Poesia kaiera
Poesia kaiera
Seamus Heaney
itzulpena: Xabi Borda
2017, poesia
64 orrialde
978-84-17051-05-1
Seamus Heaney
1939-2013
 
 

 

Gurpilak gurpiletan

 

 

                              I

 

Inoiz benaz menperatu nuen lehenengo gauza

(Eskuz) pedalei eragiteko artea ikastea izan zen

Azpikoz gora jarritako bizikleta batekin, atzeko

Gurpila harrigarrizko abiaduran gidatu nuenean.

Maite nuen erradioen ezkutatzea,

Hagunaren eta abatzaren arteko espazioak

Hots gardena egiten zuen modua. Patata bat

Jaurtitzen bazenion, uztaiaren barruko aireak

Birrinak eta bisutsa itzuliko zizkizun aurpegira;

Lasto batekin ukitzen bazenuen, lastoa printzatu egingo zen.

Pedalek bira emateko era horretan bazegoen zerbait

Hasieran nabarmen zure aurka lan egiten zuena

Baina ondoren zure eskua aurreraka zeramana

Bulkada berritu batez — hori guztia nire baitan sartu zen

Ahal aske baterako atea horixe balitz bezala, sinesmenak

Sinesmenaren objektuei oratuz,

Biraka jarriz nostalgiaren orbita mugakide batean.

 

 

                              II

 

Baina nahikoa ez zen aski. Dena den, nor dago eman diotenarekin

Etsitzeko prest?

Gure etxeaz harantzagoko soroetan putzu bat zegoen

(“Putzua” deitzen genion. Urez betetako

Zulo bat besterik ez zen, elorri zuhaitz txikiekin

Alde batean, eta abelgorriek zapaldutako

Basatza zingiratsua bestean).

Hori ere maite nuen. Maite nuen usain uherra,

Leku hartako olio-poto bizitza, kate zaharrak koipeztatzeko olioa bezalakoa.

Eta hurrena, hara eraman nuen nire bizikleta.

Aulkia eta eskulekua sartu nituen

Zola bigunean, gurpilarekin

Uraren gainazala ukitu nuen, gero pedalei eragin nien

Tantaka errota baten hortzen gisa,

(baina alderantzira eta azeri-buztana inarrosiz)

Munduaren ureztatzaile zen atzeko gurpil murgilduak

Begiztak eta buztin-pikorrak josi zituen nire begien aurrean

Eta busti egin ninduen neure lokatza zahar-berriztatzaileaz.

Zenbait astez dirdira zaharreko argi-koroa bat egin nuen hantxe bertan.

Gero abatza buxatu, hagunak oxidatu eta katea askatu egin zen.

 

 

                              III

 

Hori hautsiko zuenik ez zen sortu

Harik eta, zirkuko pista batean, fokupean eta danbor hotsean,

Cowgirlak biraka ikusi nituen arte, lakio geldi baten erdian

Orbange.

Perpetuum mobile. Inoiz ikusi gabeko itzulipurdiak.

Jauzilariak. Juglareak. Gurpil-dantzak. Bejondeiela!

 

Wheels within Wheels

I

The first real grip I ever got on things / Was when I learned the art of pedaling / (By hand) a bike turned upside down, and drove / Its back wheel preternaturally fast. / I loved the disappearance of the spokes, / The way the space between the hub and rim / Hummed with transparency. If you threw / A potato into it, the hooped air / Spun mush and drizzle back into your face; / If you touched it with a straw, the straw frittered. / Something about the way those pedal treads / Worked very palpably at first against you / And then began to sweep your hand ahead / Into a new momentum—that all entered me / Like an access of free power, as if belief / Caught up and spun the objects of belief / In an orbit coterminous with longing.

II

But enough was not enough. Who ever saw / The limit in the given anyhow? / In fields beyond our house there was a well / (‘The well' we called it. It was more a hole / With water in it, with small hawthorn trees / On one side, and a muddy, dungy ooze / On the other, all tramped through by cattle). / I loved that too. I loved the turbid smell, / The sump-life of the place like old chain oil. / And there, next thing, I brought my bicycle. / I stood its saddle and its handlebars / Into the soft bottom, I touched the tyres / To the water's surface, then turned the pedals / Until like a mill-wheel pouring at the treadles / (But here reversed and lashing a mare's tail) / The world-refreshing and immersed back wheel / Spun lace and dirt-suds there before my eyes / And showered me in my own regenerate clays. / For weeks I made a nimbus of old glit. / Then the hub jammed, rims rusted, the chain snapped.

III

Nothing rose to the occasion after that / Until, in a circus ring, drumrolled and spotlit, / Cowgirls wheeled in, each one immaculate / At the still centre of a lariat. / Pepetuum mobile. Sheer pirouette. / Tumblers. Jongleurs. Ring-a-rosies. Stet!