—4—

— Otxarkoagako Auzo Elkarteari buruzko artikulu bat nahi dut. Baina Asociación de Vecinosi buruzkoa, ez hor zehar elkarte itxurarekin politika egiten ari den konpartsa batena. Ulertzen duzu, ezta? Gurea auzoetako aldizkaria da, ez iritzia sortzeko egunkaria. Artikulu xumeak argitaratzen ditugu, irakurterrazak, inoiz notizia izango ez liratekeen notiziak. Ulertzen?

        Eguerdia zen Autonomia kalearen paralelo batean, bosgarren pisuan. Leihotik pareko etxea baizik ez zen ikusten, eta euria zaparrada etengabean. Luis Alberdi zen hizketan ari zitzaiona, aitaren lehengusuaren semea, hots, bere bigarren lehengusua. Mikelek berak baino bost bat urte gehiago zituen, nahiz eta begien bistara hogei gehiago iruditu. Corte Inglesko traje urdin ilunez jantzia, alkandora klaruxeago batekin, gorbata hori bizi batek estutzen ziola lepoa... ez ordea Mikelek nahiko zukeen bestean. Ile kiribila likaz lisatzen saiatzen zen, baina kokotean matxinatu egiten zitzaizkion. Luis Alberdi entzefalograma laua emango luketen horietakoa zen, argi eta garbi adierazteko. Haren aitatxok, alderdikidea izaki, auzoetako aldizkari haren zuzendari izendatu berri zuen. Eta Mikel, bere gogoz kontra baina amak bideratuta, lan eske joana zitzaion.

        — Ulertzen dizut Luis, hainbestean bai...

        Bulego hitseko sasi sofa batean eserita zegoen Mikel, leihotik kanpora begira bigarren lehengusuari hitz egiten zionean ere. Izan ere, egoera narratsa zen hura. Zer eta bere lehengusurik artaburuenetako bati lan eske bukatu ez zuen ba!

        — Ez nuen zu gutxiesterik nahi. Baina ez nuke nahi inork pentsatzea nire familiakoa zarelako hartu zaitudala lan honetarako. Asko kostatu zitzaidan lanpostu hau lortzea, eta nahiago nuke zuk ere bide horretatik lortuko bazenu zurea. Azken batean, satisfazioa ere bada gizonarentzat lanpostua bere merituz lortu duela jakitea, eta ez honek edo hark lagundu diolako.

        Aurreko balkoian arropak jasotzera irtendako emakumeari begiratzen zion Mikelek. Sasoikoa zen, berrogeiak ondo beteak, oso ondo alajaina. Bata gorri bat baino ez zeraman aldean. Ezagun zuen bata gorri haren azpitik ez zitekeela kulero fin bat besterik egon.

        — ...eta horregatik diot, lehenengo hilabetean froga epe bat izango duzula. Ondo aritzen bazara, zeurea izango da lanpostua. Ez da gauza handia irabaziko duzuna, baina neurri berekoa da lana ere. Zer diozu?

        — Noizko behar duzu artikulua?

        — Datorren astearterako.

        — Berton izango duzu.

        Zutitu egin zen. Balkoian ez zegoen emakumerik.

        — Asteartera arte. Eta eskerrik asko.

        Oinez abiatu zen Autonomia kaletik San Frantziskorantz. Cantalojasko zubitik pasatzean gogoratu zuen Plateroren kantua. San Frantziskon behera BAPen kantua etorri zitzaion. Hernani kalea jaitsi eta La Mercedeko zubia igarotzean Ruperrena. Erriberatik zihoala pena sentitu zuen, zapaltzen zituen ia espaloi haiek guztiek kantu bat bazutelako eta ez zirelako bere espaloiak bakarrik, ez bada ere kantu haiek ezagutzen zituzten guztiena. Somera kalean sartzean kantuez libre izango zelakoan, Bizkaiko aberatsena otu zitzaion. Hura mixeria! Zapaltzen zuen kale orok bazuen bere kantua, eta bere pausoek ez zioten kantu horien erritmoari kaxa kolpe bat gehitu baino egiten.

        Etxera sartu orduko irratia aditu zuen sukaldean. Espagetiak egiten ari zen Dionisos.

        — Lantxo bat aurkitu dut.

        — Zorionak zaparro!

        — Ez da zorionak jasotzeko moduko lana, baina diru premian dagoenak ezin dio ezeri muzin egin.

        — Lan egitea beti izan dok prostituitzea. Ez bururik nekatu horregatik.

        — Eta zu euskaltegian, zer moduz?

        Gazta, okela pusketa txikiak eta tomate frijituz egindako espagetiak atera zituen mahaira.

