Gandiagak Bitorianori

Ihardun gaitezen, Bitoriano,

zeure bentura fatalez,

iluna zara pentsamoldean,

bizkaitar beltza azalez;

gurarietan turrust bizia,

neurri-gabea joranez;

alferrik errez badoan zura

dirudidazu tamalez.

Gura bai gura, gurariaren

gureak zaitu itotzen;

joranez zabiltz, alferrik etsi,

joranak zaitu astintzen;

kontentagaitza, ipurterrea,

halaxe zaitut sentitzen,

zure gustorik zeure gustora

nekez da inor erditzen.

Frustrazioak hartu zintuen

jaio orduko semetzat,

geroztik ez da beste aitarik

inon gertatu zuretzat;

gura ta ezin, ezin ta gura

utzi zizun ondaretzat,

ahaleginaren alferrikoa

ukan zenezan zortetzat.

Desorekarik bada zuretzat

beste zergauzen artean,

ezin bait zara moldatu inon

zeure gustoen heinean;

oskol gabeko arraultze zara

habiako txotx gainean,

oiloak berak min daragizu

luma gozoz ukitzean.

Aspaldi zara zeure izate

minberatiz kontziente,

ingurunea onartzen ere

saiatzen zara dexente;

hala ta ere zure ahuldura

hain geratzen da patente,

lotsarik gabe ezin zengozke

inoren aurrean tente.

Erreflexioz ari natzaizu

mintz hori gogortu guran,

alde hortatik urte luzetan

egin dut zenbait alfer-lan;

zure indarrak baino gehiago

dena ari da zuregan,

gizarterako ez zara sortu,

hain zara mingor ta bakan.

Baduzu zeure ikuskera ta

zeure erizpen-modua,

zeure erara nahiko zenuke

maneia dadin mundua;

nahiz eta buruz onartu besteen

berezko ikuspuntua,

bihurkeria ernetzen zaizu,

arrenkura ta lantua.

Ez zara gauza inoren kontra

errebelatzeko gogor;

amorru-sutan bizirik ere

ez duzu mindu nahi inor;

zeure burua karraskarazten

duzu ernegu-zuhandor,

zeure kontrako zeure xahupena

bilatuz isil ta gotor.

Ibiliz ihardun, joan, etorri,

egon, entzun, irakurri;

bertsoen truke lor zenezake

bizitzeko lain hazkurri;

baina hain zaitut kikilimalo,

izukor eta mudurri,

irrits mingarriz gogo duzuna

berbera zaizu izurri.

Mundu hau nola eraiki dugun

ez zait gustatzen batere,

saretan bildu dugu gizona,

lege-sasitan abere;

askatasuna lor ahal baledi,

zail egin dugu lar ere;

hainbat kate ta hainbat hedetan

ezin dut etsi halere.

Zoroa izan guratik inork

ez nau aterako inoiz,

eder deritzat, libre bihurtu

nintzakeelako arrazoiz;

jabe zatzaizkit, oi zorotasun,

biluztu nazazu urgoiz,

beldurrik gabe trufa ahal nadin

legeak maite bide-ohiz.

Fraide naiteke, apaiz naiteke

munduko bidez aurrera;

ez dut probatu, baina nahi nuke

entseiatzeko aukera;

badaezpadako ta arriskutsuz gain

zoroa dela tankera?

Hori geroak epai lezake

neure obren arabera.

Berri Onaren seme aitortzen

natzaio mundu denari,

antzina dela saldu nintzaien

fede ta esperantzari;

haatik ari naiz loturen kontra

galdetuz kanon-sailari

ea zergatik ixten dizkion

bideak arloteari.

Pasakale bat jo gura nuke

bertsuok kantatu ordez,

baina ez nuke gauza hoberik

sentimendu hauek gordez;

gain-urratu bat egin gura, ta,

aritu natzaizu goldez,

behin honez gero jarein ditzadan

idatzi ditudan moldez.

w1985