DON JUAN
(behin betikoa)

Bertso berriak jarri nahi ditut

hasi berrien pareko.

Juan de Oñate kapitainaren

ibilerak kontatzeko.

Amerikara ontziratu zen

amets eroak tarteko.

Erregimentu bakar batekin

zerua konkistatzeko.

Nuevo Mexiko aldean sarri

irabazi zuen fama.

Indiar aldren jazarpenean

basamortu bete lana.

Kartzelan sartu zientoka eta

akatu ere andana,

libre bizi zen koioteari

jarri nahi zion arrana.

Hala eta guztiz, gure indiarrek,

entzun txarreko izaki,

hiriburuan egin zituzten

makinatxo bat sarraski.

Espainiarren guardietatik

hamalau hilez, zehazki.

Gauzak horrela, oñatiarra

sutan jarriko zen, naski.

Gure Don Juanen apena ez zen

luzaroan atzeratu.

Handik zebiltzan hamalau indiar

ausaz zituen atzitu.

Urkamendira zihoazenean

bihotza zitzaion urtu.

Heriotzatik libratu eta

hanka bana zien moztu.

Gaur egunean, han ageri da

Santa Fe erdiko plazan,

Juan de Oñateren estatua bat

munduak miretsi dezan.

Zaldi gainean, ezpata luze,

irabazlearen trazan.

Hanka bat moztu ez baliote

sinesgarri izango zan.