Euskal karma
Euskal karma
2001, rapsodia
160 orrialde
84-95511-45-2
azala: Garbiņe Ubeda
Jon Alonso
1958, Iruņea
 
2023, nobela
2016, saiakera
2006, narrazioak
2003, nobela
1998, saiakera - nobela
1995, nobela
Euskal karma
2001, rapsodia
160 orrialde
84-95511-45-2
aurkibidea
 

 

—3—

 

Esnatu nintzenean, gelaxka hits batean giltzapeturik nengoela konturatu nintzen. Ez du merezi ziegaren deskribapen fisikorik egiterik: ziega bat zen, kitto. Ez du merezi, ezta ere, nire urradura, zauri eta kolpeen berri ematea.

        Hainbat egun egin nituen bertan. Gorputzeko ubelduak hobetzen zihoazen poliki-poliki. Egunero, ezer esaten ez zidan marmo batek ekartzen zidan jatekoa eta edatekoa; urria, eskasa, txarra. Eskerrak frantziskotar peto bat edozerekin moldatzen den.

        Marmoak, hainbatgarrenean, erantzun zuen nire eguneroko galdera: horrela jakin ahal izan nuen —sumatzen nuen bezala, bestalde—, Oximoron Santuaren Aita Zaindarien Gazteluko kalabozoan nengoela, Kolko Mitxoletaren bila abiatzeko aukera gutxirekin, beraz. Zerbait egin behar nuela erabaki nuen.

        Gizakiaren berezko berriketa-gogoa ezin eten daitekeen iturria denez —are eta gutxiago berezko joera hori estimulatzen duen pizgarririk, oraingo honetan derbirako sarrera pare bat, mutur aurrean paratzen bazaio—, egun batzuen buruan jakin nuen, nire zaindariari esker, beren buruari Aita Zaindari izena ematen zieten jende haien hainbat ezaugarri. Aita Zaindariak hogeita hamar ziren, eta beren arteko antolamendua oso hierarkikoa zen. Denen agintaria Aita Guebokinder Artximandrita zen. Tuniketan zeramaten hainbat zeinu bereizgarrik ezartzen zituen maila hierarkikoak. Nire zaindariak, esaterako, pipa bat zeukan marraztuta gutxi gora behera titiburua edukiko zuen tokiaren gainean, eta piparen inguruan esaldi hau zegoen idatzita, letra txikiez: «Hau pipa bat da (?)». Aita Pipadunak —hala esaten omen zieten besteek ikur hori zeramatenei— Aita Zaindarien artean, maila hierarkiko baxuenekoak omen ziren. Guebokinder Artximandrita agintari moral eta izpirituzko gorena zen, eta bere esanak diskutiezinak ziren. Bera kilonbo hartako burua zela sinbolizatzen zuen arrautza zen Guebokinderren ikur bereizgarria. Pipadun hauetaz aparte, Aita Katxinetak —horrela deituak bufanda erabiltzeko baimena zeukatelako—, Aita Argazkikoak —hauen bereizgarria zen egoera edozein izanik ere, edo ia, burua bermatzen zutela esku-ahurrean—, Aita Kokospekoak eta Aita Gonbidatuak zeuden. Hauek mundutik zehar barreiatuta omen zeuden, eta, hortaz, ez ziren Gazteluan bizi.

        Baina ez dut kontakizuna gehiegi zamatu nahi antolamendu hierarkiko bitxi haren narrazioarekin. Bistan da nik nahi nuena kalabozotik irtetea zela, eta nire pipadunaz baliatu nahi nuen horretarako, nahiz eta jakin ez zela egiteko erraza izango, besteak beste atzaparkada batez, presaka, hartutako derbirako sarrera bakanak, informazioa erosteko saioan ahitu nituelako.

        Bereziki pozik zetorren egun bat aprobetxatu nuen. Egun hartan Aita guztien urteko bilera nagusia zen egitekoa, eta bilerako une jakin batean, Aita Pipadun batzuk Aita Katxineta izatera pasako —igoko— ziren. Horien artean, nire zaindaria. Ezin alegerago zegoen, uros eta satisfos, esposatzera doan emaztegaia bezala. Gaur jantziko dut bufanda lehenengoz, zioen, bozkarioz. Tunikako piparen inguruko esaldia ez nuela ongi ikusten aitzakiarekin hurbildu nintzaion, eta besteak, harro, kopetagoi, fier, bularra aurreratu zuenean, berebiziko koskada eman nion titiburuaren erdian.

