Aurkibidea
Aurkibidea
“Bata bestearen atzetik azaleratzen ziren etengabe
Eta uste zen arrotzak zirela” —
Bere etxe ondoan zeuden,
Begibakar eta onbera
Lupetzatik ateratako errotarriak.
Zohikatzaren gaineko azala jaso
Eta ikasle gazte hau aurkitu
Neolitikoko gariarekin amets egiten!
Lupetzezko estalkia geruzaz geruza erretiratu zuenean
Emeki pilaturiko mendeak
Berritsu ireki ziren;
Han zeuden lehen golde markak,
Harri-aroko zelaiak, hilobi
Berdatua, mentsulekin eta logela eitekoak,
Belar-ikatzez zolatua.
Paisaia fosildu bat,
Mayoko horma-harrietan
Harkaitzetako patroiak
Gure begien aurrean errepikaturik.
Alde egitekotan nintzela
Iraunkortasunaz mintzatu zitzaidan,
Bat egiten duten bizitzez,
Nola, eremua garbituz eta harriak soilduz,
Bere etxea hazi egin zen
Burdinazko, suharrizko eta brontzezko eraztunetan.
Orduan nik Mossbawnez hitz egin nion,
Lur zingiratsu baten izenaz. “Baina, moss?”
Gure antzinako etxearen doinua
Konpas nordiko are zaharragoekin gurutzatu zuen.
Kontatu nion bere oinarria
Soinua bezain aldakorra zela
Eta lur hartako hortz biko sustraiak
Hauteman nitzakeela
Bawn-a ingelesen gotorleku bihurtzeraino,
Kolono britainiarraren muino harresitua,
Edo bestela santutegi bat topa nezakeela
Eta irlandarra zela pentsatu,
Iraunkorra bai baina zaharkitua.
“Baina zure zuhaitzean dagoen eraztun nordiko hori?”
Errotarriaren begitik pasatu nintzen,
Antzinako errota baterako gaia,
Eta nire bihotz-begiekin ikusi nuen
Orekan dauden harrien mundu-lizar bat,
Errotarriak orno-hezurren gisan pilaturik,
Hezur-muin birrinduak zoru.
Belderg
‘They just keep turning up / And were thought of as foreign’- / One-eyed and benign, / They lie about his house, / Quernstones out of a bog. // To lift the lid of the peat / And find this pupil dreaming / Of neolithic wheat! / When he stripped off blanket bog / The soft-piled centuries // Fell open like a glib; / There were the first plough-marks, / The stone-age fields, the tomb / Corbelled, turfed and chambered, / Floored with dry turf-coomb. // A landscape fossilized, / Its stone wall patternings / Repeated before our eyes / In the stone walls of Mayo. / Before I turned to go // He talked about persistence, / A congruence of lives, / How stubbed and cleared of stones, / His home accrued growth rings / Of iron, flint and bronze. // So I talked of Mossbawn, / A bogland name ‘but Moss’?, / He crossed my old home’s music / With older strains of Norse. / I’d told how its foundation // Was mutable as sound / And how I could derive / A forked root from that ground, / Make bawn an English fort, / A planter’s walled-in mound. // Or else find sanctuary / And think of it as Irish, / Persistent if outworn. / ‘But the Norse ring on your tree?’ / I passed through the eye of the quern, // Grist to an ancient mill, / And in my mind’s eye saw, / A world-tree of balanced stones, / Querns piles like vertebrae, / The marrow crushed to grounds.