Poesia kaiera
Poesia kaiera
Rosalia de Castro
itzulpena: Koldo Izagirre
2017, poesia
64 orrialde
978-84-17051-04-4
Rosalia de Castro
1837-1885
 
 

 

 

Kanta ezazu neskato

irrintzi batean

gaztaina erreak dauzkat

zuretzat labean

 

 

            I

 

Kanta ezazu neskato

gaitaren auhenaz

kanta ezazu bestela

hilko nauzu penaz

 

Kanta ezazu neskato

iturri ondoan

zuretzat dauzkat gozo

opilak zorroan

 

Kanta ezazu neskato

konpas baratzean

zuretzat esne zopak

nire laratzean

 

Nik emango dizkizut

sagar egosiak

nik emango dizkizut

torrada eztiak

 

gatz-ozpinez onduta

patata erreak:

intxaurrak dirudite

goxo xelebreak

 

Guk biok gozatzeko

zer erromeria

kanpotik festa eta

barrutik feria

 

Kanta ezazu behingoz

neska deabrua

gona emango dizut

eta kapelua

 

Kanta ezazu behingoz

galegoz faborez

gona emango dizut

parpaila dotorez

 

Gaitaren hotsa eta

panderoarena

kanta ezazu arren

ai nire morena

 

Gaitaren hotsa eta

atabalarena

kanta ezazu arren

deabru alaena

 

 

           II

 

Niri hala eskatu

itsaso aurrean

uhin handiak urrun

txikiak hurrean

 

Niri hala eskatu

erreka aldean

ura narrasti leun

belarren artean

 

Oilarrak kukurruku

kilkerra kantari

haizea hostoetan

putz egiten ari

 

Larreak belarretan

iturriak urtsu

mahasti-sagastietan

hezearen kutsu

 

Gaita guztiak joka

joka panderoak

mutilek dantzarako

neskato xaloak

 

Kofia zuri-zuri

parpailez mantua

gure neskek jantzian

zer pulamentua

 

Zer azpiko politak

mantal dotoreak

zer gerruntze estuak

gorri koloreak

 

Kolore bizi hauek

begi zoragarri

denen artean dute

eguzkia ekarri

 

Mendi eta ibarretan

dantzan ikusiak

lore zirela uste

zuen eguzkiak

 

 

          III

 

Leku ederragorik

munduan ez dago

ikusten dudan hura

ni sortua baino

 

Leku ederragorik

munduan ez dago

Galizian daukagun

polit hura baino!

 

Galizia ederra

zu beti loretan

parerik ez daukazu

beti aparretan

 

Uhinek dute ematen

aparra perletan

iturriak gainezka

loreak erletan

 

Zure ibar sakonak

hain berde hain heze

minez dagoenari

zaizkio atseden

 

Hantxe baitute hartzen

aingeruek loa

iduriz hegaztiak

iduriz lainoa

 

 

           IV

 

Itsaso bazterrean

zidaten eskatu

Galizia zuretzat

egin nezan kantu

 

Kanta dezadan beraz

hizkuntza galegoz

triste kontsolagarri

tristerik balego

 

Mainatsu, ezti, leun

onbera, kexati

zoratzen duzu barrez

hunkitzen negarti

 

Bakardade mingarri

hasperen amesti

hau bezain denik ez da

kanturako ezti

 

Arratseko lilurak

gaueko marmarra

kantatuko dizkizut

Galizia bakarra

 

Hartua naiz agindu

hartua enkargu

mintzo naizen hizkuntzan

egin dezadan kantu

 

Hartua naiz agindu

hartua enkargu

erne, neska gazteok

kantuan naiz sartu

 

Alaitasun gozoan

astiro konpasa

itsaso bazterrean

olatuen dantza

 

Apal eskatzen diot

zeruko Jaunari

koplok izan daitezen

penen aringarri

 

Gauez eta egunez

goizez, arratsaldez

kantari ibiliko naiz

mendiz eta ibarrez

 

Dei egiten didanak

behartzen nauenez

kantatu egingo diot

egunez eta gauez

 

Kontsuelo handi bat

ahal baneza ekar

algara bihurturik

kexa eta negar

 

Zatozte nire bila

atso eta mutiko

gari, arto artean

nauzue ikusiko

 

Aberatsarenean

pobrearenean

kantuok kantagarri

baitira denean

 

Denean, Birjinari

laguntza eskean

hark kontsola zaitzaten

zuen oinazean

 

Zuen atsekabean

zuen saminean

sartua naiz kantuan...

