Simplicissimus
Simplicissimus
Patxo Telleria
Azaleko irudia: Paradox
Diseinua: Metrokoadroka
2019, antzerkia
106 orrialde
978-84-17051-38-9
Patxo Telleria
1960, Bilbo
 
 

 

IZOZKAILUKO KABARETA 2

 

(kipulak galdu du lehengo xarma. Itxura zarpaila du, eta lurra garbitzen ari da, belauniko, zapi zikin batekin.

latak izozkailuko atean jotzen du, kanpotik.)

 

LATA: Pum, pum, pum!

 

(kipula erne, mesfidati.)

 

KIPULA: Pasahitza!

 

LATA: “Berenjena alaena, barazkietan zaharrena”.

 

KIPULA: Okerreko pasahitza. Sentitzen da!

 

LATA: Egon! “Porrua batua inoiz ez zanpatua”.

 

KIPULA: Ez.

 

LATA: Eman azken aukera!

 

KIPULA: Ondo da.

 

LATA: Zera…

 

KIPULA: Tic tac, tic tac…

 

LATA: Espinaka…

 

KIPULA: Ez…

 

LATA: Azalore…

 

KIPULA (egonezinez): Erremolatxa!!!

 

LATA: Milesker! Erremolatxa… Erremolatxa… zer?

 

KIPULA: Erremolatxa ga…

 

LATA: Erremolatxa ga…

 

KIPULA: Joder… Erremolatxa garratza…!

 

LATA: Erremolatxa garratza…!

 

KIPULA: Erremolatxa garratza fatxak…

 

LATA: Erremolatxa garratza fatxak…

 

KIPULA: …kanposantura…

 

LATA: …kanposantura…

 

KIPULA: …garama…

 

LATA: …garama…

 

(kipulak pazientzia galdu eta kanpora irten da, latari zuzenean hitz egiteko.)

 

KIPULA: Erremolatxa garratza fatxak kanposantura garamatza!!!

 

(latak aukera probestu eta barrura sartzen da.)

 

LATA: Pasahitz zuzena! Aurrera!

 

(kipula barrura sartzen da.)

 

KIPULA: Eskerrik asko.

 

(kipula endredatu dela konturatu eta zerbait esatera doa, baina lata ezagutzen du.)

 

KIPULA: Zu?

 

LATA: Kaixo, ene bihotzeko kipula koxkorra!

 

KIPULA: Zer ari zara hemen?

 

LATA: Hozkailurik gabe geratu naiz.

 

KIPULA: Ez ditugu barazki burgesak onartzen.

 

LATA: Mesedez! Kadukatzeko zorian nago, eta hor kanpoan uzten banauzu zabortegira eramango naute. Hor erretzen zaituztela diote.

 

KIPULA: Esamesak. Ospa!

 

LATA: Ez zaizu gupida izpirik geratzen? Kipulek ez duzue jada negar egiten?

 

KIPULA: Ez naiz kipula! Ni txalota bat naiz…!

 

LATA: Mesedez! Zeure burua ikusi duzu ispiluan?

 

(kipula negarrez hasten da.)

 

LATA: Barkatu! Sentitzen dut. Oraindik oso zera zaude… oso… Oraindik… oso…

 

KIPULA: Hori denei esango diezu.

 

LATA: Utzi geratzen! Utzi, utzi, utzi!

 

KIPULA: Ez zaitez astuna izan!

 

LATA: Nire izaeran dago lata ematea. Zurean errepikatzea dagoen moduan.

 

KIPULA: Ni ez naiz errepikatzen. Ez naiz errepikatzen!

 

LATA: Zu zeu.

 

(latak eskuarekin keinu bat egiten du. kipulak kolpea ematen dio.)

 

KIPULA: Zabor-biltzaile zikina!

 

LATA: Zertan zabiltza?

 

KIPULA: Zabor-biltzaileen agurra egin duzu. Haietako bat zara!

 

LATA: Ze agur? Ez dut inongo agurrik egin.

 

(Keinua errepikatu eta kipulak beste zartako bat ematen dio.)

 

KIPULA: Zabor-biltzaile zikina!

 

LATA: Joder, horrek min ematen du! Ze agurrez ari zara?

 

(kipulak keinua egiten du.)

 

KIPULA: Honetaz.

 

(latak zartakoa ematen dio.)

 

LATA: Zabor-biltzaile zikina!

