Poesia kaiera
Poesia kaiera
Maria Merce Marçal
itzulpena: Itxaro Borda
2014, poesia
64 orrialde
978-84-92468-53-9
Maria Merce Marçal
1952-1998
 
 

 

Amatasuna

 

A l’H

 

Ez zen hasieratik txanpon erraza izan

zure irria. Zein olagarrok

bahitzen zizun hatsa sehaskan?

Gerrak, ongi dakit, ez dira alegerak.

Eta menturaz ez dut jakin, zure begientzat

inoren lurrean baratze irekirik landatzen...

Tregoarik ez, urrikirik ez,

mapa ezagunik ez, aurpegiekiko etsairik ere ez.

Eta zuk gerra jaten duzu,

ene ogian galdua,

ene hezurretan urtua

eta zureganako amodioan

hormatzen doan odolean

gesaldua.

 

                       * * *

 

Pep Parcerissari

 

Paradisua eta infernua elkarri darraizkio.

Eta sehaska eta hobia, eta hitzak

eta gorputza: sorterria, exilio.

 

                       * * *

 

Memoria galdu eta ahantzirik, hiltzailea

bere krimenaren lekura itzultzen den bezala,

eta itzalean hilik uste zuena aurkitzen du,

zergatik jakin gabe esklabo egiten zaio,

zakur bilakatzen da, etxea, heriotzaren

eta salbamenaren saria ostuko liokeen

ebasle ausentearen aurka gerizatzen du,

horrela nintzen ni amodioaren lekura itzuli.

 

                       * * *

 

Zure hitzen itzulia egiteari

ekiten diot goseti,

hartzen diet mamia eta azala

eta hortzak pizten dizkidan ausikia.

 

Nire hitzen ausikian

zure gogoa igali irekitzen zait

eta pulpa urtzen, haragitik at.

 

                       * * *

 

nire gorputz exiliatu

eta mutuaz maite zaitut.

Zein bide galdutik

Itzulera, hitza?

 

                       * * *

 

Ez dakit zure maitatzen sorbalda

hausten didan itzal zamarik gabe

—galtzerik lizunenak bezala

sorturiko kantari argiz kontra.

 

Ez dakit zure maitatzen pisurik gabe,

itzala eta ontzia astuntzen dituen pisu hila

—eromenaren hegal debaldea bezala

amets antsiatsuari legez kontra.

 

Ez dakit zure maitatzen heriorik gabe:

amodioak aingura altxatzen du, itsaso

eta gauaren erdian sendagailu bila

dabilen errege pozoitua bezain ments.

 

Argiz kontra, legez kontra

ez dakit zure maitatzen heriorik gabe.

 

                       * * *

 

Zugan ezezta nadila ingururik

gabeko gorputz jarioa moldatzen

didan malgorraz desjabetu nadila

gauzen ukimen irekia zeharkatu

josten gaituen begia hormei lotu

iraz nadila lerra nadila denboraren

arteketarik eror nadila geldirik gabe

zure elur urtuan elur-jausia sutzen

eta loditzen doan bola bat bezala

limurtu nadila zure gorputzetik

mugarik gabe isuri isuri zu ezeztatuz

zugan ezezta nadila: eta aldarrika

ur gaineko amodioaren hatza, bipila.

 

                       * * *

 

Ni bestea naiz. Zu nihaur zara:

urrun aurtiki eta desira eginik

oldarroi itzultzen zaidan ene zati

hori zaitut, kanta eta hitz.

 

Desira eginik, kanta eta hitz

begira nagokizu. Ni zuhaur naiz.

Ez naiz ezagutzen: bestea naiz.

 

                       * * *

 

Etxerik gabeko ene amodioa.

Etxerik gabeko ene amodioaren itzala.

Etxerik gabeko ene amodioaren itzala zeharkatzen duen bala.

Etxerik gabeko ene amodioaren itzala zeharkatzen duen bala estaltzen duten hostoak.

Etxerik gabeko ene amodioaren itzala zeharkatzen duen bala estaltzen duten hostoak idokitzen dituen haizea.

Etxerik gabeko ene amodioaren itzala zeharkatzen duen bala estaltzen duten hostoak idokitzen dituen haizean errotzen diren ene begiak.

Etxerik gabeko ene amodioaren itzala zeharkatzen duen bala estaltzen duten hostoak idokitzen dituen haizean errotzen diren ene begietan ispilatzen den ene amodioa

 

                       * * *

 

ankerra naiz, eta ahula aldizka,

ene desiratik gerizatzen zaituzten eta

batera nekez hezten diren horma debalde,

txikikoi eta zurrunen aurka

kolpeka nabilenean.

 

Eta bihotzak, epaile behartua, zehatz gogoz kontra,

zalantzati, badaki zure ahultasuna zurrupatzen

dudalako zorroztasunik ez diezazukedala eska,

are gutxiago urrikirik, bermatzen didazun

desafioaren leze bizia delako, eta hilik dago.

 

Eta balantzak amodio karats baten

neurri zuzena, zaila markatzen du.

 

                       * * *

 

Ogi karatsa da amodioa garaituarentzat,

herrialde iraiztu baten idorretik legez kontra

iradokia, aurpegirik gabeko etsaiak

hira gaziaz ereina.

Eta odolak, uztaren ondoko hondarrak

errausten dituen sutearen hazkurri, lastoak

erretzen ditu, legea eta erruak hausten.

 

                       * * *

 

gauza guztia eraberritzen doakion

bere izeneraino galtzen badu amodioak,

jakingo dizut larruarekin eta bestelako

mintzairaren su berriaz errepikatzen.