Lur gurea!
Gure herri on honetako
gaztainondoaren abaro gustagarrian
bizia eztitzen duten
hariztegi hostotsu haien azpian
ezin konta ahala urte
dituen aitaren etxeko pikondopean
zer kontu atsegin
zer maite hizketak esan ziren han
zenbat algara entzun
apiril amultsuaren arrats leunetan!
Eta hala berean,
nolako adio tristeak entzun ohi diren!
Etxea daukanak bizi erdia omen dauka.
Oihaltxo batzuk gorputza estaltzeko
lau enbor sutan gure laratzean
eta ekin lanari!
Adorea, adorea! eta egon hor
dohakabea
herentzian hartu zenituen eta inork
botako ez zaituen
pareta triste eta biluzi batzuen artean.
Inork ez?... Miseriak bai.
Labean ogirik ez, laratzean ogirik ez
kilkerrak kanturik ez han,
eta higatzen duen penarekin ez bada
pobrea bakarrik da bere oinazean.
Janik ez, berorik ez, dardaran
haize meheak
txistu egiten baitu heze harrien artean
eta ateek kirrinka.
Zer egin lezake, Jauna, inguruan
babesik ez badu?
Jaio zen lurra eta azken hatsa
emateko asmoa duen etxea utzi?
Ez, ez! negua joan da eta bidean dugu
udaberri ederra.
Zuhaitzak mentutan hasiak dira bere ortuan
Apirila hemen da!
Eta erauntsika ari duen arren ordu tristeetan,
besteetan eguzkiak irri,
lurra lan liteke, pobrearen goseak
ihes egingo du!
Ai, Galizia ederra!, zugan sortuak
zugan nahi du hil.
O, mahats albarinako parra neurea
gerizpea ematen didazu!
O, zu, loretxo zuriko intsusa
gaitz guztiak dituzu sendatzen!
O, zu, azkenik, neure ortu maitea
eta neure arbi lurrak,
ez zaituztet utziko, urrun joango dira
itolarri beltzok!
Heldu den udak fruituz beteko zaituzte
jateko daude guztiak
txoriñoek garauna dute alorretan
aterpea hostotzan.
Gauak bare dira eta jabal
ilargia beti argi,
teila artetik sartzen dira printzak
eta nire oheraino datoz,
eta horrela lokartzen naiz pobreei argia
ematen dien lanpararen argitan:
ederra lanpara, ederra sekulako
hilkor garenon kontsolagarria
Ba, bai! bizitzeko eta gozatzeko egin zuen
Jainkoak lur sorgin hau
paradisu txiki, Adamek galdu
zuenaren arau.
Argi ematen digun eguzki atsegina
itsasoko brisa hauek
eguraldi epel hau, alor hauek
parerik gabekoak
guk daukagun hizkuntza txeratsu hau
horren berbeta eztikoa,
bihotzeraino doazen samurtasunak baino
esaten ez dakiena
lur hau, ez da dudarik... Jainkoak egina da
maitatzeko eta maitatua izateko.
Ai, Galizia, lotan aingeru ametsak egiten dituen hori
eta negarra esnatutakoan,
penak arintzen bai baina gaitza
sendatzen ez duen malkoan!
Zure haurrek maite zaituzte... nahigabetu egiten ditu
zure lurra uzteak!
Kontsuelorik gabe egiten dute marru beste lurretara
baldin badoaz bizitzera.
Han dute gorputza, erresuma urrunetan
eta espiritua beti hemen
sorterriko akorduetan besterik ezin dute bizi
eta elkar animatu.
Eta esperantzan, esperantza sutsuan
Galiziara itzultzeko...
Eta nola ez zaituzte ba horrela maitatuko,
ama santu maitea
nola ez dira hilko eztiaren eztia eta loria
eta poza eta paradisua
hemen lurrezko munduan ematen dien
lekutik urrun!
Zeinen eder egin zintuen Jainkoak,
zeinen zoritxarreko apain!
Nolako sosegu baratz eta malenkoniatsua
hartzen dudan zuri begira!
Zergatik, zergatik loreen artean doaz
josiak arantzak
sekulako berdetasunez burua hartzen dizun
koroa horretan?
O, o, Galizia, har ezazu harpa ozena
lehenbailehen
menderik mende ahazturik lo dagoen
adar sikutik!
Gora dezatela ahotsa zure seme koblakariek
harietan eta konpasetan
eta lauda zaitzatela mundu osoan
harro eta harmonian
¡Terra a nosa!
