Bihotz-begietan
Bihotz-begietan
Xabier Lizardi
Jatorrizko testuaren estandarizazioa: Josu Landa / Susa
2021, poesia
104 orrialde
978-84-17051-69-3
Azala eta ilustrazioak: Zuhar Iruretagoiena
Xabier Lizardi
1896, Zarautz
1933, Tolosa
 
2000, poesia
 

 

IZOTZ ONDOKO EGUZKI

 

Izotz ondoko eguzki,

neguaren barre:

olerkariak noizbait

hiri gorazarre.

Emeki duk itxaroz

piztu garai-larre:

udaberri-laminek

larreon batzarre.

 

     Behetik nator, ibarrak

izoztuta utziaz.

Mendia jaiez dago

urrezko jantziaz.

Haren barrea dadat[1]

irrika biziaz,

gozatua baitu gaur

ezti bereziaz.

 

     Udalehenak irria

ohi du zoro-ozena;

udarak, haragikoia;

udazkenak, bena;

negu-gau oskarbien

izotz ondorena

berriz, bakarra duzu:

denetan emeena!

 

     Bai baitator urrundik

Gabonetarako

seme zaharra: bidean

elurpe du oro;

etxeko sutondoan

bixkortu ezkero,

ikus haren ezpainen

barreantxa gozo!

 

     Bai baitatza eria

ohean: herio

atzapar itsusia

luzatzen ario[2]:

berpizkunde berria

maiteak jario:

hitzik ezin ta irria

hain ezti degio!

 

     Sagasti soila lotan,

abar makur nahaspil;

zelaiek, orbelpean,

ametsetan orril;

txori gaixoei ahaztu

gau latzaren hurbil;

haizeņoa lilurak

otzanduta dabil.

 

     Haranak mailka daude

gorantza jarriak;

guzien hondarrean

laino urdin, begiak;

izotz-arnasa, agian,

baititu eguzkiak

zernahi tauparazteko

men zoragarriak.

 

     Ezker-alde Orexa,

eskuin, Altzo-muino;

nonahi euskal oihartzun

ortzi-mugaraino...

Dabesadan[3], ibarrak

lainotan daudeino!

Dabesagun, lagunok:

geroak ereinotz!

 

     Haran ta muino gainez

Aralar handia,

euskotarren zaindari

Mikelen mendia:

koskak elur-dirdaiek

bil ta, dirudia[4]

amets eder mamitu

ortzian geldia.

 

     Jondone goiaingeru

garaile goitarra,

gure arazo latza

duk bizi beharra;

hartarako, nagusi

duan Jaun bakarra

hire bidez dotoigu[5],

demaigun indarra.

 

        * * *

 

     Izotzak estali zuen

gure Euskal Herria;

mintzo ozenak zabaldu

berpizkun-berria.

Itzal-zokondoetan

lore, izotz-bitxia;

baina gainetaz ari

jauntzen eguzkia.

 

     Izotz ondo. Neguak

barre eme. Gizadi

larria gailurrerantz,

muinoak mailadi.

Gazte-sail kementsua

goraino badadi,

izozpetik eguzkik

jare dik Euskadi!

 

1931

 

 

[1] edaten dut

[2] ari zaio

[3] abes dezadan

[4] iruditzen zait

[5] otoitz egiten dugu