 

KIPULA: Zertan zabiltza?

 

LATA: Zuetakoa naizela erakusten ari naiz.

 

KIPULA: “Zuetakoa” diozunean, zertaz ari zara, gutakoei buruz ala haietakoei buruz?

 

LATA: Zuetakoei buruz, alegia, nireetakoak, hau da, zuetakoak, zera, gutakoak.

 

KIPULA: Inoiz ez haietakoak?

 

LATA: Inoiz ez haietakoak. Biziki gorroto ditut haietakoak.

 

KIPULA: Ados! Hau da gure agurra.

 

(Eskuineko atzamar erakuslea sudurreko eskuineko zuloan sartuta.)

 

KIPULA: Gora Hirugarren Internazional Makrobiotikoa!

 

(Keinua errepikatzen du baina kontrako eskuaz kontrako zuloan.)

 

LATA: Gora Hirugarren Internazional Makrobioti…

 

(kipulak zartakoa ematen dio.)

 

KIPULA: Traidorea! Errebisionista!

 

LATA: Zergatik?

 

KIPULA: Beste eskuarekin da! Beste zuloan! Bestean integralek sartzen dute! Gu makrobiotikoak gara. Ez zara zu integraletakoa izango?

 

LATA: Ez! Makrobiotikoa ala hil.

 

KIPULA: Gorroto ditut errebisionista ustel horiek!

 

LATA: Eta nik gehiago!

 

KIPULA: Gora Hirugarren Internazional Makrobiotikoa!

 

(kipulak okerreko zuloan sartzen du okerreko atzamarra.

latak zartakoa ematen dio.)

 

LATA: Errebisionista! Integrala!

 

KIPULA: Zertan zabiltza?

 

LATA: Beste zuloan sartu duzu atzamarra! Ez zara integraletakoa izango?

 

KIPULA: Liatu egiten nauzu! (Etena) Eta zuk…? Ba al dakizu gure himnoa?

 

LATA: Bai.

 

(Gezurra da. kipulak kantatzen du eta latak jarraitzen dio ahal duen moduan, ezjakintasuna disimulatuz.)

 

KIPULA eta LATA:

      Letxuga, tomate, txorizo,

      ireki dezagun atea.

      Gosea dugu etsai bakarra,

      gure nahia, libertatea.

 

(giltza ingeles gazte bat sartzen da, eta batzen da, besteek baino kemen handiagoz kantatzen.)

 

KIPULA, LATA eta GILTZA INGELESA:

      Eta garbitzaile zitala,

      mamu petrala, borreroa,

      hozkailuetatik botako dugu,

      gurea izango da geroa.

 

(lata eta kipula begira geratzen zaizkio.)

 

GILTZA INGELESA:

      Hozkailuetatik botako dugu,

      gurea izango da geroa.

 

(Kanta bukatu da.)

 

LATA (izututa): Zer egiten duzu hemen?

 

GILTZA INGELESA: Bigarren ahotsa.

 

LATA: Joan egin behar duzu!

 

GILTZA INGELESA: Zergatik?

 

LATA: Giltza ingelesa zara!

 

GILTZA INGELESA: Eta?

 

LATA (kipulari): Giltza ingelesak onartzen dituzue hemen???

 

KIPULA: Azkeneko asanbladan erabaki genuen zapalduta dauden guztiek Internazional Makrobiotikoaren banderapean borroka dezaketela. Ez errebisionista sektario horiek bezala!

 

GILTZA INGELESA, LATA eta KIPULA: Betiereko gorrotoa errebisionista integralei!

 

(giltza ingelesa esloganak botatzen hasiko da.)

 

GILTZA INGELESA:

      Janari batua, inoiz ez zanpatua!

      Kadukatzeko eskubidea!

 

(latak ahoa estaltzen dio.)

 

LATA: Honek arazoak sortuko ditu! Zabor-biltzaileek atxilotzen dituzte giltza ingelesak ezkutatzen dituztenak!

 

KIPULA: Badakit. Horregatik asanblada berean erabaki genuen giltza ingelesekin gaudela, baina giltza ingelesetatik distantzia egoki batera.

 

LATA: Egokia da.

 

KIPULA: Makrobiotikoak gara, baina ez ergelak.

 

LATA: Gainera, zerbait egingo zuten.

 

(giltza ingelesarengana berriro.)

