Marck

Azken hilabeteetako gorabeherek meheturiko Marck bat sartu zen Crematoriumeko zortzigarren aretoan. Aurpegia zurbiltzen zion zeraman traje beltzak, beltzegiak, beharbada.

        Ike, the fucking Ike, ikusi zuen ezagutzen ez zituen hiru lagunekin. «Basque» pentsatu zuen Carlos ezagutu zueneko eguna gogoratuz. Janzkera berdina, jarrera berdina, atzerrian izateak eransten duen halako noraeza berdina. Carlosen lagunak behar zuten.

        Altua goapoa zen, zerbait animalia zuen, basa nahi bada; Ikek zioenari arreta paraturik, nabarmen ageri zen munduan ongi kokaturik zegoela, eta Carlosek behin esandakoa etorri zitzaion burura: «Mundua haren neurrira egina dagoela ematen du harakinak», izan ere, akordatzen baitzen Carlosen lagunetako bat harakina zela, txantxa ere egina baitzuten harakinen erotikotasunari buruz. Hura behar zuen harakina, munduaren aurrean egoki kokaturikoa. Beste biak lausoagoak egin zitzaizkion: bata bizkarra makurtu xamarra, munduaren zama gainean eramatera kondenaturik bailegoen, aurpegi atseginekoa, irribarrez ari zitzaion Ikeri; besteak kanpo zirudien, elkarrizketa harekin zer ikusirik ez zeukala aditzera eman nahiak txundidura eta burlaren arteko keinua eragin zion bisaian.

        Eta Ike, jakina, Barbara Cartland putaz trabestiturik. Carlosekin egindako fucking apustua. Baina Ikerekin ezin zen, erabakita bazuen erabakita zuen, eta bost axola hari erabaki horrekin mundua suntsitzen bazen ere. Ike bestea, Ike Carlosen sexualitatea benetan kilikatzen zuena?

        «Hello, Marck» altxatu zion besoa Ikek garrasi histrioniko eta emea ahoan. Apustua. Bestea. Hala ere ez zuen apusturik behar izanen horrela janzteko, ia astebururo egiten baitzuen; La Escuelita izeneko pub gay batean kabaret baten antzeko ikuskizuna antzezten zuen, ez horren, ez horren... aritu zen Marck hitzaren bila... ez horren atso, ordea. Beharbada atso xaharko eta cartlandki janzte hura, nahiz eta Marckek ez ulertu nola, apustua irabazi zueneko seinale bainoago amodio frogantza zen, edo biak batera.

        «Ni hilko naiz lehendabizi» esan zuen Ikek berez dramatikoa zen egoera espantuka azpimarratuz. Igandero bezala Carlosen pubean zeuden lagun guztiak, Carlos, Ike, Sydney, Sean, larunbatean gertatua, ligeak, larru jotzeak, partyak, Ikeren ikuskizuna La Escuelitan errepasatzen, nahiz eta gero eta gutxiago eduki errepasatzeko, gero eta gutxiago ateratzen zirelako, gero eta gauza gutxiago eskatzen zizkiotelako bizitzari. Aspaldi zen pintarik ez zutela edaten, gehienez ere halfpintak, edo errefreskoak, eta tea, The Lovely Lad, Carlos eta Seanen puba, izanen baitzen tea zerbitzatzen zuen Londresko pub bakarra. Carlos kandela garraren gisa ahitzen hasia zen; Ikek, aldiz, fenix hegaztia zirudien berriro ere, hiesaren errautsetatik hil eta sortu. Horregatik okertu zitzaion muturra Marcki Carlosek apustu ergel hartarako desafioa egin zionean Ikeri, ez apustuak Carlos kilikatzen zuelakoz, baizik eta Marcken kontra bidenabarrean, parean egoteagatik, eta berariaz, pareegian egoteagatik, akaso, mendekatu nahi zuelakoz. Beharbada orduantxe hasi zen haien artekoa, apustuak haien artean sortuko zuen kidetasun intimo harengatik.

        «Neroni hilko nauk lehendabizi» esan zuen Carlosek irribarre ezindua ezpainetan.

        Ikeren amore ez eman nahiak are gehiago amorratu zuen Marck, eta Carlosen jolasgura piztu.

        «Ez, neroni».

