Poesia kaiera
Poesia kaiera
Adrienne Rich
itzulpena: Maialen Berasategi
2017, poesia
64 orrialde
978-84-92468-95-9
Adrienne Rich
1929-2012
 
 

 

Isiltasunaren kartografiak

 

                         1

 

Hizketaldi bat hasten da

gezur batekin. Eta

 

hizkuntza komun deritzon horren hiztun orok

sentitzen du izotz-meta hausten, puskatzen

 

indarge bezala, ari balitz bezala

naturaren indar baten kontra

 

Poema bat has daiteke

gezur batekin. Eta birrindua izan.

 

Beste arau batzuk ditu hizketak

bere burua kargatzen du bere

 

energia aizunez. Ezin da

birrindu. Sartzen zaigu odolean. Errepikatzen da.

 

Bere ezin itzulizko orratzez irartzen du

ukatzen duen bakartze hori bera.

 

 

                         2

 

Musika klasikoko irrati-katea

ordurik ordu etxean jo eta jo

 

hartu behin eta hartu berriz

eta hartu berriz ere telefonoa

 

Silabak, gidoi zaharra

esaten behin eta berriro

 

Gezurraren sare formalean bizi den

gezurtiaren bakardadea

 

diala etengabe aldatuz, itotzeko laborria

esan gabeko hitzaren azpian

 

 

                         3

 

Zientziaren teknologia

Errituak, etiketa

 

terminoak lausotzea

hitzen edo musikaren edo

 

are hots gordinen

isiltasuna, ez absentzia

 

Isiltasuna izan daiteke plan bat

zorrotz-zorrotz betea

 

bizitza baterako proiektu bat

 

Presentzia bat da

badu historia bat      forma bat

 

Ez bedi nahas

inolako absentziarekin

 

 

                         4

 

Zein bareak, zein kaltegabeak hasi zaizkidan

iruditzen hitz hauek

 

atsekabez eta amorruz hasi ziren arren.

Bide egin ote dezaket abstraktuaren film honetan

 

mindu gabe neure burua edo zu

bada nahikoa min hemen

 

Horregatik ari al da joka musika klasikoko katea, jazz-katea?

esanahi baten funtsa emateko gure minari?

 

 

                         5

 

Biluzten den isiltasuna:

Dreyerren Joana Arc-ekoaren pasioa-n

 

Falconettiren aurpegia, ilea motz, geografia handi bat

kamerak isilean xehe aztertua

 

Gerta baliteke halakorik poesiaren batean,

ez esanahien gainean larruaren gisan luzaturiko

 

hutsuneak edo hitzak bezala,

baizik isila amiltzen den bezala gau baten

 

amaieran, non bi pertsona hizketan aritu diren

egunsentira arte

 

 

                         6

 

Legez kanpoko ahots baten

garrasia

 

Utzi dio bere burua aditzeari, beraz

galdetu dio bere buruari

 

Nolatan naiz?

 

Isiltasun horixe nahi nizun nik hautsi

banituen galderak baina zuk erantzun ez

 

banuen erantzunik baina zuri balio ez

Alferrik da hau zuretzat eta akaso besterentzat

 

 

                         7

 

Kontu zaharra zen niretzat ere:

Hizkuntzak ezin du dena egin.

 

Idatz ezazu kleraz poeta hilen

mausoleoen paretetan

 

Ahalko balitz poetaren nahitara

olerki bat gauza bihurtu

 

hutsik utzitako marmol zati bat, ihintzak pizturiko

buru altxatu bat

 

Ahalko balizu begiratu besterik gabe aurpegira

begi-bola biluziz, bira egiten uzten ez dizula

 

harik eta zu, eta ni, zera hau aspalditik egin nahian,

azkenik biok batera haren begiradan argitu arte

 

 

                         8

 

Ez. Utzidazu edukitzen hauts hau,

hodei zurbil hauek goibel geldi, hitz hauek

 

zehaztasun amorratuz mugitzen

haur itsuaren hatzen gisan

 

edo jaioberriaren aho

gosetu bortitzaren gisan

 

Inork ezin dit eman, aspaldi

hartu dut metodo hau:

 

dela zaku xarean behera isuriz doan zahiarena

dela gas-sugar apaldu eta urdinduarena

 

Baldin eta tarteka inbidia badiet

bistaratzen diren agerpen aratzei

 

visio beatifica-ri

baldin eta tarteka nahi badut bihurtu

 

arto-buru sinple bati eusten ari zaion

hierofante eleusiar moduko bat

 

mundu konkretu eta betierekora itzultzeko,

hauxe hautatzen dut oraindik ere

 

hitz hauek, xuxurla hauek, elkarrizketa hauek

haietatik irteten baita kolpean egia behin eta berriz, berde eta heze

 

Cartographies of silence

1

A conversation begins / with a lie. And each // speaker of the so-called common language feels / the ice-floe split, the drift apart // as if powerless, as if up against / a force of nature // A poem can begin / with a lie. And be torn up. // A conversation has other laws / recharges itself with its own // false energy. Cannot be torn / up. Infiltrates our blood. Repeats itself. // Inscribes with its unreturning stylus / the isolation it denies.

2

The classical music station / playing hour upon hour in the apartment // the picking up and picking up / and again picking up the telephone // The syllables uttering / the old script over and over // The loneliness of the liar / living in the formal network of the lie // twisting the dials to drown the terror / beneath the unsaid word

3

The technology of science / The rituals, the etiquette // the blurring of terms / silence not absence // of words or music or even / raw sounds // Silence can be a plan / rigorously executed / the blueprint to a life // It is a presence / it has a history a form // Do not confuse it / with any kind of absence

4

How calm, how inoffensive these words / begin to seem to me // though begun in grief and anger / Can I break through this film of the abstract // without wounding myself or you / there is enough pain here // This is why the classical or the jazz music station plays? / to give a ground of meaning to our pain?

5

The silence that strips bare: / In Dreyer’s Passion of Joan // Falconetti’s face, hair shorn, a great geography / mutely surveyed by the camera // If there were a poetry where this could happen / not as blank spaces or as words // stretched like skin over meanings / but as silence falls at the end // of a night through which two people / have talked till dawn

6

The scream / of an illegitimate voice // It has ceased to hear itself, therefore / it asks itself // How do I exist? // This was the silence I wanted to break in you / I had questions but you would not answer // I had answers but you could not use them / This is useless to you and perhaps to others

7

It was an old theme even for me: / Language cannot do everything– // chalk it on the walls where the dead poets / lie in their mausoleums // If at the will of the poet the poem / could turn into a thing // a granite flank laid bare, a lifted head / alight with dew // If it could simply look you in the face / with naked eyeballs, not letting you turn // till you, and I who long to make this thing, / were finally clarified together in its stare

8

No. Let me have this dust, / these pale clouds dourly lingering, these words // moving with ferocious accuracy / like the blind child’s fingers // or the newborn infant’s mouth / violent with hunger // No one can give me, I have long ago / taken this method // whether of bran pouring from the loose-woven sack / or of the bunsen-flame turned low and blue // If from time to time I envy / the pure annunciations to the eye // the visio beatifica / if from time to time I long to turn // like the Eleusinian hierophant / holding up a simple ear of grain // for the return to the concrete and everlasting world / what in fact I keep choosing // are these words, these whispers, these conversations / from which time after time the truth breaks moist and green