        — Euskaltegia patetikoa dok, beti bezain patetikoa! Funtzionario putaseme pilo bat euskera ikasten dabizena egiten geure poltsikoetatik ordaindutako diruaz. Etxakiat euskeraz sekula santan ikasiko daben, baina sentimendu aldetik behintzat, sentimendu gehiagoko berbak entzun joazat morsez! Kendu egik zira barregarri hori eta jarri hadi bazkaltzera, gauzatxo bat komentatu behar deuat-eta.

        Zira barregarria, arrazoi zuen Dionisosek, logelan utzi eta derrigorrezko txiza parrastada bota ondoren eseri zen mahaira.

        — Ongi da, bada... noake harira.

        — Noake zer?

        Dionisosek gustuko zuen mintzatzean halako formak erabiltzea. Asmatu ere egingo zituen.

        — Ezer ez. Larregi dok hiretzat.

        Sardexkarekin espagetiak baldarki biltzen zituen artean kontatu zion:

        — Idazle bat deskubritu joat, Mikel.

        — Koño, susmatzen nuen halako zerbait behar zuela.

        — Daniel Pennac, frantziarra. Hik badakik nik frantziarrak gorroto dodazela, baina tipo hau benetan ona dok.

        Mahaipeko aulki batean zeukan liburua luzatu zion. Mardula.

        — Malaussene jauna, kuarteto bateko azkenengoa dok. Besteak be eskatu joazat. Izugarria dok. Bart gauez irakurri najoan osorik. Ezin izan najoan laga eta etxoat begirik itxi.

        — Ez dut ulertzen zure irakurtzeko grina hori. Gauza guztiek behar dute neurri bat, eta lo egitea, esate batera, ezinbestekoa da gizakiontzat... nahiz eta zu ados egon ez.

        — Gixajo halakoa! Liburuek gure burmuin idorra garaztatzen jabek, ardo onak lez!

        — Baina ardoa ere neurri batetik gora ez da hain ona —aho bete espageti bota zuen esaldia. Gauza xumea baina goxoa ziren Dionisosen espagetiak.

        — Ardo onak etxok kalterik egiten, inoiz ez. Greziako filosofo klasikoetatik hasi eta Baudelairerenganaino danek edan izan jabek, neurri barik gainera! —bere esanari indarra eransteko bete zuen edalontzia goraino—. Ardoak beste maila batean jartzen gajozak gizakiok, eta liburuek be bai!

        — Zuk hala badiozu...

        Mikelek bazekien sutzen zenean ez zitzaiola aurre egin behar.

        — Mikel... —sentibera jarri zen kolpera—, irakurriko ete joagu inoiz honelako liburu bat euskeraz? Itzuli barik, esan gura joat.

        — Ez dakit ba zer esan. Irakurri ondoren esango dizut. Baina pixka batean itxaron beharko duzula iruditzen zait, oraindik ere baditut beste bi zain, zeuk irakurrarazitakoak. Datorren urteko udaberri bueltan emango dizut erantzuna.

        — Ez egik txantxatan hartu nik esandakoa —Ducados bat piztu zuen eta espageti platera alboratu—. Bajakiat askotan pelma bat izaten nazela, baina aurretiaz esan neuan zein zuan hi etxe honetan hartzeko baldintza eta arrazoia. Irakurtzeak gure burmuina garaztatzen jok, Mikel, eta gure burmuinak garaztatua izatea behar jok, mahastiek euria behar daben moduan.

        — Arrazoi duzu, Dionisos. Arrazoi duzu —harraskan utzi zituen plater hutsak—. Eta orain barkatu egin beharko didazu. Gaur gure lehen kontzertua dugu eta taldekoekin geratuta nago ordubete barru. Dutxatu eta zerak bildu behar ditut gauerako.

        — Koño! Zuria Beltz estreinatzen da azkenean!

        — Halaxe da. Gaur bertan, eta badaukat halako susmo bat karrera luze eta emankor baten hasiera izango dela...

        — Hala bedi. Non da kontzertua?

        — Ez dakit neuk ere. Taberna edo gaztetxeren batean izango ei da, Gipuzkoan.

        — Koño, koño, Gipuzkoan. Ez fidatu giputzekin. Jatorrak dozak, baina uste jabek Euskal Herriaren bihotza direla, besteok be bagarela konturatu barik.

        — Txaplik gobernatuko ditu.

        — Trapitxero nazkante horrek?

        — Gero arte, Dionisos... dutxa bero bat hartzera noa.