        «Ez, Ike, neroni hilko nauk lehendabizi».

        Ikek beste oihu histrioniko bat egin zuen, eskua Hollywoodeko izarren gisa bekokira eramanez.

        «Apustu bat eginen diagu?» tentatu zuen Carlosek, Marcken erreakzioa zeharka zaintzen zuela. «Lehendabizi hiltzen denak bestearen hiletara trabestiturik joan beharko du».

        Marckek gustuko ez zuen egoeretan egin ohi zuena egin zuen, hausten saiatu, alegia, ezer entzun ez balu bezala egin.

        «Nork nahi du zerbeza gehiago?».

        Carlosek muturra okertu zuen Marcken erreakzio txepelaz etsirik.

        «Apustu bat eginen dugu» errepikatu zuen, hitzak ongi ahoskatzearekin bat ingelesez izaten zuen erdipurdiko azentua hobetuz. «Lehendabizi hiltzen denak bestearen hiletara trabestitutik joan beharko du»

        Marckek buruari eraginez barra aldera alde egin zuen, nahiz eta inortxok ere pinta bakarra eskatu ez.

        «Zertan dabil» galdetu zion Seanek.

        «Ezin dut eraman, senetik ateratzen nau» bota zion Marckek barran bermaturik.

        Ike, bere bizitza eta heriotzari buruz besterena balitz bezala modu histrionikoan mintzatzera ohiturik, harri eta zur gelditu zen. Taldetik kanpora paratu zituzten denek begiak, «Laguntza handik etortzea esperatuko balute bezala» horrelakoetan Carlosek esaten zuen bezala. «Definitively, direna direla, espainol ala basque, ez dira gu bezalakoak» pentsatu zuen Marckek hego aldeko herrien dramatikotasun gehiegizkoa gogoan. Isiltasun deseroso batek hartu zituen, izan ere, ohiturik zeuden Ikeren heriotzari buruzko komentario lekuz kanpoko bezain barregarriak entzutera, susmatzen baitzuten sekula ez zela hilko, edo behintzat, ez haiek baino askoz lehenago, baina Carlosi horrelakorik inoiz ez entzun izanak azpimarratu egin zituen larruan, begietan, senean nabaritzen zitzaizkion eritasunaren arrasto goseak.

        «OK. Heriotzaren kerida izanen naiz» esan zion Ikek harriduratik bere baitara etorri ostean.

        «Zer ergelkeria hileta batera trabestiturik etorri beharra». Gau hartan kristorena izan zuten Carlosek eta biak, Marckek heriotzaz espektakulua egiten ari zela aurpegiratu baitzion, eta Carlosi ez zitzaion batere gustatu; the evil basque character sutu zitzaiola egotzi zion Marckek Carlosi.

        «Ergelkeriak» egin zion arrapostu Carlosek. «Ez nuke zure sen ingelesari buruz hitz egin nahi».

        Horrelakoetan behin baino gehiagotan esandakoa berritzea otu zitzaion Carlosi, alegia, ez zela herriei zegokion senik, senak, izatera, banakoarenak zirela, bizimoduak, paisaiak, gizarteak zizelkatuak baina banakoarenak; hala ere ez zion ezer esan, maiz, haserreen zegoena, bestearekin berriz ere lo eginen ez zuela adierazi nahian edo, gonbidatuen gelako bidea hartu eta danbateko lehorra joz bertan giltzapetzen zen, kisketa ixteko soinu nabarmenak, nabarmenegiak, eginez.

        Marck ohean sartu eta esna egon zen denbora luzean; bazekien Carlos ere berdin egonen zela eritasunarena jakin zutenetik gehiegitan errepikatu zuten posturan, ahoz gora, zurrun, burusi eta maindireak kokospean bildurik; eri zegoela jakin zuten egun hartan ere, akordatuko zen Marck, «the evil basque character» atera zitzaion, laztantzeko-edo inguratu zitzaion aldi orotan errefusatu egin baitzuen, inolako laguntzarik nahi ez balu bezala.