 

LATA: Aizu, zoaz hemendik, bestela denak eramango gaituzte zure erruagatik. (Izututa) Nire kaduzitatea! Norbaitek begira dezala nire kaduzitatea!

 

(lata badoa.)

 

KIPULA: Arrazoi du, joan egin behar duzu.

 

GILTZA INGELESA: Zergatik? Amak dio…

 

KIPULA: Egon, nor da zure ama?

 

GILTZA INGELESA: Patata.

 

KIPULA: Patata???

 

(patata agertzen da.)

 

PATATA: Non demontre sartu zara?

 

GILTZA INGELESA: Amatxo!

 

PATATA: Sekulako sustoa eman didazu. Ezin duzu irten, ikusiko zaituzte eta!

 

(kipulak patata bazter batera eramaten du.)

 

KIPULA: Ezin duzu jaso topatzen duzun edozer gauza...

 

PATATA: Ez esan ama bati zer egin ahal duen eta zer ez!

 

KIPULA: Zu??? Ama???

 

PATATA: Ba bai!

 

KIPULA: Baina bera giltza inge…

 

PATATA: Tssst! Ixo!

 

GILTZA INGELESA: Ni naiz, zer?

 

PATATA: Ezer ez, laztana.

 

GILTZA INGELESA: Adoptatua naiz?

 

PATATA: Hara, ez esan tontakeriarik, maitea.

 

GILTZA INGELESA: Jatekoa naiz?

 

PATATA: Jakina, ene bihotza! (kipulari) Baietz?

 

KIPULA: E… Beno.. Bai.

 

GILTZA INGELESA: Orduan, zergatik ezkutatu behar naiz?

 

PATATA: Nik ez dut esan “ezkutatzeko”. Ezkutatu esan dut? Ez. Baina hobe ez ikustea.

 

GILTZA INGELESA: Nitaz lotsatzen zara?

 

PATATA: Nola lotsatuko naiz zutaz, nire bizia baino gehiago maite zaitut eta!

 

GILTZA INGELESA: Nik ere asko maite zaitut, amatxo. Baina asko-asko.

 

(kipula eta patata negarrez hasiko dira.)

 

PATATA: Ea, ez izan tuntuna, eta zoaz, Kipulari negargura sartu zaio eta.

 

KIPULA: Negar egitea nire izaeran dago!

 

GILTZA INGELESA: Amatxo… jatekoa banaiz… nola prestatzen da giltza ingeles bat?

 

PATATA: Ba… ba…

 

(Ustekabean harrapatu du galderak. kipula erreskatean doa.)

 

KIPULA: Oso erraza da. Apuntatu errezeta.

 

(Kanta hasiko da.)

 

PATATA eta KIPULA:

      Giltza ingelesa presta daiteke

      papillot ala meuničre erara,

      arrautzatua ala curry saltsaz,

      baina nahi baduzu errezeta bat

      bene-benetan makrobiotikoa,

      “Giltza txilindron erara”.

 

GILTZA INGELESA: Nola egiten da txilindron?

 

PATATA eta KIPULA:

      Osagaiak seirentzako:

      Giltza ingeles bat,

      baratxuri alea,

      kipula oso bat,

      eta tomate saltsa.

 

GILTZA INGELESA: Ze goxoa tomate saltsa!

 

PATATA eta KIPULA:

      Piper berde batzuk,

      txorizo mutur bat,

      ardo txuri ona,

      gatza, azafran ta laurel.

 

KIPULA: Apuntatu duzu?

 

GILTZA INGELESA: Apuntatu dut!

 

PATATA eta KIPULA:

      Lapiko baten

      jartzazu giltza

      urez gainezka

      eta borborka

      Sei ordu luze

      egosten euki,

      metala berez

      gogorra da ta.

 

GILTZA INGELESA: Oso gogorra naiz, bai!

 

PATATA: Baina gozo-gozoa!

 

PATATA eta KIPULA:

      Zartagin baten olioa bota

      eta barazkia txiki-txiki eginda,

      su geldoan, gorritu arte

      baina erabat txigortu gabe.

      Giltza biguna dagoenean

      bota ezazu zartaginean.

      Azken ukitua falta da soilik:

      zuzendu gatz puntua.

      Ez dago jaki xamurragorik,

      delicatessen gozoagorik,

      lagunak txundituta uzteko,

      egin giltza txilindronera.

      Janari makrobiotiko

      ta internazionala.