Haragizko estatua 2
Zerekin eginak ote «sasi-larrosa» horiek,
gauaren eta oilar-kantaren mugan,
sakonarri lehortuen zoko epel itzaltsuetan?
Ez dakarte itolarririk, ez oldarrik, ez urruma harrorik.
Estatuok halabeharraren pobretasunean
daude eraikirik:
lurraren dir-dir txuria torniatuz,
harpe sainduko itogin saltaria gorpuzkeratuz.
Buztinaren biguina eta uztarraren kromatismoa
erabili dira modelakuntzan:
eta gariak badu parte, eta marfilak eta larrosak.
Larrukizko, ehunkizko, sintetiko jantziek
—dolmenak, harlanduak, zementoak—,
oroitarazten digute
giza ulerkuntzaren ibilpide luze-nahasia.
Eta barruan,
kitarrez emaniko aire xehar bat dakarte,
arina, eztia, melismaduna, neurtua,
maitezko izpiritua,
arnasezko intzentsua.
Alegi bat kokatu da horien hezurduran,
eta itsasoa barreiatu horien sorbaldetan.
Irudion argia
—doi-doia luze, doi-doia dardarti—
iturburuetan sortzen da, jaiotzen,
ibaiz ibai luzatzen delarik
guraso zaharren dardara dodekafonikoan.
Eta Avignon-go andereñoek,
zubi gaineko dantza elkartuan,
beren buruko mototsak askatzean,
ez dago itzalik, ez dago izenik,
ez lurrunik, ez ezpainik, ez oihurik
harkaitz eginiko buztin zuriaren plegutan.
Hor daude —hor daude egon—
amore emaniko baga urdinen joan-etorriak.
Hor daude galerazitako ihauterien maskaradak;
hor materia misteriotsua,
sustraiz eta iluntasunez oretua;
orbelez eta errainu mikatzez erkitua;
baina herioaren ahoak ez du hozkatu nahi
aurpegirik, gerririk, oldar pindarturik.
Itsas aldeko mamu xuriak bailitzan
bisutsaren mugan,
haizearen hegaletan,
zakarturiko itzal zemaietan,
marinel onek abesten dituzte,
itsasontzitik irrikaz,
dama ebatsien erromantzeak.
Eta gauak, ihintzez bordaturiko trozaletan,
aldarrikatzen ditu
zakurrek xerkaturiko oreina,
zutabe landuen marmola gorrantza,
ibaiek harri-kontran zulatu duten pausalekua,
lamiek ehunduriko grisaje lainotsua...
Eta pozez dakust hezurrak bizten direla,
sugarrak zaunkatuz,
biziaren ehizi-arrastoa
helburu fierra kausitzen denean.
w1978-79