        Carlosen lagunak aurrean zituela, jada erremediorik ez zegoenean zetorkion ikasgaia, harena izandako mundua ezagutzea. Behin baino gehiagotan eskatu zion hegazkinez ordubetera zegoen gaztaro, amets, iraultza-nahi, jakin-min pizgarri toki hartara eraman zezan, baina «Zertarako joan nahi duzu hara!?» erantzuten zion. Hasieran gogorra egin zitzaion; ez zuela maite erabaki zuen lehendabizi, gero maite zuela ebatzirik, alegia, bikoteari eskatzen zaizkion ahalegin eta morrontzak ematen zizkiola ikusirik, ezkutatzeko zer edo zer zuela otu zitzaion, konpondu gabeko zerbait utzi zuela atzean, konpartitu ezinezko zerbait larria, izugarria, beharbada. Bolada batez eman zion matraka horrekin, baina Carlosek barrea baino ez zion erantzuten. «Ikaragarria» erabakiko zuen Marckek «bikoteen artean dauden komunikazio gabezi eremuak, eta nola ikasten den eremu horien mugetatik hanka puntetan pasatuz elkar bizitzen», Carlosek ezkutatzeko zerbait utzi zuelakoa fantasiatarako joz.

        Eta halako batean ahantzi egin zitzaion Carlos Londreskoa ez beste nonbaitekoa izan zitekeenik, salbu eta batzuetan maskor baten antzera hertsi eta euskal sen gaiztoak jotzen zuenean.

Ikek aurkeztu zizkion. «Sorry, ez naiz zuen izenekin akordatzen» barre artean, izenez ez akordatzearekin egundoko bekatua egin balu bezala espantuak eginez. Bostek egin zuten barre. Ikek, berak ematen ez zion umoreaz, eta beharbada bizipozaz, kutsatuko zuela Carlos onartzera behartu behar izan bere burua Marckek.

        «Hau Marck da» bukatu zuen Ikek, izenari ezer erantsi gabe. Marckek bere horretan uztea erabaki zuen, «Carlosen nobioa» ez gehitzea, beharbada, Ikeri buruz, «Carlosen... zera» gehitu beharko zuelakoz atzetik.

        Isiltasuna ezarri zitzaien tartean. «Histrionikoa balitz ere, orain beharko genuke Ikeren ergelkerietako bat» pentsatu zuen Marckek, baina Ike ere isilik zegoen leiho handitik harantzago ageri ziren zumar eta Indi gaztainei begira; «Handik zer edo zer esperatuko balute bezala» zeharkatu zion garuna Carlosen esanak Marcki.

        «Ikaragarria izan da» bota zuen Ferminek isiltasun harekin asaldaturik.

        «O bai!» Ikek Marcki.

        Marck nekaturik zegoen, hilabeteak zeramatzan borrokan Carlosen minbiziaren aurka, Carlosen depresio aldien aurka, Carlos beraren aurka, medikuen aurka, bere buruaren aurka, eta atsedena nahi zuen. Ezagutzen ez zituen lagun batzuen deserosotasun aldia arintzeko ahaleginik ez zuen egin nahi; isildu baino ez zuen nahi, ikusle huts izan. Berak ere kanpoaldean bilatu zuen aisia, leihotik harantz, ilunpeetan itzalen modura mugitzen ziren zumarretara. Hilik dago, kitto. Ondoren suzko erresumina nabaritu zuen erraietan ezezka. Ez dago hilik, ez da kitto.

        Begiak taldera bildu zituen. Isiltasunak ezarririk segitzen zuen. Altuenaren hankaren ta-taka sumatu zuen.

        «Zer moduz bidaia?» galdetu zuen, hitz haiekin Ike bera ere aisatzen zela nabarituz. Ike, isiltasunari ikara zion kalakaria, Ike histrionikoa, Ike lapurra, Ike min egin ziona, Ike adiskide zuena.

        «Ongi» erantzun zuen harakinak.

        Isiltasuna egin zen berriro eta Marcki arnasa eten zitzaion une batez. Hildura nabaritu zuen hanketatik gora igotzen, nekea munduarekiko goragalea egin arte.

        «Oso azkarra izan da» gehitu zuen bizkarra zertxobait makurturik zeukanak.

        Eskoliosia bururatu zitzaion Marcki, masajista lanbideak aginduta.

        «Ordu betean hemen geunden. Zur eta lur gelditu ginen enteratu ginenean. Ez genekien gaixorik zegoela ere».

        «Nik bai» esan zuen harakinak.

