. Egungo antzerki moldeek ere ez dute hori errazten. Eta orduan bakoitzak bere aldetik entrenatu behar du. Korrika egin, mendira joan, bizikletan ibili, igeri egin, frontoian aritu. Batzuetan abandonatu izan dut, eta berriro heldu behar izan diot. Zorionez, sorkuntza prozesuak, emanaldiak edota ematen ditudan ikastaroak baliagarriak zaizkit traininga mantentzeko. Eta eguneroko entrenamenduaz aparte, garrantzitsua da noizean behin birziklatzea. Ikastaro bat hartzea, eta zure lana berriz ere norbaitek kolokan jartzea eta zuzentzea. Beti dago zerbait ikasteko, zerbait hobetzeko.
Traininga aktore baten diziplinan beharrezkoa da eta horrela erresistentziaren aurre-adierazpen printzipioa lantzen da. Aktorea sasoi-sasoian egon behar da bere adierazpena ehuneko ehunean egon dadin. Adibide batekin bukatuko dut. Borroka eszena bat izan duzu, ezpatarekin. Borroka latza izan da. Zu bakarrik beste hiruren aurka. Azkenean bi hil dituzu eta bestea larriki zauritu. Lortu duzu amesgaizto horretatik ihes egitea. Bukatu da eszena. Hurrengo eszena zure amarekin da. Baina ez da ohartu behar ordu batzuk lehenago borrokan aritu zarela. Bera gaixo dago eta isil-isilik sartu behar zara. Arnasestuka ezin zara sartu. Horra hor, aktoreak bere gorputzarekin izan behar duen erresistentzia kutxa: kanporatu behar izan duzun energia batetik (borrokan aritzea), barne energia batera pasatu behar zara (gaixo dagoen amarekin hitz egitera). Indar horien kontrola izan behar du aktoreak, arnasa hori menderatu behar du. Bestalde, pentsa, aipatzen dudan obra honek bi ordu irauten duela eta zu zarela protagonista nagusia. Eszena guztietan zaude. Nahi eta nahi ez bi ordu horien energiaren erabilera kudeatzen jakin behar duzu. Bestela akabatuta zaude! Horregatik da hain garrantzitsua traininga, entrenamendua, sasoi betean egotea.
Gainera, kontuan izan, nekatuta dagoen aktore batek, publikoari ere nekea transmitituko diola. Eta hori barkaezina da! Nekea, asperdurarekin batera, antzerkiaren gaitzik okerrena da.