—166—

Peillen'dar Txomin'i

Astelehenean, 1961-II-?

        Adiskide maitea,

        Zure artikuluaren projektua gibel igorten dauzut, garbitan ezar dezazun. Ene ustez, oso ongi da gure kazeta hortarako (bildur nintzan luzeska zatekeala, bainan arrastiri hontan Josseaume mintzatu baitut telefonez, erran deraut noizik behin artikulu luzeagoak publikatzea ongi zela). Bestalde, atseginekin ikhusten dut ez duzula bakharrik pintura aiphatu, bainan literatura ere bai, surrealismua ongi kharakterisatuz bertzeren artean: horrela ez duket literaturaren gaineko artikulurik nik egin beharrik, eta bozkariotzen naiz auhertzar hau... Halaz ere, bizpahirur puntu ba dira nire ustez aldatuxe beharrak —bainan nahi duzun bezala eginen duzu, erran gabea. Hauiek dituzu (zure textuan sublineatu ditut):

        - parmi les nationaux-socialistes ou les nietzschéens... Nationaux-socialistes jarten ba duzu, Alemaniako antidemokratak baizik ez dituzu adierazten; bainan beste herrietakoak —Frantziakoak, Italiakoak, Espainiakoak ez aiphatzekotz...— oraindik hersiago agiri zaizkigu ispirituz egiazko naziak baino; nietzschetarrak, aldiz, ez dira politika-alderdi bat, tendentzia jakin bateko pentsatzaileak baizik, hots, philosophizaleak Antzearen inguruko eztabaida horretan hainbat parte hartzen ez dutenak. Nik ezar niro, beraz: parmi les fascistes...

        - à la suite de Dayras qui est un représentant... Hemen ohar bezala indika behar zenduke D.ren artikulua zekarren kazeta-ihekiaren numeroa. Utz azu hutsune bat, eta Josseaumek betheko du.

        - pourfendeurs de la droite française... Ene ustez, «pourfendeurs»en ordez, «tenants, sectateurs, champions» edo holako zerbait behar luke, zuk hautatu hitzak iduri erazten baitu frantses eskuinaren etsaiak direla...

        - Mendelsohn: ez ahal du bi s behar?? (ez dakit segurki...)

        - ou à plus d'un nietzschéen. Adesarako ber oharpena: khendu behar zenduke zathi hori.

        - voulant par là.. Ez da argi: car ils voulaient par là...

        - dont la culture française scolaire... Dont les intellectuels, edo, dont les universitaires française... argiago litzake.

        - 3- eta 4-garren orrialdeak interesantenak dira, ederki erakhusten baituzu zer den europear eta semita ispirituen arteko diferentzia. Halaz ere, zure azken parrafoa gogorregi iruditu zait Hitler-en kontra; etsai gehiegi baititu gaixo Führer horrek, bai eta faxisten artean ere. Ez zait irudi zuzen denik hari kontra baizik ez aritzea, eta horrengatik haren izena khendu dut, eta zure textua generalago bihurtu dut. Bainan, jakina, nahi duzun bezala egizu.

        Othoi, ahal bezain laster garbitan ibin ezazu zure artikulu hori, eta berehala eni igor, Josseaume haiduru baita, erpai. Bera ere —nahiz ez den antzezale handia ene ustez— pintura ta musika berrien alde da.

        Erran diot georgiar aphaidu hortan parte hartu dugula. Damu zuen zu ez ikhusirik. Bainan, ene aburuz, igande batez haren ikhustera joan ginteke Savigny-ra, eta gurekin batean Dayras jin liteke: horrela honen ezagutza ere egin zeniro. Zer deritzaizu? Datorren igande goizikegi litzake, bainan urrengoetako batean, behar bada?

        Josseaumek erran daut ere Gache ezagutzen duela, eta astapito bat dela. Union Latine-ko zuzendari bat omen da; ez genduen bertze mentsik...

        Zuk bildu eta egin kantu txikinak politak dira; ahaideak ezagutzen ahal ditutzu? Othoi, bertzerik biltzen ahal ba duzu, eni igor.

        Egiazko euskaldun nazionalista naizela eta euskaldun oikonomiari lagundu nahi diodala haren ekhoizpenak erosiz ikhus dezazun, camembert-boeita baten estalgia hemen igortzen derautzut... Ene aitak zuen erosi, egia erraitekotz; ez da orhoit non eta zer dendatan. Erran deraut uste zuela ba zela camembert-egingua bat Atharratzen. Zerbait ba ahal dakizu?

        Goraintzi zuhauri eta familia guztiari. Jainkoek eta jainkosek lagunt zaitzatela!

        Jon