70eko Munduko Kopa
Nire bihotza Mexikon
Nire bihotzak ez du jokatzen ez du ezagutzen
jokatzearen artea. Zoratzen duen
estadioetako bolatik urrun jotzen du,
jarraitar, bere klubaren jopu.
Nirekin, nire baitan, nire zaintzapean bizi da.
Egun, haatik, itzarri eta, hara!, ez nago neure onean:
Bihotzaren berririk ez? Mexikon da,
zuzenean joana, ezer esan gabe,
txoko batean kokatua diskret,
bandera inarrosi, mikrofono,
txalo eta txaranga artean, eta bat-batez,
zelan jazo den nik neuk ere ez dakidala,
harrotu egin da,
eta jarraitar bihotza da bihurtu
dena jo, joka eta jokatuz,
maitez eta amorruz, orro: Brasil!
Zoriontasunaren unea
Piztien oldarrean
eta inurrien zuhurrean
Seleçaoak aitzina
driblatu
atzera
bildu egiten du.
Urrun daukat eta nire baitan.
Botek birrindutako Jaliscoko estadioa,
belar nekatua,
bola burlatu eta burlosoa naiz.
Ikusten? Ez naiz ikusle. Jokatzen ari naiz.
Keinuen anabasan, sasitzan
izterreko ukaldian
huts egindako golaren oinazean
erlojuaren itzulian eta handituz doan
itzalpe eremuan eta iristen ez den edo iritsi bai
baina aurkariarena den tantoan… replayaren
bare geldoaren errepikatuan.
Nik ez nuen merezi
jaurtiketa ahul eta oker horren kolpea.
Adurra zuzentzen duen jainko fribolo batek
zigorkatutako hamaika mutil dira
nire hamaika atletak.
Ezinbestekoa da jainko friboloaren aurka ekitea
dena berrizkotik sortzea: inurritxoa
bidea ebakitzen
paretako zementuaren sarrian.
Orduan hazten dira gizonak. Norbera da
borroka osorik, zinez. Eta artea da osorik.
Geometria maltzurra,
airezkoa, musikala, elkar ulertzen duten
gorputz jakintsuena, gorputz eder eta izerditu beraren
atal polifonikoena. Barre egiten dut,
barre zorioneko mintasunez, emetzen baitidate
Tostaok sortuz eta Jairrek amaituz
emaitzaren jokaldia.
Goooooooooola da eztarri loratuan
marrantatuan errementatuan, gola neure bular zabalduan
gola neure karrikan terrazetan
tabernetan banderetan txapliguetan
gola
zezensuzkoen erroberaren orrobiran gola
bere kasa airean ospatzen duten
papertxoen eurian: paper bakoitza
herrialde osoan barreiaturiko dantzaren barrea
besarkada musu eta kantuen festan
legezko gola da berezko gola da eztizko eta ekizko gola da.
Inork ez nau geldiaraziko, milarena jokatzen dut nik
Pele errege errepublikazalearena egiten dut
herria atleta bihurtua
joko magikoaren poesian.
Rivelino naiz, izenaren irudia
sakatuz, zorrotz, falta.
Clodoaldo naiz Everaldoren puntua.
Brito naiz eta bere burukada bizia
Gerson eta Piazzarekin hazi egiten naiz
indar berriz. Benazko harrotasunez
naiz Carlos Alberto kapitaina.
Felix, besoartea
bola biltzeko eta salbatzeko atea.
Nolatan berotu zen horrela jokoa?
Zein adore bikoiztu azaldu ziren
barne ordezkoen aulkitik?
Ibai batek iragaiten nau ala Atlantiko itsasoa naiz
kantxan barrena pasatzen eta
azkenbako bideo batean, izaki bakarrean
bildutako herritarren artean hedatzen?
Tanpez Brasil baturik geratu zen
bizi pozez, heriotza, gorrotoa
txirotasuna, mintasuna, gibelamendu goibela
handitasunezko eta tinkotasunezko
une garden bat bihurtuz
kirola bitarte.