Jaunaren oinean

 

Has de cantar, / que che hei de dar zonchos; / has de cantar, / que che hei de dar moitos.

I

“Has de cantar, / meniña gaiteira, / has de cantar, / que me morro de pena. // Canta, meniña, / na veira da fonte; / canta, dareiche / boliños do pote. // Canta, meniña, / con brando compás, / dareiche unha proia / da pedra do lar. // Papiñas con leite / tamén che darei; / sopiñas con viño, / torrexas con mel. // Patacas asadas / con sal e vinagre, / que saben a noces, / ¡que ricas que saben! // ¡Que feira, rapaza, / si cantas faremos...! / Festiña por fóra, / festiña por dentro. // Canta si queres, / rapaza do demo; / canta si queres, / dareiche un mantelo. // Canta si queres, / na lengua que eu falo; / dareiche un mantelo, / dareiche un refaixo. // Co son da gaitiña, / co son da pandeira, / che pido que cantes, / rapaza morena. // Co son da gaitiña, / co son do tambor, / che pido que cantes, / meniña, por Dios”.

II

Así mo pediron / na veira do mar, / ó pé das ondiñas / que veñen e van. // Así mo pediron / na beira do río / que corre antre as herbas / do campo frorido. // Cantaban os grilos, / os galos cantaban, / o vento antre as follas / runxindo pasaba. // Campaban os prados, / manaban as fontes / antre herbas e viñas, / figueiras e robres. // Tocaban as gaitas. / Ó son das pandeiras, / bailaban os mozos / cas mozas modestas. // ¡Que cofias tan brancas! / ¡Que panos con freco! / ¡Que dengues de grana! / ¡Que sintas! ¡Que adresos! // ¡Que ricos mandiles! / ¡Que verdes refaixos! / ¡Que feitos xustillos / de cor colorado! // Tan vivos colores / a vista trubaban; / de velos tan váreos / o sol se folgaba. // De velos bulindo / por montes e veigas, / coidou que eran rosas / garridas e frescas.

III

Lugar máis hermoso / non houbo na terra / que aquel que eu miraba, / que aquel que me dera. // Lugar máis hermoso / no mundo n’hachara / que aquel de Galicia, / ¡Galicia encantada! // Galicia frorida, / cal ela ningunha, / de froles cuberta, / cuberta de espumas, // de espumas que o mare / con perlas gomita, / de froles que nacen / ó pé das fontiñas. // De valles tan fondos, / tan verdes, tan frescos, / que as penas se calman / nomáis que con velos; // que os ánxeles neles / dormidos se quedan, / xa en forma de pombas, / xa en forma de niebras.

IV

Cantarte hei, Galicia, / teus dulces cantares, / que así mo pediron / na veira do mare. // Cantarte hei, Galicia, / na lengua gallega, / consolo dos males, / alivio das penas. // Mimosa, soave, / sentida, queixosa; / encanta si ríe, / conmove si chora. // Cal ela, ningunha / tan doce que cante / soidades amargas, / sospiros amantes, // misterios da tarde, / murmuxos da noite: / Cantarte hei, Galicia, / na beira das fontes. // Que así mo pediron, / que así mo mandaron, / que cante e que cante / na lengua que eu falo. // Que así mo mandaron, / que así mo dixeron... / Xa canto, meniñas. / Coidá que comenzo. // Con dulce alegría, / con brando compás, / ó pé das ondiñas / que veñen e van. // Dios santo premita / que aquestes cantares / de alivio vos sirvan / nos vosos pesares; // de amabre consolo, / de soave contento, / cal fartan de dichas / compridos deseios. // De noite, de día, / na aurora, na sera, / oirésme cantando / por montes e veigas. // Quen queira me chame, / quen queira me obriga: / Cantar, cantareille / de noite e de día, // por darlle contento, / por darlle consolo, / trocando en sonrisas / queixiñas e choros. // Buscaime, rapazas, / velliñas, mociños, / buscaime antre os robres, / buscaime antre os millos, // nas portas dos ricos, / nas portas dos probes, / que aquestes cantares / a todos responden. // A todos, que á Virxen / axuda pedín, / porque vos console / no voso sufrir, // nos vosos tormentos, / nos vosos pesares. / Coidá que comenso... / Meniñas, ¡Dios diante!