        Minak garrasi sarkorra eginarazi zion, eta ezertarako ez zela egon zen uneak profitatu nituen bere arropak kendu eta eskuak estolarekin fermuki estekatzeko, hagin artean geratu haragi-pusketa txikiak botatzeari utzi gabe. Gero tunika eta kapirotea jantzi eta kalabozo hartatik atera nintzen, di-da, Fred Astaire baino zaluago, beste mozoloa iltzez eta giltzez itxita utzirik.

        Eskailera batzuetatik gora eginez atera nintzen kalabozoetatik. Eskailerek pasabide estu eta ilun baten hasieran utzi ninduten. Aurrera egin nuen. Kalabozoen mailaren gainetik egoteagatik, pasabide hura Gazteluaren azpietan zegoela nabarmena zen, beti lurpean. Halako batean, pasabidea bitan banatzen zen. Ezkerreko adarra hautatu nuen. Pasabideak ezker-eskuin batzuk egin zituen berriz bitan banatu aitzin. Itsasoko marruma bezalakoa zen zerbait entzuten zen urrutian. Ezkerra hartu nuen ostera ere. Pasabideak angelu zuzen bat egin zuen eskuinerantz, gero beste bat ezkerrerantz, eta gero berriz eskuin, eta gero berriz ezker, bi aldiz, hirutan banatu baino lehen. Norabidearen zentzua erabat galdua nuen ordurako, labirinto batean nengoela ulertu nuen. Itsasoko marruma ozenagoa zen, eta orain otoitz erritual baten antza hartzen ari zen. Galdurik, otoitz-soinu arraro horri segitzea erabaki nuen.

        Poliki-poliki otoitza marmar bihurtu zen, marmarra ahots-koru identifikagarri, ahots-koru identifikagarria elkarrizketa ozen. Gela zirkular batera iritsi nintzen. Gazteluko sotoetan nengoen oraindik. Orain argi eta garbi, garden eta klaru entzuten nituen zurezko ate batez haratago izaten ari ziren solasak eta elkarrizketak. Ez dakit zer espero nuen ateaz beste aldean. Agian ez nuen egoki jokatu, baina ordurako nahikoa buru-nahas nengoen. Atea ireki egin nuen.

        Beste aldean kapirotedun elemenia zegoen bildurik, elkarren artean hizketan, binaka, taldetxoetan, biribiletan. Ez dakit zerk ematen zuen hori pentsatzeko bidea, baina oso aspalditik, mendeetatik edo agian baita milurtetatik ari zirela eztabaida hartan iruditu zitzaidan. Otsoaren ahoko zuloan sartzen ari nintzela konturatu eta atzeraka egin nahi izan nuen, atea berriz zeharkatzeko, oraingoan etorritako bidetik alde egiteko, baina beranduegi zen: zurezko atetik gertuen zeudenek (haien artean mahaiburu zeudenek, eta hartan, erdian eseririk, neke handirik gabe Guebokinder zela identifikatu nuenak) ikusi ninduten. Guebokinder bera etorri zitzaidan; besoak zabaldu nituen bere aurrean, eta begiak altxa zeru urdinerantz. Hala nengoela, irudipen berezi bat izan nuen. Iruditu zitzaidan zabaldutako nire bi beso horiek niregana biltzen zirela ostera, eta beso horiek, nik nahi gabe, inguratu egiten nindutela, eta besarkatu. Laster konprenitu nuen bi beso horiek Guebokinderrenak zirela; hauxe esan zidan: baina, seme, gaur, gaur hain zuzen ere, agian zure bizitzaren egunik zoriontsuena den honetan, gaur abandonatu nahi gintuzun?

        Aita Pipadun izatetik Aita Katxineta izatera pasatzekotan zeuden beste hiru neofitoren ondoan eserarazi ninduen, albo bateko aulki luzean, mahaiburu, oholtza eta atriletik hurbil.

        Bistan zenez, ez zidan matrakaren tormentua barkatu nahi izan.