        Laurak eta hogeian Mikel betiko tabernara agertu zenean, han zeuden Jon eta Ane. Jonek han ematen zituelako eguneko orduak, entseatzen, manifaren batean edo pankartaren bat egiten ez bazebilen behintzat. Ane, puntualitatearena serio hartzen zuenetakoa izanik, esandako ordua baino bost minutu lehenago azaltzen zen hitzartutako tokira, juxtu Mikelen alderantzizko ohituraz.

        Ilea motots batean bilduta, dotore etorri zen Ane, beltzez goitik behera, larruzko praka beltzak eta jakanarru beltza, talde giri baten skipy beltza barruan, lehen kontzertuan taldearen estetika markatu guran. Jon ordea, betiko Jon, betiko galtza multikoloreekin, gestoretako kamiseta eta jakabluaz.

        — Ikusten al duk? —Anek ipurdiko batez agurtu zuen Mikel, baina Joni mintzatzen ari zitzaion—. Ez diat esango hau denik taldearentzat nahiko nukeen itxura, baina joder!, saiatu duk behintzat planta pixka bat hartzen.

        Izan ere, Mikel ere beltzez zetorren. Ez Ane bezain dotore, baina txukun. Jakanarru beltza, artilezko jertse beltz tarratatua, bakero beltzak eta uda zein negu erantzi ere egiten ez zituen Doc Marteensak.

        — Esaiozu atso horri isiltzeko behingoz —Jonek ezpainetan zeukan 9´94 segundotan bildutako kanutoa—. Nahi dudan moduan jantziko naiz, bai kalean bai oholtzan, konforme?

        — Nigatik jantzi zaitez nahi duzun bezala. Galtzontzilotan irten zaitezke oholtzara. Gitarra ondo jotzen duzun bitartean gainerakoak niri bost. Eta pasa kanuto hori! Joselu... ebaki bat, mesedez!

        Ronda kaleko tabernatik lokalerako bidea lurretik zentimetro bat gorago ibiliz egin zuen Zuria Beltzek. Bostetarako agertu ziren lokalera, elkarri tutik esan gabe, bakoitza bere baitara bildua. Ronda kaleko korridorea kamerinotik jendetzarako bide iluna iruditu zitzaien; behin San Anton zubi parera iristean jendetzaren zalaparta; Simagotik igarotzean milaka flashen distira, jendetzari gau izarratu baten tankera ematen; eskola nazionalen aurrean seguritatekoak jende olatuari eutsi ezinik, kamiseta estu eta baseballeko biserez jantzita. Atxuriko geltoki parean oholtza. Erraldoia. Mila watiotako Trace Elliot bat Mikelentzat, lau ataleko Marshala Jonentzat, Pearl distiratsua plataforma baten gainean, nola ez, Anerentzat. Lurruna oholtzako alde guztietatik. Argi ilun eta biziak eszenatokia girotzen.

        Lokalera iritsi zirenean irudi bakarra: Txapli.

        — Zer gertatzen zaio nire taldeari? Opio tronpeta bat erre duzue edo ze ostia!

        Eskuak jasota eta hankak tai gabeko mugimenduan zerabiltzan. Bere jarrerarik geldienetakoa zen hura. Tralla pixka bat sartuz gero breakdancer bat emango zukeen. Hanka punta batean hasi eta, gorputzari bira osoan emandako bueltaren ondoren, beste hanka puntan amaitu ohi zuen dardara nabarmena zuen Txaplik.

        — Ze aurpegi dira horiek? Gure lehen kontzertua da, lehen guda dantza!

        Zuria Beltz lur hartzeke zegoen. Laino batean egin zuten Ronda kaletik lokalerainokoa, egoera transzendental batean, mundutik at, Olinpoan.

        — Jon, ez al duk kanutoa gehitxo kargatu?

        Aneren galdera ez zen galdera soila, Galdera baizik. Mikel eta Jon barretan lehertu ziren. Sabeletik zetorkien zantzoa. Anpuluren bat edo beste isuri zitzaien matrailetan behera. Egoeraren absurduan, Anek ere ezin izan zion algarari eutsi, eta Txaplik ere barre egin zuen zergatik ez jakin arren. Azken batean, Txaplik ez zuen inolako arrazoiren beharrik barre egiteko: txiste txarrak kontatu eta barre tonto jario etengabea.

        Barrenak lasaitu ostean, lanabesak atontzen hasi ziren. Jonek sedazko zapi batean bildu zuen bere gitarratxoa, emakume erditu berriak umetxoa izaren artean biltzen duen legez. Mikelek soka berriak ipini zizkion Fender klasikoari. Anek, frankotiradore batek bere arma muntatu ohi duen sotiltasun eta leuntasun berberarekin desmuntatu zuen Pearla zatika. Txapli ahots ekipoa furgonetan sartzen ari zen.