Ohorez eta graziaz
edertasunez eta apalik garaitzea
heldua izatea eta bizia merezi izatea da,
sortzaldi bat, maitaldi bat.
Zagalo mutil zagaiari
eta bere zelai eta estalpe gizonei
zor diete nire herritarrek
zoriontasunezko minutu hau.
Copa do mundo de 1970
Meu coração no México
Meu coração não joga nem conhece / as artes de jogar. Bate distante / da bola nos estádios, que alucina / o torcedor, escravo de seu clube. / Vive comigo, e em mim, os meus cuidados. / Hoje, porém, acordo, e eis que me estranho: / que é de meu coração? Está no México, / voou certeiro, sem me consultar, / instalou-se, discreto, num cantinho / qualquer, entre bandeiras tremulantes, / microfones, charangas, ovações, / e de repente, sem que eu mesmo saiba / como ficou assim, ele se exalta / e vira coração de torcedor, / torce, retorce e se distorce todo, / grita: Brasil! Com fúria e com amor.
Momento feliz
Com o arremesso das feras / e o cálculo das formigas / a seleção avança / negaceia / recua / envolve. / É longe e em mim. / Sou o estádio de Jalisco, triturado / de chuteiras, a grama sofredora / a bola mosqueada e caprichosa. / Assistir? Não assisto. Estou jogando. // No baralho de gestos, na maranha / na contusão da coxa / na dor do gol perdido / na volta do relógio e na linha de sombra / que vai crescendo e esse tento não vem / ou vem mas é contrário... e se renova / em lesta lesma de replay. / Eu não merecia ser varado / por esse tiro frouxo sem destino. / Meus onze atletas / são onze meninos fustigados / por um Deus fútil que comanda a sorte. / E preciso lutar contra o Deus fútil, / fazer tudo de novo: formiguinha / rasgando seu caminho na espessura / do cimento do muro. // Então crescem os homens. Cada um / é toda a luta, sério. E é todo arte. / Uma geometria astuciosa / aérea, musical, de corpos sábios / a se entenderem, membros polifônicos / de um corpo só, belo e suado. Rio, / rio de dor feliz, recompensada / com Tostão a criar e Jair terminando / a fecunda jogada. // E gooooooooool na garganta florida / rouca exausta, gol no peito meu aberto / gol na minha rua nos terraços / nos bares nas bandeiras nos morteiros / gol / na girandolarrugem das girândolas gol / na chuva de papeizinhos celebrando / por conta própria no ar: cada papel, / riso de dança distribuído / pelo país inteiro em festa de abraçar / e beijar e cantar / é gol legal é gol natal é gol de mel e sol. // Ninguém me prende mais, jogo por mil / jogo em Pele o sempre rei republicano / o povo feito atleta na poesia / do jogo mágico. / Sou Rivelino, a lâmina do nome / cobrando, fina, a falta. / Sou Clodoaldo rima de Everaldo. / Sou Brito e sua viva cabeçada, / com Gérson e Piazza me acrescento / de forças novas. Com orgulho certo / me faço capitão Carlos Alberto. / Félix, defendo e abarco / em meu abraço a bola e salvo o arco. // Como foi que esquentou assim o jogo? / Que energias dobradas afloraram / do banco de reservas interiores? / Um rio passa em mim ou sou o mar atlântico / Passando pela cancha e se espraiando / por toda a minha gente reunida / num só vídeo, infinito, num ser único? // De repente o Brasil ficou unido / contente de existir, trocando a morte / o ódio, a pobreza, a doença, o atraso triste / por um momento puro de grandeza / e afirmação no esporte. / Vencer com honra e graça / com beleza e humildade / é ser maduro e merecer a vida, / ato de criação, ato de amor. / A Zagalo, zagal prudente, / e a seus homens de campo e bastidor / fica devendo a minha gente / este minuto de felicidade.