Aurkibidea
EUSKAL HISTORIA BERRIKO MITOA
Jon Arano
OLERKI SOLTEAK
BIGARREN OLERKI KOADERNOA
«BARNE-GABAI»
LEHEN OLERKI KOADERNOA
TXIKIA OLERKIGAI
Txikia zuen guda-izena...
Telesforo Monzon
Gurdi tragikoan
Luis Mari Mujika
Aurkibidea
EUSKAL HISTORIA BERRIKO MITOA
Jon Arano
OLERKI SOLTEAK
BIGARREN OLERKI KOADERNOA
«BARNE-GABAI»
LEHEN OLERKI KOADERNOA
TXIKIA OLERKIGAI
Txikia zuen guda-izena...
Telesforo Monzon
Gurdi tragikoan
Luis Mari Mujika
EKAITZ ONDORENGO GAITZA
Lazkau: 1966'ko Agorrak 26
Gure Kantauri zarreko itxas-
biurri ta ezikaitzak
bere urtetan ezagutu ez
zun bezelako ekaitzak
murriztu zizkin udalenean
ziran basoko zugaitzak,
eta, kupida orde, illobi
zulora gaur garamaitzak!
Gaitz zital, donge, biotz-beltz,
eriotzaren ar gaiztoa!
Zergatik zaztatu duk guregan
ire pozoidun miztoa?
Esaidak, buru ba-duk!, zerk mugi
aun iltzera Ama-mintzoa,
oinarri gabe koloka utziz
gure Sorterri gaxoa?
Lur-satorraren lan galgarria
dagik Sorterrian bama,
egi onaren aurkako gezur-
kiratsez laidotuz dana.
Kupi-bera nauk, bañan ez diat
barkako gure izana
galtzeko asmoz, azpi jokuan
gaur-dano dagikan lana!
Ekaitz burrunbatsu artan jaio
intzan inpernu berbera,
ez duk sekula garbi izango
ekar digukan galera!
Eriotzara galdua or duk
Erria eta Euskera,
ta belaun-aldiz gorde ditugun
oitura ta izakera.
Inoren mende etzan Erri bat
ginduzan belaunik-belaun,
eta inongo uztarri gabe
gaur-dano diagu iraun.
Askatasuna gaur galduz gero,
i augu gure sasi-jaun...
Ai!, esaik bederen, il-gorrotoz
gure aurka nork bultza aun!
Baldin arrazoi izpirik ba-duk,
mintza akit, ta ez ixil!
Bañan ez ba-duk, zergaitik bear
gaituk irainduz gero il!?
Agian, baldin gaizkille dollor,
gu galtze gurariz abil!
Bañan okerrik ez ba-diagu,
zergaitik ainbat maratil!?
Xagu gaxoa noiz atera zai
dagon katu gisa ago,
nekez amasten duan Erria
bertan beera galtzeko.
Neurri guzien gaindik duk ire
ez dan Erria gorroto...
ta, arrotzekin nastuz, kupida
gaberik nai ukek ito!
Egin digukan lan galgarria
oraindik gutxi bai-litza,
larri-miñago ikus nai ukek
Erri onen zorigaitza.
Lau aldetatik txautu ondoren,
estutu nai diok giltza...
alik lenena betiko ito-
naiean bere bizitza!
Erri zarraren azken arnasa
tristean, «Txindor» gaxoak
zabaldu dizkik burruka luzez
indartu zaizkan egoak;
ta negu otzaren atadian
negarrez dan txoriñoak
lez, illeta eresiz urratu
zizkiguk biotz-gogoak!
Il-ezkillaren negar illunak
urratu ziguk, bai, urra!
bekaitz-gorrotoz iltzen ikusi
ditun errugaben lurra;
txio bakoitzaz adierazi
nai balu azken laburra...
edo-ta eman gura bai-lio
eriotz aurreko agurra...!
Txindorraren txistu zolia,
txorien abesti soñu...
dena zaiguk gaur iltzera doan
Amaren illeta doñu!
Bañan, erio larri ontan nork
zekik, donge, denganiñu
eresi auek ez ote diran
Pizkunde baten erraiñu?