Poesia kaiera
Poesia kaiera
Maria Merce Marçal
itzulpena: Itxaro Borda
2014, poesia
64 orrialde
978-84-92468-53-9
Maria Merce Marçal
1952-1998
 
 

 

Artemisatik dianara

 

Betazalen azpitik irekitzen zaizkidan begi begiak

Adrienne Rich

 

Ez diet ez jainkoei ez eta edozein aztiri

beste begirik eskatzen, betazal berrien azpian,

zuri begiratzeko eta zuk ikus nazazun: zu zara

eta ni, deitzen eta desafiatzen ditudanak.

Egarriaren eta uraren putzuaren ikertzeko

beste begiak, gatza galdezka eta

irakurtzen ikas dezaten mirailaren alfabeto

bizia, ez dezifratua, erranahiz hetsia.

Itsasoa zabalarazten duten beste begiak.

 

Begiei bestelako hitzak eskatzen dizkiet

guhauren errateko, zaharrak suntsitu ditugunean

eta puskak barreiatuak ahanztearen arteketan:

Hain soilik altxagarri, ongarri lurrarentzat.

Gure eskuekin biltzea beharrezkoa dateke.

—Espazioa hantarazten duten hitz berriak.

 

Hitzei bideak eskatzen dizkiet

hatz berriak erakuts diezazkiguten.

Antzinako liluren muturreko berinak

karminez koloreztatzen duten beste ezpainak.

Esku berriak, mintzaira berria, zentzu berriak.

Odolez odol urratutako bide berriak.

 

Bide berriei, berri, biluz, bero-beroa

dabilkien beste odol bat eskatzen diet.

Oilo-zuloak eta mugak bortxa ditzala, eraso

ditzala pleguak eta inguruak, zerrailuaz

haratago eraman gaitzan, destino eta jainkorik

gabeko beste festaren egutegia tintatuz.

Zain berrietako odol berria.

 

Odolari da begi berriak eskatzen dizkiodana.

 

               * * *

 

Zure ausentzia baizik ez

naiz, itzalaren eskuetan

odolusten zatzaizkidan

fantasma zurbila

—nire eskuak odoletan.

 

Urratsa berresten dizun

itzal gabeko itzala:

soilik ni, zakurtxo prestu

eta fidela, jada ezabatu

hatzari darraiona.

 

               * * *

 

Obeditzen zintuen alaba

urkatu eta oraino

ikara ehortzi zuen

honek ez daki

murruaz haratago,

zureari heziki uztartzen

zaion iluntasun klaskaria

itotzen. Eta honezkero

nire ordez mintzo da.

Naizenez ere ez dakien

honen isiltasuna

uraren gainean dago

geldirik.

             Su-oldeak gorri bitza

Ordu mutua eta iradoki

mintzoa eta bideak. Eguna

sortu bedi, biluz, gesaltzetik.

 

               * * *

 

Aita-mirotz, zeru hondotik miratzen eta

zure izeneko erreinuan hitzartzen nauzuna,

zeruan bezala lurrean ere dagien

zure nahiak hormatzen nau.

Ene eguneroko odola

zutaz haratago isurtzen da gaurko egunean

baina ez dakit kulpa zaharretarik libratzen

eta zordun itsuenen ispiluan miresten naiz.

Eta nire minaren itzalean

zure pertsegitzeko tentazioak naroa.

 

               * * *

 

Emazte orok faxista bat adoratzen du.

Sylvia Plath.

 

Faxista bat adoratzen zuen —edo duen

            nork daki!— nire zati hori

zurekin datza, zurekin alha.

 

Hilobiak ez du izutzen. Erreinurik ilunenari

betidanikako deia,

zurekin hiltzen eta zutaz bizi da.

 

Eskaintza ikaratia, zure atzetik ibiltzen

baizik ez daki eta zure gaitzari

lotzen portu ziurra bailitzan.

 

Medusa hezurrutsa, nitarik geratzen

dena zu gabe, zutarik urrun

berrosatzeko borrokatzen da.

 

Labana dudari. Nor dabil nitarik kanpo?

Nola pentsatuko zaitut

ni zu ez banintz bezala?

 

               * * *

 

Zutaz haragiments, ez dakit nola zaitzakedan irents.

Ene haragiaren haragi egin zaitut, jan zaitut

eta aurtiki dut

zure beldur ustela, hezurrak zakurrei bezala

—zure heriotza doluz orroatzen duten

zakur hormatu horiek.

 

Ez dakit nola zaitzakedan irents, ez dakit

nola zaitzakedan maita orain heriotzak

zutaz hitz egitera uzten nauelarik.