        — Animo lagunak! Orduak aurrera doaz, eta Antzuola ez dago Galdakao ondoan!

        — Antzuola?

        — Bai, Ane.

        — Antzuolan da, beraz, kontzertua?

        — Baaai.

        — Ez nekien.

        — Ezta neuk ere.

        — Ez nizuen esan?

        — Ez...

        — Eta Antzuola hori non dago ba?

        Badira Bilbotik sekula irten ez diren Jon bezalako bilbotarrak.

        — Ez dakik Antzuola non dagoen?

        — Ez.

        Bihurrikeria bat egin ondoren justifikatu nahi duen umearen tonuan erantzun zien Jonek.

        — Hik, Euskal Herriko abertzaletasunaren eredu haizen bilbotar horrek ez dakik Antzuola non dagoen?

        — Ezetz ba!

        Jonek ez zuen gustuko Ane bide horretatik hasten zenean.

        — Hi bezalakoengatik balitz, Euskal Herria askatuko den eguna Bilbo askatutakoa izango duk.

        — Ez kasurik egin —Mikel espezialista zen Jon lasaitzen—. Badakizu zelako petral jartzen den honelako egunetan. Badakizu zeinen gustukoa duen zure aspektu politikoa zirikatzea.

        Mikel bera ere harritu egin zen esaldiarekin. «Aspektu politikoa» ez zuen sekula erabili izan. «Zure dogmatismoa», «zure burukarratutasuna» eta tankerakoak ez zitzaizkion egokiak iruditu, antza.

        — Hori bai, eros ezazu Euskal Herriko mapa bat. Eginek saltzen ditu!

        Jonek bazuen bere ezjakintasun geografikoaren berri, eta beti pentsatu izan zuen abertzale batek bere herria ezagutu behar duela. Baina koño!, bera Bilbon sortua zen, eta Bilbo bera ere bada nahiko mundu ezagutzeko. Ez ala?

        — Antzuola: Bergaratik lau bat kilometrora. Deskarga portuaren oinean.

        Furgonetan zihoazen, Boluetatik Etxebarrira bidean. Mikel Txapliren ondoan aurreko eserlekuan, Ane eta Jon gibelean, eta atzerago instrumentuak. Txapliren Peugeot zaharrak bazuen denontzako adina leku.

        — Bost mila biztanletik beherako herria. Gaztetxea eta eliza eraikuntza berean izango dituen bakarretakoa. Plaza txiki polit bat dauka eta herriko festak uztailean izaten dira. Ezagutzen dut taberna bat oso kosto ona pasatzen dutena!

        Txapli entziklopedia bat zen batzuetan. Eskola goiz xamar utzi arren, goizegi, furgoneta izan zuen eskola nagusia. Joan-etorriko bidaietan aritua merkantzia honekin edo harekin, ez oso legezkoak gehientsuenak, igarotzen zituen herri guztien berri jakitea zuen ohitura. Lehenago ez bazen geroago, geldialditxo bat egingo zuen eta, bazkaria edo beste edozer aitzakiatzat hartuta, herri hartako berriak bilduko zituen: martxako taberna bat, edo kostoa pasatzen zutena, edo putetxea...

        — Kostoa aipatu duala-eta... Badugu kostoa ez den beste ezer?

        Txaplik gorrarena egin zuen bideari beha. Mikelek begirada lizunari eutsi zion, galdetzen baino eskatzen. Txaplik irri egin eta sorbaldan kolpe txiki batzuk eman zizkion.

        — Nola ez dut izango ba! Manager profesionala nauk. Nik beti diat nire taldeak behar duena, beti!

        Mikelek elkarren kontra igurtzi zituen eskuak.

        — Munduko speed onena daukat. Laurontzako adina eta gehiago!

        Ane fiskal edo serora izateko jaioa zen.

        — Negozioan hasi haiz berriro? Zenbat daramak aldean ero horrek?

        — Lasai panpina. Dena dago kontrolpean!

        Anek, gorputz erdia kabinan, ez zuen isilik geratzeko asmorik.

        — Ba al dakik gaur egun nola dauden bideak? Txakurrez josiak. Konturatzen haiz ze marroi izan daitekeen geratzen bagaituzte? Eta kontzertura heltzen ez bagara zer? Komisaldegira eramaten bagaituzte?

        — Bai, eta gero torturatu egingo gaituzte, eta kare bizitara bota. Mesedez.

        — Horrelako gauzekin ez duk bromarik egiten!

        — Begira, Ane, speeda dagoenean ez zara zu azkena izaten sudurtzuloak prestatzen, beraz hobe zenuke isilik. Begira, Txaplik okindegiko lana galdu egin du, eta gizona ez da oxigeno hutsez bizi, konprenitzen?

