Sinplistak
Sinplistak
2012, poesia
120 orrialde
978-84-92468-42-3
azala: Alain Urrutia
Hedoi Etxarte
1986, Iruņea
 
2021, poesia
2008, poesia
 

 

GAUR GOIZEKO
POEMA SAIALDIAREN
KONTAKETA ZEHATZA

 

 

Gaurko goizaren lehen zatia nahiko antzua izan da.

Dinamika intimista batean sartuta egon naiz.

Soinuaren inguruko sasi-gogoetak idatzi ditut.

 

Goiza aurrera joan ahala katalanek ele geminatua

adierazteko duten sinboloa esaldien hasieran kokatzea

bururatu zait. Kortxetearen okurrentzia gauzatu nuenetik

egindako berreskuratze tipografiko azpimarragarriena.

 

      1. adib.:

      antza jazza da inprobisazioaren crême de la flemme

 

Oso elementu erabilgarria iruditu zait baina agian ez da

gaurko ekoizpenerako elementu erabilgarri egokiena.

 

Gero objektu desiratu baten eta

musika-tresna ezberdinen arteko

konbinaketa bat eratu dut.

Erdian lerratu dut ezkerrean lerratu beharrean.

Nerabeen baliabide ohikoa da

erdian lerratzearena eta horrela

poema gaztetuko nuen esperantza izan dut.

 

Komatxo latinoak jarri dizkiot garbi gera dadin

norbaitek ozen dioen zati bat dela.

 

                        2. adib.:

                              «Ezin dut zure aurpegia ikusi

                                  bibrafonoa jantzita duzu.

                              Honek zentzurik ez duelako

                                  merezi du jarrai dezagun.

                        Arriskurik gabe ez dut parte hartuko

                            gure zabor kitzikagarri honetan»

 

Ondoren bururatu zait kortxeteekin sartu ohi dudan

V-Effekt erako afixa brechtar bat jartzea

adierazteko erdian lerratutako unitate oro

(bio)gizon-(bio)emakumeen adin piramideen

antzera irakurri behar dela.

 

                      3. adib.:

                      [adin piramideak bezala irakurri

                        erdian lerratutako ahapaldiak]

 

Lehenengo (1. adib.) eta bigarren (2. adib.)

adibideetako soinuaren gaineko gogoetak

estetikoegiak iruditu zaizkit

eta gogoeta espazial bat egitea bururatu zait.

 

Pozik nengoen erdian lerratzean sortutako

afixa brechtiarrarekin eta erdian lerratzen jarraitzea

erabaki dut. Nahiz eta, ziurrenik, ezkerrean lerratuta

hobe geldituko litzatekeen gogoeta espaziala.

 

              4. adib.:

                          Bada erdigunearekiko obsesioa,

                          «alderdia zentrora ekarri dugu»

                                                edo

    «gu geu izan behar gara ekoizten dugunaren erdigune»

                                    entzuten da sarri.

 

                                Erdigunearen zentroa.

 

      Argi dut zure periferian diren ahoak maite ditudala.

                Zure hesteez, zainez, birikez, burmuinez

                                ez dut ezer jakin nahi.

 

Gogoaserik nintzen. Erdian lerratzearen baliabide tek-

nikoak ideia bat plastikoagoa egiteko aukera eman dit.

 

Hala ere kontrapuntu politikoa falta zitzaion.

Kontrapuntu politikorik gabe poemak ez zukeen

autozentsuraren zigilua zauritu gabe pasako.

 

Orduan gertakizun historiko klasiko batera jotzea

erabaki dut. Errumaniako sozialismo errealaren aurkako

altxamenduaren inguruko anekdota bat erabiltzea otu zait.

 

          5. adib.:

                          Indar kontra-iraultzaileek

        Alemaniako Errepublika Demokratikoaren edo

  Errumaniako Herri Errepublikaren erorialdia ospatzeko

              gobernuaren bandera zaharrak hartu eta

          erdiko armarri komunistak mozten zituzten.

                    Banderak zulatuta gelditzen ziren.

            Alemaniako eta Errumaniako banderetan

                    nik guztiz kontrakoa egingo nuke.

  Atzeko gorria, urdina eta horia bost axola zaizkit niri,

                    poste elektrikoak, konpasak, garia,

                    mailua eta izar gorriak nahi ditut.

 

Bistan zen bosgarren adibideko (5. adib.) mezua

kontraesankorra izan zitekeela laugarren adibidean

(4. adib.) esandakoak esanda eta horregatik bertso

gehigarriak jarri dizkiot sekzio berari:

 

      6. adib.:

  Baina banderaren erdigunea eta zure periferia nahi izatea

      ez da kontraesan antitetikoa. Ez du ezertan aldatzen

                                esan berri dudana.

 

                        Badaezpada berriz esango dut.

      Argi dut zure periferian diren ahoak maite ditudala.

              Zure hesteez, zainez, birikez, burmuinez

                              ez dut ezer jakin nahi.

 

Ordurako hamabiak eta laurden ziren,

dilistak ez nituen prest, ogia ez nuen erosia,

mopa pasa gabe zegoen eta ikuzgailuan

ordubete zeraman arropa garbia

usain txarra hartzen ari zen.

 

Azkenean olerkia bukatutzat jo dut.

Hala gelditu da olerki zirriborroa:

 

PERIFERIA

[adin piramideak bezala irakurri

erdian lerratutako ahapaldiak]

 

                        Bada erdigunearekiko obsesioa,

                        «alderdia zentrora ekarri dugu»

                                              edo

    «gu geu izan behar gara ekoizten dugunaren erdigune»

                                    entzuten da sarri.

 

                                Erdigunearen zentroa.

 

    Nik argi dut zure periferian diren ahoak maite ditudala.

              Zure hesteez, zainez, birikez, burmuinez

                              ez dut ezer jakin nahi.

 

                              Indar kontra-iraultzaileek

              Alemaniako Errepublika Demokratikoaren edo

      Errumaniako Herri Errepublikaren erorialdia ospatzeko

                gobernuaren bandera zaharrak hartu eta

              erdiko armarri komunistak mozten zituzten.

                    Banderak zulatuta gelditzen ziren.

                Alemaniako eta Errumaniako banderetan

                      nik guztiz kontrakoa egingo nuke.

        Atzeko gorria, urdina eta horia bost axola zaizkit niri,

                      poste elektrikoak, konpasak, garia,

                      mailua eta izar gorriak nahi ditut.

 

                          Baina banderaren erdigunea

                          eta zure periferia nahi izatea

                          ez da kontraesan antitetikoa.

                                Ez du ezertan aldatzen

                                    esan berri dudana.

 

                          Badaezpada berriz esango dut.

        Argi dut zure periferian diren ahoak maite ditudala.

                  Zure hesteez, zainez, birikez, burmuinez

                                  ez dut ezer jakin nahi.

 

Ez naiz erabat ziur gelditu.

Autozentsoreari bidali aurretik bihar goizean

birpasatuko ditut ostera bertsook.

Arias burkideak dio

lehenengo bulkadaz mesfidati izan behar dugula

eta nik osoki estimatzen ditut

Arias burkideak ematen dizkigun argibideak.