Poesia kaiera
Aurkibidea
Aurkibidea
I
Hau idazten ari naiz “irlandar auziari buruzko
Iritzien” peskizan zebilen kazetari ingeles batekin
Enkontrua izan ondoren. Berri txarrak jada berri ez diren
Neguko kasernetan nago berriro.
Non medioetako kideek eta freelanceek usnatu eta seinalatu egiten duten,
Non objektiboek, grabagailuek eta kable korapilatuek
Hotelak zikintzen dituzten. Garaiak itxuragabetu egin dira
Baina ni arrosarioaren aleetara errendatzen naiz
Politikarien eta kazetarien
Analisietara eta apunteetara errendatzen naizen hainbatean.
Gas kanpaina luzearen gainean zirriborroak idazten dituzte
Eta gelignitaz eta stenaz protesta egiten,
Euren taupadetan egiaztatu ahal izan dute “eskalada”,
“erreakzio” eta “haustura”, “behin-behineko adarra”,
“polarizazioa” eta “gorroto sustraitua”.
Hala ere hemen bizi naiz, ni ere hemen bizi naiz, berriro diot,
Giza legez hitz egin bizilagun gizakoiekin
Lehenbiziko kablerik gabeko txostenen goi-kableen gainean,
Onespena duten aurreiritzi zahar eta landuen
zapore aizuna, harrizko zaporea, zurrupatuz:
“Zorigaitza da, bai, ados nago”.
“Non amaituko da hau guztia?” “Dena okerrera doa”.
“Hiltzaileak dira”. “Prebentzio espetxealdia, ulertzekoa da...”
“Ganorazko mintzaira” lakartzen ari da.
II
Gizonak esku-beteka hiltzen dira. Lehertutako kale eta etxeetan,
Gelignitak soinu efektu ezaguna eragiten du:
Celtic-ek irabazi zuenean gizon hark esan zuen bezala, “Erromako Aita Santua
Gaur gauean pozik izango da.” Bere artaldeak
Barren-barrenean sinetsi nahi du heretikoak
Azkenean amore eman duela eta zakurra bezala belaunikatu dela zutoin aurrean.
Guk dar-dar egiten dugu sugarren ondoan baina ez dugu
Su horrekin ezer jakin nahi. Guk egin behar zena
Egin dugu. Denbora luzea daramagu atzeko tititik edaten,
Sorgin batena bezain hotza eta gogorra dena irensteko,
Eta mihi muturra erdibitua daukagu oraindik:
Aita Santuaren nota liberalak huts soinua ateratzen du
Gau eta egun bihotzak eta leihoak inarrosten dituzten
Eztandekin anplifikatu eta nahasten denean.
(Tentazioa ematen du lerrook “erditze minekin” errimatzekoa
Eta gure kinkari berriz jaiotzea diagnostikatu,
Baina beste sintomei ezikusia egitea izango litzateke hori.
Bart gauean ez zen estetoskopioaren beharrik izan
Danbor orangisten korrokadak entzuteko,
Aita Santu eta Pearserenganako alergikoak).
Bazter guztietan biltzen dira “pelotoi txikiak” —
Cruise O’Brienena da esana, Burke zirikatzaile
Handi haren bitartez jasoa — ni hitz lehorte gogaikarri baten erdian
Eserita nagoela, amuarekin eta zizarearekin
Tribuko arrain-sardak epigramara eta ordenara
Erakartzeko. Uste dut gutako edonor
Fanatismoa eta iruzurra bereizteko gai litzatekeela,
Zoru etikoa zein den jakingo bagenu, ære perennius.
III
“Hemen erlijioa ez da inoiz aipatzen,” noski.
“Begietan antzematen zaie” eta kosk egiten diozu mihiari.
“Alde bat bestea bezain gaiztoa da,” inoiz ez gaiztoagoa.
Jainko maitea, bada ordua behingoz arrakalaren bat irekitzeko
Seamusi jarraitzen zion erauntsi arriskutsuari eusteko
Holandarrak eraiki zituen dike handietan.
Jardun lasaia eta antze hau guzti hau izanagatik,
Ez naiz gai. Iparraldeko izu
Betiko hau, lurraldeak eta sasoiak
Ezarritako mozal estua: bai, bai. “Sei txikiei” abesten diet non
Salbatzeak, umiliazioa ekiditea esan nahi baitu,
Eta diozuna diozula, ezer ere ez diozun.
Ke seinaleak gurekin alderatuta garrasi ozenak dira:
Izena eta ikastetxea aurkitzeko maniobrak,
Helbideetan oinarritutako bereizketa sotil,
Ia salbuespenik gabea.