        — Neuri ere ez zaidan horrela ibiltzea gustatzen, zin egiten dinat. Baina orain langabezian nagon eta dirua behar dinat. Furgoneta ez dinat oraindik ordaindu. Ezin naun aitatxori eta amatxori diru eske ibili, haiek ni baino larriago zebiltzan.

        — Hori ere egia duk.

        Aneri damutu zitzaion eztabaida piztu izana. Berriz ere bere tokira eseri zen. Peugeot zaharreko kasetean Mikel Laboak kantatzen zuen bolumen gozoan, eta lo-kuluxka botatzea erabaki zuten atzealdekoek. Txapli kañero hutsa zen musika kontuetan, baina Laboa Laboa zen, bere furgonetako soinu bandan ezinbesteko pieza.

        — Hi, eta speedaz aparte, besterik? —belarrira xuxurlatu zion Mikelek.

        Txaplik ispilutik zaindu zituen atzeko lotiak.

        — Koka pixka bat. Nire anaiaren kolega batek pasatu zidak eguerdian. Sagrado Corazóngo estatua dantzan jartzeko modukoa ei da.

        Izterrean zartada goxo pare bat eman zizkion gidariari, eta errepideko marrei begira jarraitu. Laboa Oroitzen zaitudanean ama kantari, paper-ola kiratsa nabaritzen hasi zenean; Sukaldean egoten zara... Renault kontzesionario bat; Mahaia bostentzat iminita... Ibaizabal eskuman eta gasolindegi bat parean, urrunago; Aulkian eseri eta leihotik begira... gasolindegia bertan eta etxe ilara zaharkitu bat, karbono monoxidoak goibeldutako fatxadak; kristala lausotzen duen... Txaplik eten egin zuen Laboaren ahots sarkorra.

        — Hau ez duk hire herria?

        — Ez, mesedez. Gure lurrak errekaren bestaldean hasten dituk.

        — Arrazoi, ahaztua nian.

        Matienako semaforoak. Gero Abadiño. Abadiño San Blasetan... Herri bakoitzeko esaldi bat edo kantu bat izaten zuen Txaplik. Elorrio: Txantxibiri, txantxibiri, gabiltzanian... Elgetako atarian sartzean betiko txistea: «Kontuz mutilak! Eskuak patrikara, Gipuzkoan sartu gara!». Ane erdi lo zihoan eta zirikadak ez zuen hartzailerik topatu.

        Halaxe, ordu laurden baten buruan Antzuolan. Furgonetatik tramankuluak ateratzen ari zirela, Jonek eliza-gaztetxeari erreparatu zion.

        — Gipuzkoar hauek xelebreak dira gero!

        Bilbotar bat Antzuolan. Joni begira geratu ziren Peugeot zaharra husten laguntzen ziharduten antolatzaileak.

        — Mundialak!

        Gitarra hartu eta gaztetxera sartu zen. Txukuna. Ez oso handia baina egokia, jende asko bildu gabe ere itxura emateko modukoa. Oholtza, beraientzat nahikoa eta sobera. Instrumentuak laga orduko hasi zen lehenengo buelta. Txapli komunera, eta minutugarrenera banan-banako deia taldekideei sudurrak nasaitzera. Ane aurrena, noski, Jon eta Mikel ondoren, ordena horretan. Trepetak martxan jarri eta soinu froga labur bat egin zuten segidan. Mikelek maneiatzen zuen ahots ekipo txikia. Jasangarri entzutea lortu bezain laster barrara.

        — Zer edango dabe bizkaitxarrek?

        — Hi, ni gipuzkoarra nauk, e! —oilartu zen Ane bere taldekideen artean.

        — Niri, egixa esan, berdin jata! Gipuzkoan bizi gara baina bizkaieraz eitxen jonau, asikee...

        — Birra denontzat eta kito! —Eta Txaplik ahapeka kamareroari—: Niri, whiskitxo bat, Jack Daniels.

