Poesia kaiera
Aurkibidea
Aurkibidea
I
Aitak eskuak elkartzen ditu
Eta erpuruaren eta hatzen itzalek kosk egiten diote hormari
Untxi baten burua bailiran. Badaki eskolara joaten denean
Gehiago ulertuko duena.
Han, klerarekin kea marrazten ematen du lehenengo aste osoa,
Gero Y deitzen dioten kakodun makilatxoa margotzen du.
Hauxe da idaztea. Beltxargaren lepoak eta beltxargaren bizkarrak
2a osatzen dute, eta orain ikusi eta esan biak egin ditzake batera.
Bi zutabe eta beste bat zeharka arbelean
Batzuek “ah” eta besteek “ay” esaten dioten hizkia da.
Irudiak daude, goiburuak daude, lumari eusteko
Modu egoki bat eta beste bat desegokia dago.
Lehendabizi “kopia” egiten da, eta gero dator “Ingelesa”,
Zuzen dagoena aitzur txiki oker batekin markatzen da.
Tinta-ontzietako usaina zabaltzen da gela isilean.
Leihoan mundua dago erdi etzana, O koloreztatu bat bezalakoa.
II
Deklinazioak hosanna bat bezala esaten genituen,
Estratuetan zutabez zutabe,
Elementa Latinaren Lehen Liburua,
Haitzurdinezko eta mehatxagarri, bere baitan hazten zen bitartean.
Haritz-basoko patroiaren izena zuen
Ikastegi zorrotzago batean hezi zuten
Non klaseak kanpai hotsen dilindan aldatzen baitziren
Eta etxean bezala sentiarazten zuen kaligrafia berriaren
Itzalagatik utzi zuen latindar foroa.
Alfabeto honen hizkiak zuhaitzak ziren.
Hizki larriak loretan zeuden fruitu arbolak,
Idatzitako lerroak ubideetan korapilatutako basalarrosen gisakoak.
Hemen, txanodun janzkiekin eta oinutsik,
Guztia asonantzia eta egurrezko notekin kiribildua,
Poetaren ametsa pixkanaka etorri zitzaion eguzkiaren argitasuna bezala
Eta sasi ilunak zeharkatuz barrenean errotu zitzaion.
Delako beste idazketa hori ikasten du. Bera da luma zurien taldea
Soro zurira bideratu zuen eskribaua.
Bere logelaren ate inguruan zozoak dabiltza joan etorrian.
Ondoren bere buruaren ukazioa, baraua, hotz-beltza.
Zenbat eta iparralderago orduan eta gogorrago diren arauei leial
Mahaian jartzen da berriro ekiteko.
Kristoren igitaia sasi artean egon da.
Biluzik eta merovingiar hazi egiten da idazkera.
III
Mundua biraka ibili da. Zurezko O batean zutitu da.
Shakespearez ari da. Gravesez ari da.
Denborak ikastegia eta ikastegiko leihoak eraitsi ditu.
Belarretan ari direnek inprimatutako testuak bezalako azao trinkoak uzten dituzte
Lambdak itxuratuz belar sortekin galtzuetan,
Eta patata ildo bakoitzaren delta aurpegia
Ahurka berdintzen zen eta izotzari aurre egiteko eran egokitu.
Amaitu egin zen dena, ate bakoitzaren gainean
Jagole egoten zen zorte onaren ferra-omegarekin batera.
Musika-kode erako hizkuntza batek, erabat airean
Constantinok zeruan irarritako IN HOC SIGNO bezala,
Oraindik aginpidea dauka; edo necromantea
Koloretako mundu baten irudia jartzen zuen
Bere etxeko ganga itxurako sabaian zintzilik
Era horretan unibertsoaren irudia
Eta “ez gauza bakunak soilik” topa zitzan haren begiradak
Atzerrira joaten zenean. Astronautak bere leiho txikitik
Behean utzitako guztia ikusten du,
O goitua, urtsua, bakarra, argitsua
Ovum erraldoi eta jostari bat bezalakoa —
Edo kontzientzia hartu aurreko begirada galdua
Denok zirraraz igeltseroak eskailera gainera igota
Ate burua pala txikiaz atontzen zuenean bezalakoa
Hizki arrotzez gure izena bertan idatziz.
Alphabets
I
A shadow his father makes with joined hands / And thumbs and fingers nibbles on the wall / Like a rabbit’s head. He understands / He will understand more when he goes to school. // There he draws smoke with chalk the whole first week, / Then draws the forked stick that they call a Y. / This is writing. A swan’s neck and swan’s back / Make the 2 he can see now as well as say // Two rafters and a cross-tie on the slate / Are the letter some call ah, some call ay. / There are charts, there are headlines, there is a right / Way to hold the pen and a wrong way. // First it is ‘copying out’, and then ‘English’, / Marked correct with a little leaning hoe. / Smells of inkwells rise in the classroom hush. / A globe in the window tilts like a coloured O.
II
Declensions sang on air like a hosanna / As, column after stratified column, / Book One of Elementa Latina, / Marbled and minatory, rose up in him. // For he was fostered next in a stricter school / Named for the patron saint of the oak wood / Where classes switched to the pealing of a bell / And he left the Latin forum for the shade // Of new calligraphy that felt like home. / The letters of this alphabet were trees. / The capitals were orchards in full bloom, / The lines of script like briars coiled in ditches. // Here in her snooded garment and bare feet, / All ringleted in assonance and woodnotes, / The poet’s dream stole over him like sunlight / And passed into the tenebrous thickets. // He learns this other writing. He is the scribe / Who drove a team of quills on his white field. / Round his cell door the blackbirds dart and dab. / Then self-denial, fasting, the pure cold. // By rules that hardened the farther they reached north / He bends to his desk and begins again. / Christ’s sickle has been in the undergrowth. / The script grows bare and Merovingian.
III
The globe has spun. He stands in a wooden O. / He alludes to Shakespeare. He alludes to Graves. / Time has bulldozed the school and school window. / Balers drop bales like printouts where stooked sheaves // Made lambdas on the stubble once at harvest / And the delta face of each potato pit / Was patted straight and moulded against frost. / All gone, with the omega that kept // Watch above each door, the good-luck horseshoe. / Yet shape-note language, absolute on air / As Constantine’s sky-lettered IN HOC SIGNO / Can still command him; or the necromancer // Who would hang from the domed ceiling of his house / A figure of the world with colours in it / So that the figure of the universe / And ‘not just single things’ would meet his sight // When he walked abroad. As from his small window / The astronaut sees all that he has sprung from, / The risen, aqueous, singular, lucent O / Like a magnified and buoyant ovum – // Or like my own wide pre-reflective stare / All agog at the plasterer on his ladder / Skimming our gable and writing our name there / With his trowel point, letter by strange letter.