DON JULIO

        Neguriko oligarkian sortua, monarkikoa, integrista, frankista... euskaltzale handia. Luis Luciano Bonaparte printzearen ondorengoa izan genuen Urkixotarra: bere eskuzabaltasun ekonomikoari eta zuhurtzia zientifikoari zor diote euskarari buruzko ikerketek aurreneko begiramena. Errukirik gabe zafratu zuen Monzonek, «Herr» tratamendua emanez germanofiloa izan zela baliatuz, eztabaida politiko sonatu batean. Don Juliok ez zion zaputzik egin Monzonen alderdiak berak sortua balitz bezala zeukan (gure) hizkuntzari.

        Bazilio Joanategi fraide idazlea bisitatu zuen Lazkaon, bere liburutegia ikusi nahirik. Don Juliok aitortu zion euskaraz publikatuaren liburutegia osatu nahi zuela, Vous arrivez trop tard entzun behar izan zuen (noiztik datorren lelo hau, berandu gabiltzalakoa!).

        Behin, Gero-ren ale bat eskuratzearren, bi mila liburuko liburutegia erosi behar izan zuen. Dirua zeukan, bai. Kapritxoak. Hirurogei urte dira berak erosi eta bildutako guztia Donibane Lohizunen tenis pistadun txaletik ez daukagun euskaldun arloteon ondarea dela Gipuzkoako Aldundiaren liburutegian.

        Euskara alderdiz haratagokoa da.