        Afal aurretik hiru-lau garagardo joan ziren, besterik gabe. Beste hiru-lau kanuto, eta tartean bigarren komunerako buelta, ordena berean beti. Mikelek ez zuen azkena izatearen damurik. Txaplik, besteei ez bezala, koka jartzen zion Euskadiko Kutxako txartel gainean. Afaria gaztetxean bertan egin zuten, asto batzuk eta ola aterata. Oilasko errea, ardoa ugari eta letxuga gutxi. Aneren bueltan pilatu ziren mutilak, eta bateria-jolea inoizko gusturen ari zen bere kosmobisioa azaltzen, berez ere hiztuna izaki, sudurra zikintzen zuenean sekulako jarioa izaten baitzuen. Etengabe hitz egin beharra, bere jakituria hedatu beharra, beti ere modu didaktikoan, entzuten ari direnak bere aldean ikuspegi murritza dutela suposaturik. Txapli zeremonia-maisu zebilen. Mikel eta Jon, antolatzaileetako batekin gipuzkoar eta bizkaitarren txiste txarrak kontatzen eta barrez lehertzen. Kafe garaian jendetxoa bildu zen gaztetxean. Zuria Beltzekoen berriketa moteldu zen beldur eszenikoarekin. Txaplik bakarrik eusten zion martxari.

        — Laster hasi egin beharko juau!

        — Eutsi gazteak! —eusten zion Txaplik whiski botilari—. Azken komunerako buelta egin beharko da oraindik, kakalarri izugarria dago-eta!

        Esan eta egin. Ohiko ordenan.

        Gaztetxeko bonbillak itzali eta oholtzako argi sastarrak piztu zituzten: gorri bi, urdin bi eta laranja. Mikelek Trace Elliota piztu eta Fenderra hartu zuen lepoan. Jonek Marshala jarri eta gauza bera egin zuen Jacksonarekin. Ordurako Ane prest zegoen bere Pearlean. Ez zen entzule mordoa, baina iluntasunean ikusi zituzten buru batzuk, berrogeita hamarren bat. Kelerrak eta kalimotxoak eskuetan, haxix lurrina airean, eta oihuren bat edo beste.

        — Bilbo bilbau!

        — Aupa Guggenheim!

        — Athleeeetic!

        Mikelek baxu lerro bat markatzeari ekin zion, baxu lerro sendoa, obsesiboa. Hainbestetan entseatu bezala, Anek break bat egin eta Jonekin batera sartu zen lerro orokorra are dentsoagotuz. Mikelek kemenez bortxatu zituen kordelak, ageriagotu egin zitzaizkion samako zainak eta mikrora hurbildu zen. Kokaina efektua egiten ari zen nerbio sisteman. Anek bonboaz eta baseaz eraso egin zuenean, zoroan taupadaka hasi zitzaion bihotza. Boteretsu sentitu zen, ikaragarri indartsu, lehertzear.

        — Gabon Antzuola!

        Lau baxu kolpe.

        —Zuria Beltz gara eta Bilbotik gatoz!

        Beste lau.

        — Popatik futbola! Eta Guggenheimen bonba bat jarri dugu hona abiatu orduko!

        Anek beste break bat egin eta erritmoa bizkortu zuten.

                        Zure soaren

                        Aizto zorrotzak

                        Zatikatzen du

                        Nire bihotza!

        Handik aurrera geldiune barik, atsedenik ez. Hura zen Zuria Beltzen kontsigna: atsedenik ez! Elkarri egindako begiratu pare bat aski ziren abestiak bukatu eta hasteko. Mikelek eztarria urratu zuen kantuan. Jonek gitarra lizun laztandu zuen kontzertu osoan zehar, eta Anek inoiz ez bezala jipoitu zituen bere Pearl kuttuneko partxeak, ostiatu!, Jonek esaten zuen bezala. Ez zioten jendeari behatu ere egin. Gitarra eta baxua anplifikadoreen parean ipiniz txistu jasangaitz bat eginarazten amaitu zuten emanaldia. Anek ia minutuko soloa egin eta txapa kolpe batekin moztu zuen, sikuan. Jendearen artetik txalo bakanak eta oihuak.

        — Hori, hori!

        — Bilbo bilbau!

        — Athleeeeeetic!

        Pertsona bakar baten txaloak entzun ziren, Jack Daniels botila bat eskuan.

        — Ona! Oso ona!

        Gero beste garagardo batzuk, izerdia, kostoa, speeda, komentarioak, txiste txarrak eta abar luzea. Txaplik bere postutxoa zabaldu eta lortu zuen gramotxo batzuk saltzea. Ez nahi beste, baina «Antzuolarako nahiko», argudiatu zuen.

        — Hurren arte.

        — Baai! Eskerrik asko etortzeagatik!

        — Nahi duzuen arte.

        — Zeuek deitzen duzuen arte!

        — Hitz egingo dugu laster.

        — Ongi da!

        — Aio.

        — Agur.

        — Baai!

        — Zuzen joan bidean gero!

        Azken esaldirako Bergarara bidean zen Peugeot zaharra. Garaipen usaina nabari zen barruan. Denek hitz egin gura zuten, denetan gailen Ane, noski, matrailezurra hara eta hona zebilkiola.