Baixo a prácida sombra dos castaños / do noso bon país, / baixo aquelas frondosas carballeiras / que fan doce o vivir, / cabe a figueira da paterna casa / que anos conta sin fin, / ¡que contos pracenteiros... que amorosas / falas se din alí! / ¡Risas que se oien nas seráns tranquilas / do cariñoso Abril! / E tamén ¡que tristísimos adioses / se acostuman oír! // —Quen casa ten de seu, ten media vida. / Unhas telliñas para nos crubir, / catro paus que ardan na lareira nosa, / ¡e a traballar sin fin! / ¡Valor, valor! I espera, desdichado, / mentras teñas aquí / unhas paredes tristes e desnudas / mais que herdache, infeliz, / e das que naide despoxarte pode. / ¿Naide?... a miseria si. // O forno está sin pan, o lar sin leña, / non canta o grilo alí, / e se non é coa pena que o consome, / o probe soio está co seu sofrir. / Sin que comer e sin abrigo tremba, / por que os ventos sutils, / húmedos inda, silban antre as pedras / i as portas fan xemir. / ¡Que ha de facer, Señor, se o desamparo / tén ó redor de si!... / ¿Deixar a terra en que nacen i a casa / en que espera ter fin? / ¡Non, non!, que o inverno xa pasou i hermosa / primadera vai vir. / ¡Xa os árbores abrochan na horta súa! / ¡Xa chega o mes de abril! / I anque a torrentes chove en horas tristes, / en outras o sol ri; / xa a terra pode traballarse, a fame / dos probes vai fuxir. / ¡Ai!, o que en ti nacen, Galicia hermosa, / quere morrer en ti. // ¡Ouh miña parra de albariñas uvas, / que a túa sombra me dás! / ¡Ouh ti, sabugo de froriñas brancas, / que curas todo mal! / ¡Ouh ti, en fin, miña horta tan querida / e meus verdes nabals! / ¡Xa non vos deixo, que as angustias negras / lonxe de min se irán! / O vran chega crubíndovos de fruto, / todos son ricos xa, / os paxarmos tén gran nas campías, / abrigo na follax. / As noites son tranquilas e serenas, / craro e sempre o luar, / por antre as tellas entran os seus raios / i hastra o meu leito van, / i así durmo alumado pola lámpara / que ós probes lle luz dá: / lámpara hermosa, eternamente hermosa, / consolo dos mortals. // Esos varios sendeiros das montañas / ós fondos vales cán... / Aló enriba, o sun sun dos pinos bravos; / en baixo, a doce paz. / Na cima, crara luz, aires purísimos, / salvaxen soledá, / romores misteriosos que despertan / pensamentos de brava libertá, / perfumes penetrantes, que deseios / loucos e estraños dan. / En baixo, amante calma, cariñosas / brisas que ó rebuldar / por antre as follas, nas súas alas traen / romores da siudad, / eco dalgunha voz fresca e sonora / de timbre virxinal, / da campana da aldea o cramoroso, / prolongado soar, / da presa do moíño o ronco estrondo, / i o batidor compás / da lavandeira que cos brancos liños / contra unha pedra dá. // ¡Si, si! Dios fixo esta encantada terra / pra vivir e gozar; / pequeno paraíso, este é un remedo / do que perdeu Adán. / Este prácido sol que nos aluma, / estes aires do mar, / este tempo soave, estas campías / que non teñen igual; / esta fala mimosa que nós temos, / de tan doce solás / que non sabe decir si non cariños / que hastra os corazós van; / esta terra, n’hai duda Dios a fixo / pra ser amada e amar. / ¡Ei!, Galicia, a que dorme soños de ánxel, / e chora ó despertar / bágoas que, si consolan as súas penas, / ¡non curan os seus mals! // ¡Que te aman os teus fillos! ¡que os consome / do teu chan se apartar! / Que ximen sin consolo, se a outras terras / de lonxe a morar van. / Que aló está o corpo nas rexiós alleas / i o esprito sempre acá, / que só viven, só alentan cas lembranzas / do seu país natal / e coa esperanza, coa esperanza ardente / de a Galicia tornar... / E ¡como n’adorarte deste modo, / santa e querida nai, / como non morrer lonxe daquel seio / que mel de meles dá, / i é groria i é contento e paraíso / no mundo terreal! // ¡Que hermosa te dou Dios, terra querida, / desdichada beldá! / ¡Que brando e melancólico sosego / sinto ó te contemprar! / ¿Por que, por que antre as frores, as espinas / entretexidas van, / nesa coroa que a túa testa ciñe / de verdor eternal? / ¡Ouh Galicia, Galicia!, a arpa sonora / pronto descolga xa / da seca ponla onde olvidada dorme, / dorme, a sigros contar. / Os bardos fillos teus a voz levanten / das cordas ó compás, / i enchan o mundo harmónicas i altivas / tan só pra te alabar.