        Hori entzutean eskoliosidunak harriturik begiratu zion eta hirugarrenaren laguntza bilatu zuen, baina hirugarrenak zumarretara galdu zituen begiak.

        «Ez nekian bahekienik».

        Marckek zerbait susmatu zuen, zer gertatzen zen oso ongi ez bazekien ere; ordura arte ingurune ezezagunak modu naturalean osatu zuen taldea, hautsita zegoen, bakoitza bere kabuz etorri izan balitz bezala. Gorputzak tenkatzen nabaritu zituen batez ere eskoliosidunarenak eta harakinarenak. Hirugarrena, «Toilets» kartelari begia eman ondoren, komunetara abiatu zen.

        «Jakin ala ez jakin» berritu zitzaion Marcki, Carlosi beste norbaitekin ba ote zebilen dardara betean itaundu zionean bezala. Jakin ala ez jakin.

        «Hik ez hekien Carlos gaixorik zegoela. Hik ez duk izan Carlosen berririk azkeneko urtetan» ebaki zuen Ferminek hotz ahotsaren bolumena neurtuz.

        Marckek Harakin etxeko trapu zikinak etxean garbitu-ez-garbitu susmatu zuen.

        «Iaz egondu ninduan Carlosekin, hemen Londresen bertan; ederki asko dakik».

        «Bai, egonen hintzen, baina hik ez hekien gaixo zegoela. Ez daukak lagun minak iraun duguneko adarrera eman beharrik. Carlos hona etorri zuan eta harrezkero galdu egin genian kontaktua, nik behintzat bai, eta uste diat hik ere baietz».

        Harakinek beste batean argituko zutela aditzera eman nahi zuen keinu iheskor bat egin zuen eskuarekin.

        «O basque! Zuek beti borrokan» tentatu zituen Ikek.

        Marcki Carlos ezagutu zuenekora itzulipurdikatu zitzaion gogoa, azken boladan sarritan bezala; London Fieldsko Crematorium inguruko hilerri zaharra udako arratsalde hartan, jada hamabost urte, eta Carlos hilik; orduan arratsaldero ateratzen zen zerara, gaztaroa gauza ederra da, ederregia galdu ondoren haren minez ez gelditzeko; bizitzak aldrebes beharko luke, zahar jaio eta haurtzarora hurbildutakoan, ustekabean hil. Kitto. Behin esan zion Carlosi, eta aitatu zion euskaraz bazela horrelakorik modu ironikoan azaltzen zuen atsotitzik: haur jaio eta haur hil. Euskal kulturak argitasun gehiegizkoaren ankerrean oinarrituriko kultura beharko zuela egin zion arrapostu, baina Carlosek barre egin zuen, Euskal Herriaz mintzatu nahi zuela sumatzen zionetan egiten zion moduan.

        Gizonak ibilian ari ziren edo Indi gaztainen enborren edo harlauza erdi erorien atzean babesten ziren elkarri zelatan. Sekretu-espioitza aireak nabarmen desberdinarazten zituen lehiatsu antzean parkea zeharkatzen zuten paseanteetatik. Ez daki zergatik baina ama bat gogoratzen du auto-kapota arrosa batekin. Beti harritu zuen Londresko parkeetan nola nahasten ziren yard gutxitako tartean likitsa eta aingeruzkoa, edo, Ikek zuzentzen zion bezala, normaltasuna eta normaltasunak ezkutatzen duena, normaltasunaz baliatzen baitziren zeratzera zihoazenak ere.

        Hasieran ez zitzaion gustatu. Country-boytasunak erakarri zuen batez ere, baina gero, etxerantz abiatu eta sofan larrua jo ondoren hizketan hasi zirenean, bazekien zerbait ukitu ziola, jakin-minaren soka esaten zaiona, amodio guztien korapiloa.

        «Jakin ala ez jakin, gaixo ala ez gaixo, orain, zoritxarrez, hilik dago» erabaki zuen Ikek, bi eskuak aldaketatik behera jaitsiz.

        «Hara gure gizonttoa! Gure emakume tzarra!» seinalatu zuen Ikek aterantz.

        Sean, ohi legez leatherrez jantzita, eta Sydney ilajea gorriturik eta beltzez.

        «Irakurri duzue panfleto hau?» erakutsi zuen Sydneyk larriturik.