        — Ederra izan duk, e? Ikaragarri disfrutatu diat! Bateria-jole bat naizela deskubritu diat gaur! Ez ala?

        — Bai, Ane, baai! Egia esan, neuk ere ondo pasatu dut.

        Kanuto bat biltzen ari zen Jon, denbora marka berri bat ezartzekotan.

        — Ez dakit jendeari gustatu zaion, nik neuk ez dut begirik ia zabaldu ere egin kontzertu osoan.

        — Onenak gaituk!

        — Hi ere bai, Jack Daniels!

        Mikelen ateraldiarekin barre zantzotan lehertu ziren denak. Ez ziren luzarorako izan hala ere. Bergaratik Elgetarako bidea hartzean, Txibistora heldu orduko, lauzpabost autorekin topo egin zuten bihurgunean, martxa geldoan.

        — Kaguendios, txakurrak!

        — Kaguenlaputa!

        — Marroia galanta!

        Anek ez zuen txintik esan. Eskuartean eusten zion buruari atzeko jesarlekuan.

        — Esku bat bota behar didazue...

        Txapli urduri jartzen ari zen, Armadako Patrolen berde iluna gertuagotu zen neurrian.

        — Hartu papela bana. Gainontzekoa neure kontu. Baina ez egidazue marroi dena neuri laga!

        Mikelek eta Jonek atoan hartu zituzten papelak.

        — Hik ere bai, Ane, kaguendios! Ez gaitun orain ostiatan hasiko!

        — Eta ze ostia egin behar dut nik horrekin?

        — Sartzan heure zuloan! Zer egin nahi dun ba! Guk potroetan sartuko ditinagu. Tonto ipintzen ez baditun ez dun ezer gertatuko, lasai.

        Aurreko bost autotarik hiruri pasatzen utzi zieten. Bat bide bazterrera bidali zuten eta, bi eta bi lau direna egia dela frogatuz, Txapliren furgoneta ere bide bazterrera...

        — Buenas noches, ¿DNIs por favor?

        Banan-banan luzatu zizkioten karnetak. Guardia zibilak linternarekin miatu zituen bidaideen aurpegiak. Txaplik asmatu zuen larrialdiari eusten, baina Zuria Beltzekoen bisaiak zurbilegi zeuden gauza onerako.

        — ¿De dónde vienen?

        — De Anzuola. Somos músicos.

        — ¿Músicos? Hagan el favor de bajar de la furgoneta.

        Mutu eta burumakur jaitsi ziren laurak. Abian jartzeko baimena emana zioten beraien aurretik geratutako autoari. Zeuden lau Patrolak eurentzat bakarrik ziren. Guardia zibil bi errepidea zaintzen metraileta banarekin, eta gainerakoak Peugeotaren inguruan.

        — ¿Ana María Agirre?

        — Yo.

        — Acompáñeme.

        Hiru adiskideak Aneri so geratu ziren. Euren bizitzan lehen aldiz oinez ikusi ahal izan zuten Ikara. Izua. Laborria.

        — ¿Quién es el propietario de la furgoneta?

        — Yo.

        — Descárguela inmediatamente.

        — ¿Cómo dice?

        — No me ha entendido o no me he explicado lo suficientemente claro...

        — Perfectamente.

        Txaplik traste guztiak atera zituen guardia zibilek linternarekin barrua miatu bitartean. Mikel eta Jon bazter batean zeuden, guardia zibil batek zaindurik, Cetme berri batekin. Erabili gabea zirudien, distiratsua. Mikeli pasa zitzaion burutik ez lukeela mereziko halako arma distiratsua bolbora arrastoz zikintzea.

        — O sea que músicos...

        Ez zen Jon eta Mikel baino nagusiagoa. Oso gazte izatearen traza zuen, ile motx-motxa eta txapela berdea okerretara etzana.

        — ¿Y ustedes también cantan eso de ¡jotaque!?

        Atoan erantzun zuen Jonek:

        — No, nosotros no. No les damos importancia a las letras, lo que nos interesa es la música.

        — ¡Ah sí eh! ¿Y esa camiseta que lleva?

        Azalaren azkenengo mintza bihurtua zuen gestoretako kamiseta zeraman soinean. Orduan damutu zen Aneri kasurik egin ez izanaz.

        — Es que he sudado a chorros en la actuación y ésta me la han dado en Antzuola.

        Mikelek barrabilak esofagoan dantzatu bezalaxe sortu zitzaion barregura. Benetan bikaina zen Txapliren koka, eta momentu hartan ere, beldurra sentitzen zuelarik ere, barregura zetorkion. Eztul faltsu batez amatatu zuen umorea.