Norman, Ken eta Sidney guztiak esan nahi zuten Prod
Eta Seamusek (deitu nazazue Sean) zalantzarik gabe Pape.
Oi, pasahitzen lurraldea, gakoena, begi-kliskena eta buru-keinuena,
Gogoa zepo bat bezala zabalik duen jendearena,
Non mihiak kiribilduta datzan, argi-haria sugarretan bezala,
Non gutako erdiak, egurrezko zaldi baten barnean,
Sartu eta itxi gintuzten greziar artetsuak bezala,
Setioan setiatuak, morsea murmurio.
IV
Gaur goizean ihintzez estalitako autobidetik
Gatibuentzako eremu berria ikusi dut:
Bonba batek buztin freskoz egindako kraterra utzi du
Bide-bazterrean, eta beste aldeko zuhaitz artean
Posta-metrailadoreek benetako barrikada bat altxatu dute.
Gora egiten ez duen behe-laino zuri hori zegoen
Eta déjà-vu bat izan nuen, Stalag 17 bezalako
Film bat, soinurik gabeko amesgaizto bat.
Badago bizitzarik heriotza baino lehenago? Horrela dago idatzita klarionaz
Ballymurphyn. Minerako gaitasuna,
Miseria koherenteak, mokadu eta hurrup bat:
Geure patu txikia besarkatzen dugu berriro.
Whatever You Say Nothing
I
I’m writing this just after an encounter / With an English journalist in search of ‘views / On the Irish thing’. I’m back in winter / Quarters where bad news is no longer news, // Where media-men and stringers sniff and point, / Where zoom lenses, recorders and coiled leads / Litter the hotels. The times are out of joint / But I incline as much to rosary beads // As to the jottings and analyses / Of politicians and newspapermen / Who’ve scribbled down the long campaign from gas / And protest to gelignite and sten, // Who proved upon their pulses ‘escalate’, / ‘Backlash’ and ‘crack down’, ‘the provisional wing’, / ‘Polarization’ and ‘long-standing hate’. / Yet I live here, I live here too, I sing, // Expertly civil-tongued with civil neighbours / On the high wires of first wireless reports, / Sucking the fake taste, the stony flavours / Of those sanctioned, old, elaborate retorts: // ‘Oh, it’s disgraceful, surely, I agree.’ / ‘Where’s it going to end?’ ‘It’s getting worse.’ / ‘They’re murderers.’ ‘Intemment, understandably ...’ / The ‘voice of sanity’ is getting hoarse.
ii
Men die at hand. In blasted street and home / The gelignite’s a common sound effect: / As the man said when Celtic won, ‘The Pope of Rome / ’s a happy man this night.’ His flock suspect // In their deepest heart of hearts the heretic / Has come at last to heel and to the stake. / We tremble near the flames but want no truck / With the actual firing. We’re on the make // As ever. Long sucking the hind tit, / Cold as a witch’s and as hard to swallow, / Still ieaves us fork-tongued on the border bit: / The liberal papist note sounds hollow // When amplified and mixed in with the bangs / That shake all hearts and windows day and night. / (It’s tempting here to rhyme on ‘labour pangs’ / And diagnose a rebirth in our plight // But that would be to ignore other symptoms. / Last night you didn’t need a stethoscope / To hear the eructation of Orange drums / Allergic equally to Pearse and Pope.)
III
"Religion's never mentioned here", of course. / "You know them by their eyes," and hold your tongue. / "One side's as bad as the other," never worse. / Christ, it's near time that some small leak was sprung // In the great dykes the Dutchman made / To dam the dangerous tide that followed Seamus. / Yet for all this art and sedentary trade / I am incapable. The famous // Northern reticence, the tight gag of place / And times: yes, yes. Of the "wee six" I sing / Where to be saved you only must save face / And whatever you say, you say nothing. // Smoke-signals are loud-mouthed compared with us: / Manoeuvrings to find out name and school, / Subtle discrimination by addresses / With hardly an exception to the rule // That Norman, Ken and Sidney signalled Prod / And Seamus (call me Sean) was sure-fire Pape. / O land of password, handgrip, wink and nod, / Of open minds as open as a trap, // Where tongues lie coiled, as under flames lie wicks, / Where half of us, as in a wooden horse / Were cabin'd and confined like wily Greeks, / Besieged within the siege, whispering morse.
IV
This morning from a dewy motorway / I saw the new camp for the internees: / A bomb had left a crater of fresh clay / In the roadside, and over in the trees // Machine-gun posts defined a real stockade. / There was that white mist you get on a low ground / And it was déjà-vu, some film made / Of Stalag 17, a bad dream with no sound. // Is there a life before death? That's chalked up / In Ballymurphy. Competence with pain, / Coherent miseries, a bite and sup, / We hug our little destiny again.