        Hartan zirela, Ane itzuli zen burumakur, zuri-zuri eginda.

        — ¡Ya pueden marchar! Buen viaje.

        — Muchas gracias ¡Que les sea leve la noche!

        — ¿Cómo dice?

        — Nada, nada... muy buenas noches.

        — Astiro, baina goazak hemendik atoan, Txapli!

        Ane bere onera etorri gabe zegoen.

        — Hago lasai. Pasa dun.

        — Bai, eskerrak.

        — Zer galdetu dizute?

        Jakinminez zegoen Jon. Ez zuen ulertzen zelan lauren artetik Ane aukeratu zuten.

        — Ezer ez, famili kontuak. Gauza batzuk ezin izango ditiat sekula gainetik kendu.

        Bere baitara murgildu zen, eta Jon eta Mikeli harridura keinu bana marraztu zitzaien muturrean.

        Elgetan gora berriketarik ez. Txaplik Laboaren kasetari sakatu zion. Mikel, ezaguna zuen parajeari so. Jon, hankak Mikelen aulkiburuan dardarka, gestoretako kamiseta madarikatzen. Ane... barre txiki arraroak egiten.

        — Ja jai!

        — ...

        — Ja, ja jai...! Jai!

        — ...!!!

        — Ja, ja, ja jaaaai!

        — ...???

        — Eneee!

        — Zer dun Ane?

        — Zera... ummm! Uste diat...

        — Uste diat nik emandako koka papelatxoa apurtu egin zaiola hankartean, horixe uste diat nik!

        Azkar konturatu zen Txapli.

        — Mikelek esan ez du ba... aaai!... hortxe sartzeko?

        Papelatxoa atera zuen praka barrutatik. Ez zegoen lehertuta, gaitzerdi, baina izan bazuen halako ihesbidetxo bat. Txapliren eskuetara itzuli ziren papelak, eta sudur aurretik pasa zituen jakanarruan patrikaratu aurretik.

        — Hau da hau perfumea papela hauena! Hirea behintzat, Ane, goxoagoa dun! Prezio doblean saldu beharko dinat!

        — Hago isilik, aaai!, kabroi halakoa!

        Alaitu zen giroa. Lili bat kantatzen zuen Laboak. Atzealdean Anek irribarrea zuen ezpainetan, orotan. Goxo-go xo zihoan eta furgonetaren motor errepikak areagotu egiten zion istripu txiki hark sortutako sentsazio ederra. Alboan Jonek ez zion begirik kentzen. Aurrekoek ez entzuteko moduan esan zion:

        — Aizu, oso bero zaude?

        — Zer esan nahi duk, nazkagarri alaena!

        — Ezer ez, neska. Ezer ez. Esan nahi nizun, ba zera... oso bero bazaude... ba zera... ezer ez!

        Seiak jota ziren Bilbora heldu zirenerako.

        Dionisos pelikula bat ikusten harrapatu zuen, Pennacen liburu berri bat mahai gainean zabalik, Ducados mordo bat hautsontzian, ardo botila hustu bat eta bestea erdi betea.

        — Gabon, zaparro. Ondo joan dok estreinaldia?

        — Mundial! Baina aspirina bat hartu behar dut oheratu baino lehen, biharko ajea baretuko badut...

        Azido azetil salizilikoa. Lorpen bikaina hogeigarren mendeko zientziarentzat, bai horixe! Tira, zientziarentzat auskalo, baina badaezpadako lorpena bederen Mikelen ganbarako trumoiak uxatzeko.

        — Horrek arinduko ete jok hire gaindosiaren buruko mina? Edan egik ardo pixka bat, on egingo deue!

        — Ez dut uste, baina eskerrik asko —esku biekin buruari eusten zion, aspirina ur hotzetan noiz desegingo zain—. Nahi duzuna esango duzu, baina hauxe da behar dudana, aspirina! Edozertarako erremedio moduan ematen zidan amak. Buruko mina: aspirina. Belarriko mina: aspirina. Potroetan azkura: bi aspirina.

        — Gure amak zaplateko batekin kentzen jeuskun potroetako azkura!

        Western bat ikusten ziharduen, eta bide batez grabatzen; antzinakoa, dialogo asko eta efektu espezialik batere ez. Biharamunean efektu espezialagoa egingo zion milaka zulotxotan desegiten ari zen pastillak.

        — John Ford gustatzen jak?

        — Beno...

        — Bai ala ez.

        — Apur bat bai.

        — Ez daukok putaidearik, Mikel!... Hoa lotara.

        Arropak erantzi gabe erori zen ohean, milaka zulotxotan desegindako aspirina hartzea ahaztuta.

        — Ez daukok putaidearik...